Aaqqissuisuuneq innersuussivoq: Timersornermi angusinngitsoq

Novembarimi Alice S. Olsen fooqqiivoq, tamannali peqqutigalugu sapaatit akunnerani Inuimiinngilaq. Ukiumit nutaamit KNR radiumut pisortatut atorfinitsinneqarpoq. Taamaakkaluartoq ukiui initunerupput. Imminut nalliuttorsiutiginissani nuannarisorsuuneq ajorpaa naak akunnaalliliigaluarluni kaffillerani. Taarsiullugu suleqatini marluk suliamut atatillugu Danmarkimeeqatigai DR-imilu inuuissiorluni. Suleqataasalu unnukkut neriartoqatigaat.

Kiisami eqqarsarsimagaluarpoq inuuissiornini malunnartinniarlugu. Ilami 40-liigami.

- Qujanartumilli piviusunngunngilaq, Alice S. Olsen illarluni oqarpoq.

Qinngutsinni piginneqatigiilluni inigisaani angisuumi uinilu 41-nik ukiulik politeeq Tom Olsenilu ukiuni arfinilinni najugaqarfigisimasaani issiavugut, meeraasa pingasut Nungunup 14-inik ukiullip Kristian ”Ari” Josefsenillu ernerata, Mattip qulinik ukiullip Chris Skovmosemik ernerata kunngerisaasalu ilaqutariit nukarlersaata sisamanik ukiullip Alicep Tomillu ernerata Ulaajuup aamma angerlarsimaffiani.

- Ulaajuk isumaqarpoq angut angisooq inugissoq, eqqarsartarpungalu taamaaliumaarnersoq.

Naapikkamik Tom umiarsuarmi alapernaarsuummi sulivoq.

- Nunamut niutissimagiga usorsitsaarutigilaartarpara, qungujulluni oqarpoq.

- Sivisoqaarli. 2010mi naapippugut aatsaalli 2013-imi Nuummut nuuppoq. Maangartikkuminaassimavoq.

Inuuissiornera uterfigeqqeriarutsigu. Ima inerniliisimagaluarpoq angumminik aqqaluani Inuk inuueqatini 25-iliisussaq ataatsimoorlutik nalliuttorsiortitsiniarlutik.

Ukiut ajornartorsiorfiit

40-nik ukioqalernini nungullarsaatigilaarpaa. Upernakkut aallartippoq, aasariartornerani, isumaqarpoq.

- Inuuninni sumut killinnermut tunngassuteqanngilaq. Paasileriataarparali imminut paarilluarsimananga. Eqqarsarpungalu kingusinaarsimallunga. Qujanartumilli ukiakkut sanigorpunga. Iluaqutaalaarpoq, illarluni oqarpoq.

Alice pujortartarpoq, pujortarnikkaatullu taalluni. Ullormut 15-it pujortartalersimavai.

- Illuatungaatigulli aamma pujortarunnaarnissara eqqarsaatigineq ajorpara. Marloqiusaalaarpoq ilaatigut imminut paariniarlunga aappaatigullu anguniarlugu iliuuseqanngilluinnarlunga, illarluniaasiit oqarpoq.

Alice oqaloqatigalugu nalinginnaasumik illartuartarpoq. Ilaqutariinni kisiartaalluni pujortartarnini illaatigaa. Tuppallersarluni oqartarpoq suleqatini arlallit aamma pujortartartut. Taamaalilluni ”kiserliornani”.

Naak ukiut ajornartorsiorfigisani atoraluarlugit ulluinnarni inuunerani timersorneq aamma akuulersimanngilaq. Suli, immaqalu taamaanngisaannassalluni, imminut ilisarisimaguni.

- Ilaannikkut arpattarpunga. Ukiumili arpakkusunngilanga. Timigissaammik sikkileqarpunga. Ilaannikkut saqqummertarpara. Pisariaqartitsineq malillugu. Aap, ilaannikkut, timersoqateqarnissarali soqutiginngilara. Timersorneq soqutigisarisimanngisaannarpara. Kisiannili, qasuersaatitut imminullu paarinissamut pilersaarutinni.

Isimigut ajuuteqartoq

Alice S. Olsenip isimigut ajuuteqarneq inunnguuseraa. Nappaataavoq nystagmusimik taaguuteqartoq piumassuserinngisamik isit aalasarlutik. Taamaalilluni tappittorsuunngilaq sukkasuumillu pisoqaraangat malinnaasinnaaneq ajorluni. Taamaattumik peqateqarluni timersorneq isumassaqartinngilaa.

- Timersornermi 03-punga, oqarpoq illariarujussuarlunilu.

Nappaataa peqqutaalluni allatuulli isai uuttortarneqarsinnaanngillat, uagut isilerisumukaraangatta pluseqartugut minuseqartugulluunniit oqaatigineqartarluni. Nammineq oqaatigisinnaaneruaa, kørekorteqassagaanni tappissuseq minnerpaamik 50 procentiusariaqartoq, namminerlu 25 aamma 30 procentit akornanniilluni. Maluginerpaasarpaa inuit ilisarisimasani sanioqqukkaangata tamatigut ilisarineq ajorlugit. Ernummatigisarpaa inuit isumaqarnissaat soqutiginngikkini, taamaanngilluinnarmammi.

Suliaanut atatillu imaappoq oqaatiginiakkat telepromterimit atuarsinnaagit. Pappialamiittariaqarput imaluunniit eqqaamasaallutik.

- Taamaattuaannarsimavungalu taamaattumik naleqqussarfigisimallugu, suunnginnerarlugu oqarpoq, isumaqarluni allanit eqqaaneqaqqinnavianngitsoq. Erseqqissarpaali isiminut tunngasunik aperineqaraangami akisuaannarluni. Qaqutikkulli aperineqartarpoq.

Naak allamik misiliisimanngikkaluarluni ilaannikkut ippigisarpaa.

- Soorunami ilaannikkut iluamik takusaqarsinnaanissara kissaatigisarpara. Atuarfimmi saarlerniittuartarpunga. Ungasissummut takunnissinnaanngilanga, suligaangama skærmi qanittuararsuullugu issiasarlunga, oqarpoq, illaatigileriikkaminillu oqaluttualerluni. Illarusulereersoq takusinnaavara.

- Kangerlummi angalaaraangatta anaanama tasiortuartarpaanga.

- Ungasissutsimut naliliisinnaarpianngilanga taamaattumik kangerlummi maniitsukkoooraangama allaaneq ajorpunga arnaq qallunaaq.

Isumaqartoqassanngilarlu kangerlummiinnissaq pinngortitamiinnissarlu nuannarigamiuk illoqarfimmik nuannarisaqartuunngitsoq. Ullorpassuarni pinngortitarsuarmiinnissani saperpaa, angerlaqqittariaqartarpoq.

Ilaquttani ujaarai

Alice S. Olsen pingasunik qatannguteqarpoq. Ataatagigaluaminik Arsummiit Egon Sørensenimit angutit marluk, Inuk siuliani eqqaaneqartoq, Nukalu 23-nik ukiulik, arnaminiillu Marie Johansen Møllerimi Paamiuneersumit Taatsiaq 28-nik ukiulik. Alice Paamiuni inunngorpoq arnani ataatassanilu Ortooraq Møller peqatigalugit peroriartorluni. Ortooqqamit qatanngutissaqarpoq arnamik, Manja, angummillu, Malik, tamarmik pingasunik meeraqartut. Manja ukiunik arlalinnik angajulliuvoq, Alicellu iluamik ilisarisimanngilaa, Maliilli meeraasa atsamik taagorpaat. Taaguut taanna nuannareqaa.

- Atsaartoraangata uummatiga aattarpoq, oqarpoq.

Taatsiaq peroriartoqatigisimavaa. Tassalu taanna sisamanik ukioqartoq aallarnissaa tikillugu. Naalungissamisut isigaa. Kissaatiginerpaasaraa. Assigiinngitsupilussuarmilli peroriartorput, Alice mikisuusoq arnaa imigassartortupilussuummat aqqaluaata inunngornissaata tungaanut. Isimigut ajuutini aatataminit pisimasinnaasoq ilimagaa. Qatanngutigiinni kisiartaalluni taamaattumik nappaateqarpoq, meeqqaminullu ingerlateqqissimanagu. Angummi ilaqutai ilisarisimasorsuunngilai. Aataava qallunaajuvoq angunnilu naapissimanngisaannarpaa. Ataatavimminit ilaquttat naapinnissaat Alicemeersuuvoq. Angutaa aatsaat aqajaqqup sanilequtaatigut annertuumik kræfteqalereerluni ilaquttami nassaariniarnissaannut akuersivoq. Alicelu pinerusimassavaa. Aatsaalli ukiarmi qatanngutai arlaqartut nassaarsimavai.

- Nuanneqaaq, aatsaat katitertakkat naammassimmata, kingornali aamma eqqarsaatigaara nassaarinissaat sooq taama ilungersuussimatiginerlugu, ilisimalerparali. Maanna matut arlaat matuvoq, oqarpoq.

Maannakkuugallartoq oqaluttuaq tassunga killeqarpoq. Naluaa nassaarisami ilaat naapikkumaarnerlugit, maannali nalunngilaa periarfissaqartoq.

Angummi arnaa Nungunumik taasakkani aamma panimminut atsiussimavaa, taanna 63-iinnarnik ukioqarluni kræfterluni toquvoq, angutaatalu 60-it sinnginngilai.

- Annertuumik pujortartartutut ajornartorsiornerma tamanna ilagigunarpaa, anersaarululluni oqarpoq.

Kamaanneq

Alice 15-inik ukioqarluni Paamiunut nuuppoq Qaqortumi ilinniarnertuunngornialerluni. Kingorna Paamiuniippiarsimanngilaq.

- Kingullermik juullermat Paamiuniippunga, eqqaariasaarparalu inuunerma affaani Nuummi najugaqarsimallunga! 2000imi Nuummut nuuuppunga, maannakkullu 2020-uvoq, anertikkarluni oqarpoq.

- Ukiut 20-t! Suli ukiukka ilisimaarinerulerpakka, illarpoq.

- Oqariasaarsinnaalerluni sumiiffiit ilaanni illoqarfimmi inunngorfigisimanngisami ukiuni 20-ni najugaqarsimalluni.

Tamanna eqqumiigaa. Paamiummi nuannareqai. Uterfiginissaalli takorloorsinnaanngilaa.

- Nuummut angerlaqqinneq nuanneqigami, ulluni 14-ini Paamiuneereerluni, oqarpoq bananilu panertitaq tamuallugu.

Paamiunili juullisiornera immikkuullarissuuvoq. Nuummiissanngilaq.

- Ilaqutariiulluni anaanagisami igallunilu najuuttumi juullisiorluni…..

Juullikkunni Paamiuniikkami meeraalluni atuarfini meeqqaminut takutippaa.

- Alianaalluinnarpoq. Paamiuniikkaangama tamatigut atuarfik takusartariaqartarpara. Ajornanngippallu iserlugu. Aserfallassimaqaaq, eqqaamasassarpassuuppulli. Nuanneq. Ilaanni meeqqakka oqaluttuuppakka nukappiararlu iluamik kamaassimalluta. Tamanna eqqaamallugu atuarfimmut iseratta aperaannga sumi kamaassimanersugut. Tava sumerpiaanersoq takutittariaqarpara, meeqqallu kaajallalluta illersuillutik, Alice illarluni oqarpoq, eqqaamallugu isini pillugit qinngasaarneqartarluni, tamannalu kamassutigisarlugu. Kingorna illaatigisarpaat.

Kiffaanngissuseq

Ilinniarnertuunngorniarniarluni Qaqortumut tikinnermini misigisani Alice S. Olsenip eqqaamalluarpaa.

- Yeah! maanna kiffaanngissuseqalerpugut! Uagut ilinniarnertuunngorniarfiliartussasugut sinersortaammit Qaqortuliartussaavugut. Eqqaamavara aallariartoratta angajoqqaat talittarfimmi qissattut, uagullu nuannaaqaluta, illarluni oqarpoq.

Ilinniarnertuunngorniareerluni naluaa sunngussanerluni, taamaattumik ukiumi ataatsimi eqqarsarfissaqartippoq Qaqortumi Brugsenimi sulilluni. GU-mili ilinniartitaanerup ulluani taamanikkut tusagassiortunngorniarfimmi pisortaq Sofia Geisler naapippaa, eqqarsarfissaqareerunilu sunngorniarnissani ilisimalerlugu. Aammali Ilinniarfissuarmut ilinniarnissamik qinnuteqarpoq, ilinniakkanullu marlunnut tigusaalluni, tusagassiortunngorniarnissarli toqqarlugu.

- 11. klasserlunga Paamiuni 1. klassemi atuartuni sungiusaammik sulivunga. Ullumikkullu taakku inersimasunngorsimapput namminerisaminnillu meeraqarlutik, takugaangakkillu ajornartorsiornera ajorseriartarpoq, qamannga pisumik illarpoq.

Ilinniartitsisunngornissarli tusagassiortunngorniarnissamit uummateqarfiginnginneruaa.

- Aalajangiisussaaguna suniarnerlunga nalunngilara. Taamaapportaaq aamma radiumut pisortatut atorfik. Aalajangiinissara tikivillugu nalornisinnaasarpunga, piffissanngoraangalli taamaaliortarpunga piumaqaaralu, oqaluttuarpoq.

Aasap naalernerani pisortaagallarami nalornisimaqaaq, piffissalli ingerlanerani nalorninnginnerujuartorluni.

- Atorfik perusuppara. Allaammi ima eqqarsartarpunga pinngikkukku qanoq iliussanerlunga nalullugu. Atorfik pinngikkukku silarsuara isassaaq. Piumasimaqaara piumaqalugulu. Suliarinerani paasilerpara qanoq nuannaritigalugu, piginnaaneqarfigaaralu. Tamassuma nammineq nassuerutiginissaa ajornakusoornerpaavoq, Alice S. Olsen oqarpoq, suliffini, suleqatini, ilinniarnera, ineriartornermut sunniuteqarsinnaaneq kaammattoqatigiillunilu pikkorinnerulersarneq nuannareqalugu.

- Ilaannikkut tupaallaatigisarpara allat pikkorinnerulernissaasa akisussaaffiginerat qanoq nuannaritigalugu. 2012imi Qanoruumut akisussaasunngorama inissisimaffissanniinngivippunga. Kingornali ilinniarpara, ilisimasaqalerlunga, inuttullu ineriartorlunga – aamma aqutsinermut atatillugu, oqarpoq.

- Inuuninni sulerissanersunga ajornartorsiuteqarfiginnginnakku nuanneqaaq. Nalunngilarami inuuninni sulerissanerlunga, ajornartorsiutillu uaniinnerupput, oqarpoq imminullu tikkuarluni, illarlunilu.

- Timip utoqqaliartornera.

Tamannali iliuuseqarfigineqarsinnaavoq, suleqataata oqarfigaa.

- Unnukkut qasullutit annullutillu tarrarsuummi takusarputit. Eqqorpormi. Qiimaallannanngilaq, Alice oqarpoq, allallu inuunerminni ukiutik pillugit ajornartorsiuteqartut siunnersorlugit. Immaqa iluarsineqarsinnaavoq.

AG Uge 05 2020

Klik her for at læse