GEUS-ip Uummannap sulluani qaqqat qajannartoqartut nutaat nassaarigaat

Uummannap sulluani qaqqat qajannartoqartut nutaat nassaarineqarput. Qaqqaq sisoriaannaq Karrat 1-imit aamma 2-mit annertuneruvoq, kisianni Karrat 3-mit annikinnerujussuulluni.

- Uummannap eqqaani qaqqani sumiiffimmik qajannartortalimmik allamik maannakkut nassaartoqarmat soorunami ernumanarpoq. Pisoq qanimut malinnaaffigivarput upalungaarsimanerlu suli annerpaaffiminiitinneqarluni. Pinngortitap nukii aqussinnaanngilagut, kisianni alapernaarsueriaatsimut aningaasanik pingaarnersiuinermi salliutitsivugut, neriuutigaarpullu siunissami tamatuma sumiiffinni kalluarneqartuni najugaqarnissaq isumannaannerulersissinnaagaa, upalungaarsimanermut Naalakkersuisoq Kalistat Lund oqarpoq.

Qaqqami sumiiffiup qajannartortaqartup annertussusaa 28 million kubik meterisut missaannut naatsorsorneqarpoq.

Tassaarsuaqassappat mallit 7 meterisut portutigisinnaasut

GEUS-ip maannakkumuugallaq naliliinera aallaavigalugu Uummannap sulluani nunaqarfiit eqqorneqarumaarput. Nunaqarfiit Niaqornat, Qaarsut aamma Ukkusissat annertunerpaamik qaqqap sisoornerani tassaarsuaqassagaluarpat eqqorneqarsinnaasallutik. Ujarassiuut aamma naliliipput, qaqqami sumiiffimmit nutaamit (taagorneqartoq ”Kigarsima”) qaqqap sisoorsinnaanerata ilimanaateqarnera Karrat 3-miit annertunerujussuusoq.

Oqartussallu erseqqissaatigaat maajip naalerani tassaarsuaqarnissaanut pisuusaartitsineq erseqqinnerusoq saqqummersinneqassasoq.

- Norges Geotekniske Institut paasissutissat nutaat misissuleruttorpai. Suliassaq annertuumik pingaartippaat aammalu 2022-mi maajip naalernerani tassaarsuaqarneranut pisuusaartitsineq eqqoqqissaarnerusoq naammassissallugu naatsorsuutigalugu.

Naalakkersuisut upalungaarsimanermut ataatsimiititaliarsuup inassuteqaatai malinniarpai

Ujarassiuut misissuinerisa ilaatigut aamma takutippaat qaqqaq allamik qajannartortaqartoq ukiut qulit kingulliit ingerlaneranni sukkasoorujussuarmik sukkatsikkiartortumillu ajorsiartorsimasoq. Qaqqami sumiiffik alla taanna pillugu paasissutissanut aallaavigineqarput satellitsikkut paasissutissat, innani assilisat kiisalu ornigulluni misissuinerit misissoqqissaarneqarsimasut takutippaat.

Upalungaarsimanermut ataatsimiititaliarsuup ilaatigut innersuusutigaat innuttaasut qaqqaq sisooriaannaq pillugu ilisimatinneqassasut aamma Sumiiffinni kalluarneqartussani nilliasaatit ingerlalluarnersut misissorneqassasut.

Upalungaarsimanermut ataatsimiititaliarsuup innersuusutai:

• Paasissutissat nutaat tamanut saqqummiunneqassasut
• Sumiiffinni kalluarneqartussani nilliasaatit ingerlalluarnersut misissorneqassasoq
• Avannaata Kommuniata, Peqqinnissaqarfiup, Nukissiorfiit, Tusass allallu upalungaarsimanermut pilersaarutiminni tassaarsuaqarnissaata aarlerinaateqarnera sillimaffigissallugu qulakkiissagaat.
• Tassaarsuaqangajalersinnaaneranut ersiutaagajuttut pillugit innuttaasut eqqaasissutigineqassasut.
• Avannaata Kommuniata sumiiffinni kalluarneqartussani suli pigaartoqarnissaa qulakkiissagaa inassutigineqarpoq.
• Sumiiffik nutaaq taanna misissueqqissaarnerni Karrat kangerluani alapernaarsueriaatsimik ilimasaarutinillu pilersitsinissamut tunngatillugu aallartinneqartuni ilanngunneqassasoq, aammalu sulineq sapinngisamik annertunerpaamik tuaviuunneqassasoq.

GEUS tassaarsuaqarneranut pisuusaartitsilluni naatsorsueriaaseq sukumiivallaanngitsoq atorlugu mallit qaarnerisa portussuserisinnaassaannik maannamuugallartoq missingersuivoq. Maannamuugallartoq paasisat makkua takutippaat:

- Takussutissiaq 1: SPLASH najoqqutassiaa malillugu Kigarsimaami qaqqap sisoorsinnaaneraneersumik mallit qaartarnerisa portussusai missingersorneqartut 28 millioner m3 (Oppikofer et al., 2018). Sanilliussassatut NGI-p tassaarsuaqarneranut pisuusaartitsinera malillugu Karrat 1-imi, 2-mi aamma 3-mi qaqqap sisoorsinnaanerani pilersumit mallit qaartarnerisa portussusai aamma allanneqarput.

Takussutissaq ataani takuuk: