USA Nuummi sulisussarsiorluni aallartittoq

Amerikamit aallartitat sapaatip akunnerani kingullermi Nuummiipput, naalakkersuisunillu tallimanik aamma naalakkersuisoqarfimmi pisortamik ataatsimeeqateqarlutik.

Tikeraarnermi siunertarineqarpoq, suliniutit suut USA-p Kalaallillu Nunaata akornanni atassuteqalersitsisinnaasut misissorneqarnissaat.

Amerikamiut ambassadeqarfia Kalaallit Nunaanni sulisussamininik siullermik, suliniutit piviusunngortineqarnissaannut ikiuuttussamik maanna inuttassarsiuivoq. Ambassade Kalaallit Nunaanni politikkimik aningaasaqarnermillu ilisimasalimmik, Nuummi sulisussamik aamma kalaallisut, tuluttut danskisullu oqalussinnaasumik sulisussarsiorpoq.

USA Nuummi aallartitaqarfimmik ammaanissamik pilersaaruteqaroq, aallartitaqarfik diplomatinik amerikarmiusunik marlunnik inuinnarnillu nunaqavissunik tallimanik sulisoqassaaq. Aallartitaqarfimmilli ammaanissamut pilersaaruteqarnermi danskit nunanut allanut ministeeriaqarfiannit akuersissuteqartoqarnissaa utaqqimaarneqarpoq.

Attaveqaateqalersitsisussaq

Diplomati Sung Choi Kalaallit Nunaannut akulikitsumik tikeraartartoq, upernaarli Kalaallit Nunaanni tamakkiisumik sulisussatut toqqarneqarpoq. Taanna soorunami aallartitat angalanerannut peqataavoq.

Nuummi inuinnarmik siullermik sulisussarsiorneq erseqqissumik takussutissaavoq, Amerikamiut tungaannit suliniutinik suleqatigiissutigineqarsinnaasunik arlalinnik pilersitsiniarluni maanna pimoorussilluni sulisoqarneranut.

Sulisussarsiorluni allagarsiussami takuneqarsinnaavoq, sulilersussaq Kalaallit Nunaanni politikkimut, aningaasaqarnermut, kulturimut inuinnarnullu tunngasutigut tamanit misissuisinnaallunilu siunnersuisinnaassasoq, aamma taakku USA-p pingaarnerutitaanut soqutigisaanullu sunniuteqarsinnaanerannik misissuisinnaassasoq. Pineqartoq aamma qaffasissumik atorfilinnut attaveqaateqalersitsisinnaassaaq, USA-p kulturikkut pilersaarutaasa piviusunngortinniarnerannut ikiuussinnaassaaq aamma ilaatigut ilinniartitaaneq, ilinniagartuunik paarlaasseqatigiittarnissaq kiisalu inuussutissarsiorneq niuernerlu pillugit suleqatigineqarsinnaasunik pissarsisinnaassaaq.

Suliassat taamaalillutik aallartitat Nuummut tikeraarnerannut toqqaannartumik attuumassuteqarput. Amerikamiut sapinngisamik Kalaallit Nunaannut arlalitsigut atassuteqaateqarnissaq erseqqivissumik soqutigilluinnaraat takuneqarsinnaavoq. Maluginiarlualersimavaat sakkutuunik nunatsinniisitsineq imaluunniit aatsitassarsiornermi suliaqarneq kisiisa aqqutigalugit attaveqaateqarneq annikilleratarsinnaasoq.

- Kissaatigaarput Kalaallit Nunaannik suleqateqarnissaq aamma attanneqarsinnaasumik aningaasaqarnikkut ineriartortitsinissamut ataatsimullu soqutigisatsinnik siuarsaanissamut najukkami suliaqartartut kaammattornissaat siammasinnerusumillu ataqatigiissitsinisssaat, ambassadøri Carla Sands aallartitat tikeraanerannut atatillugu oqarpoq.

Suliniutissarpassuit

Aallartitat Amerikami nunanut allanut ministeeriaqarfimmi siuttut pingajuattut isigineqartumik, immikkut siunnersortimik T. Ulrich Brechbühlimik siuttoqarlutik nunatsinniipput. Taakkununngattaaq ilaapput illersornissamut ministeeriaqarfimmi, national security coucilimi atorfilittat, aammali nukissiuuteqarnerup aatsitassanillu suliaqarfiup iluini ilisimasallit peqataallutik.

Nunatsinniinnerminni ataatsimeeqatigaat Naalakkersuisut Siulittaasuat Kim Kielsen (pinngortitamut avatangiisinullu aamma akisussaasuusoq), Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Nunanullu Allanut Naalakkersuisoq Ane Lone Bagger, Aatsitassanut Naalakkersuisoq Erik Jensen, Nukissiuuteqarnermut Inuussutissarsiornermullu Naalakkersuisoq Jess Svane, Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq Vittus Qujaukitsoq kiisalu Karl-Frederik Danielsenip peqannginnerani Ineqarnermut Attaveqaatinullu Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq Ruth Lindhardt.

Aallartitat katitigaanerinnaasa ataatsimeeqattaarnerillu takutippaat, USA suliniutinik suleqatigiissutaasinnaasunik, Kalaallit Nunaannut qujageqqusaarnerminut pitsanngorsaataasinnaasunik sutigut tamatigut periarfissarsiortoq. Suliniutit sorpiaat pineqarnersut pillugu pisortatigoortumik nalunaaruteqarnissaq suli tunuarsimaarfigineqarpoq, piviusunngunngitsoorsinnaasunik neriorsuuteqartoornissaq matumani pinaveersaarniarlugu. Aallartitat tikeraarnerminni kalaallit tungaannit sunik kissaateqartoqarnersoq paasisaqarfigerusussimavaat.

Erseqqipporli Kalaallit Nunaanni tuluttut ilinniartitsisarneq pillugu suleqatigiinnissaq oqaluuserineqarusussimasoq. USA-ttaaq Kujataani aatsitassarsiorfiusinnaasut silaannakkut misissuiffigalugit aallartereersimavaa. Takornariartitsisarneq niuernikkullu suleqatigiinnerusinnaaneq aamma oqaluusererusunneqarsimapput.

‘Tullersortip’ suliassai

Berlingskemi T. Ulrich Brechbühl nunanut allanut ministerip Mike Pompeop 'tullersortaatut' taaneqarpoq. Apeqqutaavorli matumani tullersortitut piginnaasai Amerikami allaffissornermi, oqimaatsumik arriitsumillu suliaqartarnerminik ilisimaneqartumi atorneqarsinnaannginnerunersut.

Amerikamiut suliniuterpassuassatut takorluugaat piviusunngortinneqassappata politikkerinit qulliunerusunit iliuuseqarnerusoqartariaqarpoq.

Tamatumunnga atatillugu aamma pineqarpoq, illersornissamut ministeriugallartup John Roodip Kalaallit Nunaanni mittarfinnut aningaasaliissuteqarnissamik siunnerfeqarnerminik siorna nalunaaruteqarnera. Pentagon nalinginnaasumik ukiunut arlalinnut aningaasaliissuteqarnissamik pilersaaruteqartarpoq. Paasissutissat pissarsiarinikuusavut naapertorlugit Amerikami illersornissamut ministeeriaqarfik Kalaallit Nunaanni mittarfinnut sorlernut isumalimmik aningaasaliissuteqarsinnaanini misissorlugu maanna ulapissuataarpoq.