Nunat pissaanilissuit pissusilersornerat

Kalaallit Nunaannut tunngatillugu Kinap Danmarkip nammineersinnaanera nunamillu piginnittuunera ataqqivaa. Taama oqarpoq nunami nunanut allanut ministeri Wand Yi, ataasinngormat kingullerni, nutaarsiassaqartitsivik Reuters naapertorlugu danskit nunanut allanut ministeriata Lars Løkke Rasmussenip Beijingimi ataatsimiinneranut atatillugu.

Kinami oqariartuuteqartoqarpoq qaammatini arlalinngortuni Kalaallit Nunaat Danmarkilu USA-mi præsidentimit Donald Trumpimit tatineqareersorlu, Kalaallit Nunaat naalagaaffigilerniarlugu sakkutooqarnikkut iliuuseqarnissamik tunuarsimaarsimanngitsoq.

USA-mut qununeq

Apeqqutaalerpoq Kinami taperserneqarneq Danmarkimit Kalaallillu Nunaannit atorneqarsinnaanersoq aallartitaqarnikkut USA-mut atatillugu.

– Tamanna mianersuunneqartariaqarpoq, Camilla Tenna Nørup Sørensen naalagaaffinnut atatillugu Forsvarsakademimi Institut for Strategi og Krigsstudierme – Illersornissamut ilinniarfimmi periusissiornermut sorsuunnernillu ilisimatusarnermi ingerlatsivimmi - lektori naliliivoq.

– USA-mut tunngavilersuinermi Kina atorniaraanni erngerluni tatineqalersinnaavoq. Arlaanimmi Amerikamiunik nikussaartitsillunilu katersuutsitsisinnaappat tassaavoq Kinap Issittumiinnerulerlunilu nalinginnaasumillu USA-p qanittuani sunniuteqarnerulernissaanut ernumaneq.

Periusissamut akerliusumik iliornissaq silatusaarnerunngitsoq

Kalaallinit danskinillu maannamut periusissiaq tassaasimavoq USA-p oqaatigisaanut akerliliinissaq, tassalu Kalaallit Nunaata eqqaani Kinamiut umiarsuaat angallattut, Kinalu Issittumut anngukkaluttualersoq, tamannalu eqqunngilaq.

– Taamaattumik isumaqarpunga silarusaarnerussanngitsoq periusissiap taassuma akerlilernissaanut Kinamiillu tapersersorneqalerluni USA-mut tunngavilersuinermi. Aamma aallartitaqarnerup silarsuaani tupigineqarpoq nunanut allanut Naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt qanittukkut oqarmat Kalaallit Nunaata Kinamik niueqateqarneq nukittorsarniaraa.

– Ajunngilluinnarpoq Kinamik niueqateqarnerup nukittorsarnissaanik kissaateqarneq, tamannali avammut nalunaarutigissallugu immaqa piffissaanngilaq, maanna USA nakkutilleeqqissaartillugu Kinamut attaveqarneq pillugu Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu qanoq oqartoqarlunilu iliortoqarnersoq, Camilla Tenna Nørup Sørensen oqarpoq.

Kina pissaanilissuartut akisussaassuseqartutut

Ilisimatooq naapertorlugu Kinami nunanut allanut ministerip Lars Løkke Rasmussenimut oqariartuutaa isigineqassaaq ukiuni makkunani USA-p Kinallu akornanni ataatsimut isigalugu aporaattarnerup ilaattut. 

– Trumpip ivertinneqannginneraniilli Kinap pissuseraa, aallartitaqarnikkut nutaamik iliuuseqartoqarluni, Kina qanoq nunat tamalaat akornanni ineriartornermik, sillimaniarnermik inooqatigiinnermillu siuarsaarusunnersoq, oqariartuutigineqarluni, nunat tamalaat akornanni pissutsit allanngoriartortut. Maanna Kina siuttuunialerpoq allatut ittunik periarfissiilluni, ingammik USA-mik iluaquteqanngitsunut iluaqutaasussamik.

Camilla Tenna Nørup Sørensen naapertorlugu maanna Kinamiut oqariartuutaat ersarinnerulersimavoq, Trumpip præsidentip illorsuanut uternerata kingornagut.

– Matumani peqqutaavoq isumaqartoqarnerujartormat, Trumpip USAID-imik matusinera Europamik Asiamillu suleqateqarnermut qulalernera USA-p nunarsuarmioqatigiinnit isigineqarneranik, uppersassusaanik inissisimaneranillu nukilaannerulersitsisoq. Matumani Kinap periarfissat takusinnaavai kingumut nunarsuarmi pissaanilissuartut saqqummernissaminut, patajaatsutut, akisussaasutut naatsorsuutigineqarsinnaasutullu.

USA-mit qunusaarinerit

Kinami aqutsisut soorunami qaammatini kingullerni USA-p Kalaallit Nunaanik aqutsinissaminik qunusaarinera malinnaavigaat.

– Kinamullu kinguneqarnavianngilaq oqassalluni namminersortuunermut nunamillu piginnittuunermut tunngaviit tapersersoritsik, taakkumi Kinap nunanut allanut sillimaniarnermullu politikkianeereermata. Isumaqarpunga ataatsimiinnermi Kalaallit Nunaannut tunngatillugu allanik oqartoqaranilu iliuuseqartoqanngitsoq, taamaattumik isumaqarpunga maannakkut USA-mik aaqqiagiinngissuteqarneq sunnerneqarnavianngitsoq.

– Amerikamiuniit naatsorsuutigineqarpoq Danmark aamma Kalaallit Nunaat suleqataajuassasut Kinap Kalaallit Nunaanniinnissaanut akerliliinermi. Taamaattumik tassuunakkut arlaanik ammartoqassappat Amerikamiut sakkortuumik qisuariarnissaat ilimagaara, Camilla Tenna Nørup Sørensen oqarpoq.