'Illersartornermi' sivisuumi periarneq nutaaq: Canada Qalasersuaq pillugu piumasaqaatinik annertusaasoq
Canada juullinngitsiartoq Qalasersuup eqqaani immap naqqanut piumasaqaatiminik immikkut 800.000 kvadratkilometerit angullugit annertunerulersitsivoq. Ruslandip Qalasersualerngusaannermi ungasippallaanngitsukkut iluaqutissaqarlualersinnaaneranik adjunkti nassuiaateqarpoq.
Qalasersuup eqqaani immap naqqalerngusaanneq juullinngitsiartoq nutaamik pisoqarfiuvoq, Canada sumiiffimmi annertoorujussuarmi piumasaqaatinik annertusisanik tunniussaqarmat.
Taama tusagassiuutit arlallit oqaluttuarput, ilaatigut DR-imi radiukkut allakaatitassiaq Orientering Udsyn.
Canadap piumasaqaataa 800.000 kvadrakilometerit missaannik, Kalaallit Nunaata tamakkerluni angissusiata pingajorarterutaa sinnerlugu, annertusineqarsimavoq.
Kunngeqarfik Danmarkimit Ruslandimillu piumasaqaatinik assingusunik qaleriissitsineq 400.000 kvadratkilometerinit 800.000 kvadratkilometerit missinginut qaffariaateqarsimavoq.
Politikkikkut mianerinninneq taamaatiinnarneqartoq
Marc Jacobsen, Illersornissaq pillugu ilisimatusarfimmi Forsvarsakademimi Arktiske Sikkerhedsstudierimi adjunktiusoq, Orientering Udsynimi nassuiaavoq, nunat taakkua pingasut tamarmiullutik immap naqqanut piumasaqaatiminik maanna annerpaaffissaminniititsilersimasut taamaalillutillu imminnut saassusserpalaartumik inissitsiterfigisimasut:
- Kigaallatsillugu illersartornertut isigineqarsinnaavoq, tassanilu nunat taakkua imminnut inissitsiterfigalutik, soorlu Canadap kingulliulluni piumasaqaatiminik annertusisitsineratigut. Illersartorneruneranut pissutaasoq tassaavoq, nikerialaaginnartarnerat periarnissallu tulliata utaqqimaarneqartarnera, Marc Jacobsen Orientering Udsynimi nassuiaavoq.
Taanna Sermitsiaq.AG-mut itisiliilluni oqarpoq, Canada siornatigut Ruslandimut politikkikkut mianerinninnermik ersersitsisimasoq taama annertutigisumik piumasaqaateqannginnermigut. Taamaattorli nunat killiit Ruslandillu akornanni pissutsit najummassimanartorfiusut kingunerisaannik, Ruslandip ajuallatsinnissaata pinaveersaartitsiniarnerani taama mianerinnitsigiunnaartoqarsimasoq.
Rusland pitsaanerpaamik inissisimaffeqartoq
Marc Jacobsenilli maluginiarpaa, piumasaqaatit nutaat saqqummiunneqannginneranni Ruslandimut aamma Kunngeqarfik Danmarkimut saqqummiunneqarsimanerannik Canadami oqartussat paasissutissiinerat. Taamaalillutik nunanut allanut attaveqarnermi periaaseq, Ilulissani Isumaqatigiissutip 2008-mi nunanit taakkunannga pingasunit Issittumi sinerialinnut allanut marlunnut, Norgemut USA-mullu, atsioqatigiissutigineqartup pilersinneqarneranilli apeqqut mianernartoq taanna pillugu atuutilersimasoq, suli nunanit taakkunannga attanneqarpoq.
Maannakkorpiaq Rusland Qalasersualerngusaannermi pitsaanerpaamik inissisimaffeqarpoq, piumasaqaatiminik siullermik 2001-imi tunniussisimagami. Piumasaqaat itigartinneqaraluartoq Ruslandip siuleriiaani saarlerpaami inissisimaffini tigummiinnarpaa. Kunngeqarfik Qalasersuarmut immallu naqqanik annertoorujussuarmik tassunga atasumik piumasaqaatiminik aatsaat 2015-imi tunniussaqarpoq.
Piumasaqaatit suliarinissaat FN-imi nunat toqqaviinut ataatsimiititaliarsuup aalajangigassaraat, Ruslandilu piumasaqaatiminik siulliulluni tunniussisimammat, 2023-p naalernerani imaluunniit aappaagu aalajangiivigineqareernissaa ilimagineqarpoq.
- Ataatsimiititaliarsuaq oqarpat, Rusland piumasaqaateqarnermi eqqortuliortoq, taava Rusland ilerasuuteqarnani nalunaarsinnaalissaaq, Qalasersuaq pigilersimagitsik, Marc Jacobsen nassuiaavoq.
Isumaqatigiinniarnikkut aaqqiissuteqarnissaq pisariaqalersinnaasoq
Ruslandip piumasaqaatini akuerineqartissagaluaruniulluunnit, tamanna aamma Kunngeqarfiup Canadallu piumasaqaataasa aanna akuersissutigineqarnissaannik mattussinavianngilaq. Taamaattorli Marc Jacobsen oqarpoq, Kunngeqarfiup piumasaqaatiminut akissutisinissaanut ukiut qulit ingerlasinnaasut, Canadallu akissutisinissaanut ukiut sisamat suli ingerlasinnaasut. Tamannalu ajornartorsiutaasutut paasinarsisinnaavoq:
- Rusland piffissami sivisuumi Qalasersuup Ruslandimit pigineqarneranik oqaluttuamik siammarterisimappat, taamanikkussamut Kunngeqarfimmut Canadamullu piumasaqaatiminnik atuuttussanngortitsiniarneq ajornakusoorsinnaavoq. Ilaatigut tamanna tunngavigalugu ukiut tulliuttut marlussuit ingerlaneranni isumaqatigiinniarnikkut aaqqiissuteqarniarnissaq pisariaqalersinnaavoq, Marc Jacobsen oqarpoq.