2007 Kalaallit Nunaanni aatsitassanik misissueqqaarnermi rekordiliiffiuvoq

Uuliap, aligoqqiit aluminiumillu siunissami raajat, qalerallit saattuallu kalaallit nunaata aningaasarsiornikkut napatitsisuatut pisuussutitut taarsertussaassavai. Taamak Kalaallit Nunaata aningaasaqarnera pillugu naalagaaffiup siunnersuisoqatigiivisa Kalaallit Nunaata aningaasaqarnera pillugu ukiumoortumik qanittukkut nalunaarusiornermini aalajangersarpaa.

Nunanit tamanit annertoorujussuarmik amigaateqarnerup, pingaartumik Kina-mit, saviminissat akii qaffatserujussuarsimavai. Akit taamak qaffasitsigilernerisigut issittumi aatsitassanik piiaanerit annertusiartortumik imminut akilersinnaalersissimavai. Kalaallit Nunaat aatsitassarsiutileqatigiiffiinnit ukioq manna sammineqarlualersimavoq. Canadamiut aatsitassarsiutileqatigiiffiat Quadra Mining, USA-mi Canada-milu aatsitassanik piiaaffiuteqartoq, Kalaallit Nunaata kangiata avannaani Ittoqqortoormiit avannaani qaqqap malmeqarfik 4-6 milliarder kr.-inik akilillimik aatsitassanik molybdæn-nik piiaaffeqalersinnaanermut aningaasaliissanerluni qanittukkut aalajangertussaavoq.

Molybdæn sisammik sanaani ninngusuuni, atorminik nukissiorfinni aammalu maskiinani kissartorujussuarmik sulisartuni tarngutitut atorneqartarpoq.

Qaqqaq malmeqarfik Kalaallit Nunaanni ukiuni qaninnerpaani aatsitassanik piiaaffiit annersarissagaat naatsorsuutigineqarpoq. Aatsitasssanik piiaaffik 2012-imi upernaakkut piiaaffittut piareersinnaanissaa naatsorsuutigineqarpoq. Aatsitassarsiutileqatigiiffiup aatsitassanik piaaffiup ukiuni 15-ini 20-ini piiaaffigineqarnerani 40-niit 50 milliarder kr.-inik kaaviiaartitaqarsinnaanissaa naatsorsuutigineqarpoq. Kalaallit Nunaanni ukiuni 150-ingajanni aatsitassanik piiaaffiusareerluni 1990-imiit 2004-p tungaanut piiaasoqarsimanngilaq. Kalaallit Nunaat pillugu Siunnersuisoqatigiit killiffik pillugu nalunaarusiaminni allapput aatsitassanik nukissiuutinillu pisuussutinik atorluaanerit Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermut pingaaruteqarluinnalersinnaasut.

»Aatsitassanik piiaaneq inuussutissarsiutitta annersarilissavaat. Kalaallit Nunaanni ukiut tulliuttut tallimat ingerlaneranni aatsitassanik piiaaffiit ikinnerpaamik arfineq-marluk ammarsinnaanissaat ilimanaateqarpoq. Tamakku inunnut 1.300-niit 1.500 tungaanut suliffissaqalersitsisinnaapput. Kalaallit Nunaat akissarsiatigut akileraarutinit suliffeqarfinnillu akileraarutinik isertitaqarluarsinnaalissaaq,« Aatsitassarsiornermut Pisortaqarfimmi pisortaq Jørn Skov Nielsen Berlingske Tidende-mut oqarpoq.

Siulittuut taanna piviusunngussappat kalaallit Nunaat 2012-imi arfineq-marlunnik aatsitassanik piaaffeqalissaaq. Kalaallit Nunaata kujataani Nanortallip eqqaani Nalunaq Gold Mine-p saniatigut kitaani Nuup avannaani olivine-mik piiaaffeqarpoq. Crew Gold Corporation Oslomi Torontomilu aningaasanik niuerfimmi nalunaaqqasoq ukiut pingaasut sinnerlugit Nunalunami guldinik qalluereersimavoq. Kalaallit Nunaata nunanut aatsitassanik piiaaffissuarnut Canadamut Australiamullu sanilliunneqarsinaalernissaanut ukiorpaaluit ingerlasinnaagaluartut aatsitassarsiornermik ingerlatsinermut suliaqartut amerligaluttuinnartut ilimagaat kaalaallit nunaat aatsitassanik piiaaffissuartut tusaamasanngoqqajaalersoq.

2007 misissueqqaarnerni ukioq rekordiliiffiuvoq. Ukioq manna ujarassiuut 30-it misissueqqaarnermik ingerlatsivinneersut Kalaallit Nunaat tamakkerlugu aatsitassaqarfinnik ujarlersimaput. Aatsitassarsiutileqatigiinnut 30-it missaanniittunu misissueqqaarnissamut akuersissutit 78-it tunniunneqarsimanerisigut tamanna 2004-mut sanilliullugu pingasoriaammik amerleriaataavoq. Aatsitassarsiornermut Pisortaqarfiup nalilerpaa, aatsitassarsiutileqatigiiffiit misissueqqaarnermut ukioq manna 130-140 millioner kr.-nit atorsimassagaat. Quadra Miningip misissueqqaarnerminut 200 millioner kr.-nit atorsimavai.