Kommuninut qinersineq : Aqqusernit pingaarnersiuinermi salliutinneqassapput
Ilulissani innuttaasut aqqusinerni biileqarpallaarnera naammagittaalliuutigaat, tamanna sivisuumik utaqqinermik, aqqusinikkut angallatut kamannerannik pissutsinillu ulorianartunik kinguneqartarmat. Politikerit Ilulissaniinnaanngitsoq, avannarpasinnerusumili illoqarfinni nunaqarfinnilu arlalinni aqqusernit pitsanngorsarnissaat sulissutiginiarlugu neriorsuutigaat.
IMMIKKUT: Nittartagaq nutaarsiassaqartitsivik Sermitsiaq.AG nutaarsiassaqartitsivimmi aviisinit marluusunit Sermitsiamit AG-millu allaaserisat iluittuutillugit qinersinissap tungaanut saqqummiussisassaaq. Atuartartut 6. aprilimi qinersinissap tungaanut ilisimasaqarnerulernissaat qinersinissamullu tunngassuteqartunik saqqummilaartitsinerunissamik aqutsisut kissaateqarnerat aallaavigalugu nutaarsiassaqartitsivik taamaaliorpoq. Allaaserisat aviisineersut nittartakkami ataatsikkut saqqummiunneqassanngillat, tulleriiaarneqassallutilli.
Aqqusinikkut angallattut amerliartorput. Kalaallit Nunaannut biilit siulliit 1950-ikkunni tikimmatali biilit amerliartuinnavissimapput. Ullumikkut qamutit motoorillit 10.000-it sinneqartut Kalaallit Nunaanni nalunaarsorneqarsimapput. Illoqarfimmilu Ilulissanisut ittumi ullumikkut biilit, nioqqutissanik angallassisut qamutillu motoorillit allat 1.000-it sinneqartut nalunaarsorneqarsimapput. Tamanna Naatsorsueqqissaartarfimmi naatsorsukkani atuarneqarsinnaavoq.
Ilulissani qamutit motoorillit 2007-imi 399-iupput. Kisitsit taanna 2012-imi 437-nut, 2016-imi 703-nut 2020-milu 1.010-nut qaffassimavoq.
Aqqusinerni biilerpassuit ullaakkut ualikkullu angallannermi tulleriiaattorpassuarnik minnerunngitsumillu unammilligassanik pilersitsisarput. Taamaattumik Avannaata Kommuniani kommunimut qineqqusaartoqarnerani, sapaatip-akunnerani kingullermi Ilulissani ingerlanneqartumi, tamanna sammisatut oqaluuserineqarpoq. Tassani innuttaasoq aqqusernit innuttaasut biilillu amerlassusaannut naleqqukkunnaarsimanerannik ersersitsivoq. Taamaattumillu aqqusernit annertusarniarlugit, biilit unittarfii pitsanngorsarniarlugit angallannermilu meeqqanut toqqissisimasannginneq annikillisarniarlugu politikerit qanoq iliuuseqarniarnerat apeqqutigaa.
– Aqqusernit pitsanngorsarniarlugit iliuuseqangaatsiareersimavugut, kisianni ilumoorpoq Ilulissani angallattorpassuaqarlunilu biilerpassuaqarmat. Biilinut unittarfinnik amerlanerusunik pisariaqartitsivugut. Nutaamik mittarfittaarutta tamanna angallannermik suli annertunerusumik pilersitsissaaq, taamaattumik pisuinnaat aamma eqqarsaatigalugit pitsanngorsaanernik arlalinnik suliaqarpugut, Siumut sinnerlugu borgmesteriusoq, Palle Jerimiassen, oqarpoq.
Aqqusinerni ikaartarfiit qullilersugaanerallu
Atassummeersoq Aqqalu Clasen Jerimiassen aqqusernit pingaarnersiuinermi suli qaffasinnerusumik salliutinneqartariaqarnerannik ersersitsivoq.
– Tamanna aningaasanik akeqassaaq, kisianni aqqusernit pitsanngorsarneqarnissaat pingaarnersiuinermi salliutinneqartariaqarpoq. Arlallit biilit saneraanni tarrarsuutinik annaasaqartarput, angallannermilu siggartaatit atorneqartorujussuusarlutik. Kommunimi ataatsimiititaliamut oqaloqatiginninnneq aallartissimavarput, mittarfittaarnissatta tungaanut aqqusernit pitsanngorsarnissaat utaqqisisinnaannginnatsigu. Maannakkut aallartittariaqarpugut, kisianni aningaasaliilluarnerussaaq, illoqarfimmi ineriartornermik takunnissinnaatsinnut ersiutaammat, Aqqalu Clasen Jerimiassen oqarpoq.
Demokraatineersoq Lena Ravn Davidsen oqaluttuarpoq, aqqusernit pitsanngorsarnissaannut siunnersuuterpassuarnik saqqummiussaqartarsimallutik, erseqqissaatigaalu pisuinnarnut pissutsit pitsanngorsarneqarnissaat aamma isiginiarneqassasoq, assersuutigalugu aqqusernit naapiffiini pisuinnaat ikaarfissaannik pilersitsiortornikkut aqqusernillu qullilersornerunerisigut, pingaartumik meeqqat ullaakkut atuariartortarnerat eqqarsaatigalugu. Ilulissaniinnaanngitsorlu aammali illoqarfinni allani aqqusernit pitsanngorsarneqarnissaat pisariaqartinneqarpoq.
Nunatta Qitornaasa qinigassanngortitaat, Svend Møller, aamma taama oqarpoq, taassumalu Uummannami Upernavimmilu ajornartorsiutit assingusut aamma taakkartorlugit. Tamatuma saniatigut innuttaasoq ersersitsivoq, nunaqarfimmi Siorapaluttut ittumi aqqusernit qulleqanngitsulluunniit, tamannalu ukiukkut sivisuumik taartarnerani unammilligassaasoq, aqqusinermi amaqqunik nannunillu naapitsisinnaaneq aarlerinaateqarmat.
IA-meersumit Jens Ole Nathanielsenimit piumasaqaatigineqarpoq, aqqusernit ingerlaannaq qanoq iliuuseqarfigineqartariaqartut.
– Aqqusinitsinni ajornartorsiutit maanna ima ulorianartigilerput, inunnut ulorianartorsiortitsisinnaallutik. Qanoq iliuuseqarnissatsinnut ajorluinnartumik pisoqaqqaarnissaa utaqqeqqaassavarput? Naagga, attaveqaatitigut aqqusersuutit pingaarnersiuinermi salliutinnerusariaqarpavut. Tamanna piffissamik aningaasanillu akeqassaaq, kisianni suliarineqartariaqarpoq, Jens Ole Nathanielsen oqarpoq.