Nutaaq eqqornerusorlu: Kigarsimamiit tassaarsuarmut najoqqutassiaq

Norges Geotekniske Instituti eqqornerusumik tassaarsuup ingerlaarnissaanut najoqqutassiorsimavoq.

"Kigarsima" Uummannap kangerloqarfiani qaqqaq sisooriaannaasoq, 2022-mi apriilip aallartinnerani GEUS-imit nassaarineqarmat najoqqutassiortoqarpoq.

2017-imi Karrat Kangerluanni qaqqap innaa kilometerisut annertutigisoq sisoorpoq, sisoorneratalu malitsigisaanik tassaarsuaqarluni nunaqarfimmi aserortitereqisumik.

Oqartussat taamanikkulli pisup malitsigisaanik sisoortoqaqqissinnaaneranik ukkatarinnipput kallerisaarneqarnissamullu sillimallutik.

Piviusoq

Upalungaarsimanermut Ataatsimiititaliarsuarmit innersuussutigineqarput:

• Sumiiffinni eqqorneqartussani nilliasaatit atorsinnaanersut misissorneqassasut.
• Avannaata Kommuniata, Peqqinnissaqarfiup, Nukissiorfiit, Tusass-ip allallu upalungaarsimanermut pilersaarutiminni tassaarsuarmik pilertoqarsinnaanerata eqqarsaatigineqarnissaa qulakkiissagaat.
• Tassaarsuarmik takkuttoqarsinnaaneranut ersiutit nalinginnaasut pillugit innuttaasut eqqaasinneqassasut.
• Sumiiffinni eqqorneqartussani pigaartoqarnerup ingerlaannarnissaanik Avannaata Kommuniata qulakkeerinissaa inassutigineqarpoq.
• Kigarsimami sumiiffik nutaaq misissueqqaarnernut, alapernaarsuutinik kalerrisaarutinillu ikkussuinissamut aallartinneqartumut ilanngunneqarpoq, suliarlu sapinngisamik naammassiniarneqassasoq.

Pissarsiffik: Naalakkersuisut

Sumiiffiit ulorianartorsiortinneqartut

GEUS-imit "Kigarsima"-p innaa sisuussagaluarpat Uummannaq nunarfiinut qanoq eqquisinnaatiginera nalilerneqarsimavoq. Qaqqap innaa sisuussaguni, pingaartumik Niaqornat, Qaarsut Ukkusisssallu ulorianartorsiortinneqassapput.

Tassa Karrat 3-mut naleqqiullugu Kigarsimamiit qaqqap sisoornissaa ilimanaateqarnerungaatsiartoq nalilersimavaat.

Norges Geotekniske Institut-imiit tassaarsuarmut najoqqutassiat nutaat eqqornerusullu taamatut naliliinermut allanngortitsinngillat.

Mallit portussusissaattut naatsorsuutigisat maana eqqornerupput, aammalu qaqqamit sisoortoqarneraniit mallit siulliit nunaqarfinnut ataasiakkaanut illoqarfimmulluunniit apuunnissaasa sivisussusissaat naatsorsorneqarpoq.

Pisinnaasut assigiinngitsut

Kigarsimami qaqqamit sisoortoqassappat, tassaarsuup pilersinneqartup apuuffissaanut piffissat qarsutsinissallu piviusuusaartitat, tabelimi tulliuttumi takuneqarsinnaapput:

Sisoortussanut periarfissatut ilusiliat pingasut assigiinngitsut atorlugit qarsutsinerit portussusissaat naatsorsorneqarput:

Periarfissatut ilusiliaq “alleq” qarsutsinermik annikinnerpaamik pilersitsisussatut isigineqarpoq, kiisalu periarfissatut ilusiliaq “qulleq” qarsutsinermik annertunerpaamik pilersitsisussatut isigineqarluni. Periarfissatut ilusiliaq “worst case” ulinnerpaaffiani, tassalu 1,3 m-it sinnerlugit ulinnerpaaffiani periarfissatut ilusiliaavoq. Aamma tassunga assersuutitut Karrat 3-mi qaqqamit sisoortoqassappat tassaarsuup pilersinneqartussap qarsutsinerata portussusissai, 2021-mi najoqqutassiarineqartut takutinneqarput.

Aatsitassanut Naalakkersuisoqarfimmit ilisimatitsissutigineqarpoq, Kigarsimami sumiiffik nutaaq misissueqqaarnernut, alapernaarsuutinik kalerrisaarutinillu ikkussuinissamut aallartinneqartumut ilanngunneqartoq.