Danmarki EU-p arferit pillugit politikkianut akerliuvoq
EU-p miluumasut angisoorsuit eqqissisimatinneqarnissaat aalajangiusimanialerpagu arferit sumiikkaluartut nunanut allanut ministerimit Per Stig Møllerimit ikiorneqarnissartik naatsorsuutigissanngilaat.
Arferit eqqissisimatinneqarnissaasa attatiinnarneqarnissaat pillugu EU-p ataatsimoortumik isummerniarnera Danmarkip akornuserniarpaa, Ritzau allappoq. Nunanut allanut ministerip Per Stig Møllerip (K) taamaalilluni EU-kommissionip siunnersuutaa itigartippaa, tassa Nunat tamat Arfanniarnermut Siunnersuisoqatigiivisa (IWO) iluanaarniutigalugu arfanniartarnermut akerliunerup (moratorium) attatiinnarneqarnissaa pillugu nunat EU-mi ilaasortaasut ataatsimoorlutik ikioqatigiittariaqaratut.
EU-kommissionip nunarsuarmi arferit "illersorneqarsinnaanngitsumik piniapilunneqarnissaannut sapinngisamik pitsaanerpaamik illersorneqarnissat" pillugu kissaataa isumaqatigigaluarlugu peqatigitillugu "immap pisuussutaanik ilisimatuussutsikkut pitsaanerpaamik tunngavilimmik nungusaataanngitsumik piniarneqarsinnaanerat" tapersersorpaa.
- Taamaakkaluartoq Naalakkersuisut nalilerpaat, Kommissionip siunnersuutaa anguniakkat taakku anguniarnissaannut sakkussatut eqqortuunngitsoq, pingaartumik apeqqummut maannakkorpiaq soqutiginaatilerujussuarmut tunngatillugu, tassa suliniaqatigiiffik piffissaq sivisunerusoq eqqarsaatigalugu ataannarsinnaanersoq, taamalu suliniaqatigiiffik atorunnaassagaluarpat arferit angisuut nunat tamat akornanni aqutsisinnaasumik suliniaqatigiiffeeruttussalluni, Per Stig Møller Folketingip Europa pillugu Ataatsimiitsitaliaanut apeqqut pillugu tallimanngorpat ataatsimiittussamut allappoq.
Nunanut allanut ministeri peqatigitillugu allappoq "naalakkersuisut pissutsit immikkut ittut Naalagaaffeqatigiinnermut tunngasut ilisimaarigai". Tamatumani innersuussutigineqarpoq, EU-kommissionip siunnersuutaa piffissaq sivisunerusoq eqqarsaatigalugu IWC-p akuersissutigisaanik kalaallit nunaata imartaani rfanniartarnermut "sunniuteqaratarsinnaanera".
- Kommissionip siunissami arfeeqqanik piniartarnerup IWC-mit aqunneqarnissaa anguniagarippagu tamanna - kalaallit nunaata savalimmiullu imartaani qangaaniilli arfeeqqanik piniartarnermut tunngatillugu - Kalaallit Nunaannut Savalimmiunullu sunniuteqartussaavoq, Per Stig Møller ataatsimiitsitaliamut allakkamini allappoq.
Taamaakkaluartoq Folketingip avatangiisinut ataatsimiitsitaliaata siulittaasuata Steen Gade-p (SF) isumaqatiginngilaa, Per Stig Møllerip aalajangiussamut akisussaarusunnginnera.
- Uumassuseqatigiiaat illersorneqarnissaat aammalu pinngortitaq pillugu politikki pingaarutilinnut inissisimanissaa pineqartillugit EU-p makitaniartarnissaa Danmarkip nalinginnaasumik sulissutigisarpaa. Ataaseq minillugu: Arfanniartarneq. Uani piviusorpalaanngitsumik isummerneq politikkikkut aqunneqartoq pineqarpoq, Steen Gade oqarpoq.
Danmark taamaalilluni EU-p avatangiisinut kommissær-inut Stavros Dimas-imut illua-tungiliunnialerpoq, taassuma arfanniaqqusaannginnerup – imaluunniit moratorium-ip - aalajangiusimanissaa kissaatigaa, peqatigitillugulu avaqqutaarineq – Japanip atorlugaa – tassa ”ilisimatuussutsikkut siunertalimmik arfanniarneq” matuneqarnissaa suliniutigai.
Danmark Arfanniarnermut kommissionip ukiuni kingullerpaani ukiumoortumik ataatsimiittarnerini avatangiisinik illersuiniaqatigiinniit nunaniillu EU-mi ilaasortaasunit sakkortuumik akerlerineqartarsimavoq, taakku tamarmik arfanniarneq Japanip, Norge Islandilu peqatigalugit, ingerlataanut akerliupput. Qallunaat naalakkersuisuisa atlantikup avannaaniittut naalagaaffeqatigiinnermut ilaasut eqqarsaatigalugit arfernik angisuunik aqutamik killilersukkamillu piniarsinnaaneq tapersersorpaa.