Rigspolitiit Juntaamut tunngasoq misissussavaat

Jyllandsposten ullumi allaaserisakkut allappoq, Naalagaaffiup Politiivisa angalallutik paasiniaasartuisa suliaq Jonathan Motzfeldtimut tunngasoq - naalagaaffiup eqqartuussissuserisuanit naliliiffigineqareerluni aallarteqqinneqartoq - maanna tigusimagitsik.

»Politiit aallaqqaammut suliaq unitsiinnaqqaasimavaat, taamanikkut naalakkersuisut siulittaasuata killisiornissaa pisariaqarsorineqarsimanani. Misissuisoqartusanngormalli naalagaaffiup politiivisa angalallutik misissuisartuinit inuit marluk Nuummi politiit misissuisutut taarserpaat. Arnaq politiit taamanikkut maannamut suliaat naammaginagu naalagaaffiup eqqartuussisuuneranut maalaaruteqarsimavoq, tassanngaaniillu suliap immaqa pitsaanerumik misissuiffigineqarnissaa oqaatigineqarluni.

»Naalagaaffiup politiivini angalallutik misissuisartut misissuinermik nangitsinissaat uanga aalangigaraara, tamannalu arlaannik ajuallannartortaqanngilaq,« taamak Kalaallit Nunaanni politimesteri Steen Silberg Thomsen, Nuummiit, oqarpoq.

»Manna suliaq aalajangersimasumut killeqarpoq, taamalu misissuinermi tamakkiilluinnarnissaq qularnaarniarlugu naleqquttutut nalilersimallugu. Isumaqarpunga angalallutik misissuisartut suliamminnik pitsaalluinnartumik angusaqartartuunerat tunngavigalugu suliamik naammassinnippata tamanna ajunngilluinnartuussasoq. Suliaq uagut nammineq naammassisinnaagaluarparput, kisianni suliap isinit allanit misissorneqassaguni ajoqutaanavianngilaq.«

Suliami pisut ataasiakkaat pillugit oqaaseqarnianngilaq, kisianni qaammatip ataatsip missiliorlugu qaangiuppat sulia unitseqqiinnarneqassanersoq imaluunniit Jonathan Motzfeldt unnerluutigineqassanersoq paasinarsissaaq. Taamaattoqassappat Steen Silberg Thomsenip Kalaallit Nunaanni politiit suliaanni maannamut tusaamasaanersaanni unneerluutiginnittoqassanersoq aalajangertussanngussavaa, suliaq illoqarfiit pingaarnersaani anginngitsumi fantaseernermik aallartitsisimavoq, kikkut tamarmik imminnut nalungitsut, taamalu aamma illoqarfimmi mamarleeqattaarnerit ingasannerulersimallutik.

Naalagaaffiup eqqartuussissuserisuata sapaatip akunnera sinnilaarlugu matuma siornagut Kalaallit Nunaanni politimesteri qinnuigaa, unnerluussisussaatitaasut qularnaateqanngilluinnartumik tunngavilersuuteqarlutik suliami aalajangiisinnaanissaat anguniarlugu suliamik misissuineq aammaqqeqqullugu.

»Uanga tunginniit suliami matumani inatsisinik unioqqutitsisoqarsimasinnaaneranut -kinalu taamaaliorsimasinnaanersoq - ataatsimilluunniit isummernertaqanngilaq. Taamaallaat qularnaateqanngilluinnartumik aalajangiinissamut tunngavilersuuteqarnissaq anguniarneqarpoq,« naalagaaffiup eqqartuussissuserisua naqissusiivoq.«

Jyllandsposten-ip tusagassiortuata Frede Rasmussenip suliaq sukumiilluinnartumik allaaserisimavaa, aammalu Jonathan Motzfeldtip kalaallini inuiaqatigiinni inissisimanera isigineqarneralu ajunngivissumik ersersillugit.

»Tusaamasaq nuannaartorineqartorlugu taanna politiinut unnerluutigissallugu amerlanerpaanut eqqarsaatiginerluunniit ajornassaaq, soorlu pissaanernut imminik annerusunut aaqqiivigeqqulluni pisoq. Tamannalumi aamma tunngaviugunarpoq, Jonathan Motzfeldtip arnamut sulisorisamut atoqatigiinnikkut kanngunartuliornermik pasineqarneranik unnerluutiginninneq taamaattoqarneranik pisimasuutinneqartoq ulloq qaangiuteriikatattoq aatsaat suliassanngortinneqarmat, suliarlu aatsaat ungasinngitsukkut kikkunit tamani ilisimaneqalerluni.

motzfeldtip, taamanikkut kalaallit nunaanni inatsisartut siulittaasuusup inatsisartut allattoqarfiani sulisut marluk angerlarsimaffimminut qaaqqusimavai. Tamannalu imigassamik aalakoornartulimmik najorsinermik nuannaaqatigiinnermillu malitseqarsimasungavoq, taava arnaq iluaalliorluni perusuersartarfiliarmat - unnerluussissut naapertorlugu - Jonathan Motzfeldtip malissimavaa, attuualersimallugulu. Arnap tamatuma kingorna susoqarsimanera eqqaamasaqarfiginnginnerarpaa, kisianni taxa-mi silattorsimavoq, tassanilu aamma - unnerluutiginnissut naapertorlugu - angutip sulisup aamma nukiminik atuilluni qaninniarsimavaa. Arnaq angerlarami angutip qarliinik angisuunik atorpoq, ilaatigullu ilupaqutai peqaratik. Qarliit iluatsitsinngitsumik inuttassarsiorsimagaluarpai, ilupaqutaalu utertinneqarsimanatik.

Piffissaq ingerlareersoq arnap suliaq politiinut suliassanngortippaa, kisianni qaammatialuit ingerlareersut aatsaat suliaq iluami aallartilluarpoq.

Jonathan Motzfeldt Kalaallit Nunaanni inuinnaanngilaq. Kalaallit asavaat, nuannarineqarnera annertungaarmat kalaallit nunaanni ukiorpassuarni politikkimik sulisimanera pissutigalugu nunap ataataatut isigilersimavaat, naak angut taanna inuttut assut allanngorarsinnaasaraluartoq - nuannersuni nuanniitsunilu.

Eqqaamasinnaaneq naatsoq

Jonathan Motzfeldt inatsisartuni nalinginnaasumik ilaasortatut ingerlaannassaaq, aammalu palasitut atorfimmini - ukiuni kingullerni taartaasarluni ingerlattarsimasamini, maannakkorpiarlu kalaallit nunaata kujataani qatanngutini taarsertarlugu sulisarnermini - ingerlaannassalluni. Politikerit ilaasa inatsisartut ingerlaannaq qimassagai piumasarivaat, allallu mianersornissamik oqaaqqissaaripput, tassanilu pineqaatissinneqarsimannginnera erseqqissaatigalugu.

Kisianni qanorluunniit pisoqaraluarpat assut ajornakusoortumut inississimagunarpoq. Pisimasut pillugit ingerlajuassapput, suliaq uppernarsaatit atorsinnaannginneri peqqutigalugit unitsiinnarneqaqqissagaluarpat imaluunniit Jonathan-ni eqqartuussivimmi suliassanngortinneqaraluarpat.

Kisianni taamaattoqassagaluarpat kalaallinit tamakkiisumik ataqqinaataajagaalluinnarnissaa upperineqanngilaq. Tassa inuiaqatigiinni atlantikup avannaaniittuni eqqaamasinnaassuseq nalinginnaasumik sivikitsuinnaasarpoq.

jonathan Motzfeldt oqaluttuarisaanermik suliaqartup præsident Eisenhowerip tiguaasinnaassusianik aamma præsident Chirac-ip pissaaneqassusianut nallersuunnartumik inississimavaa. Arlalippassuit isumaat naapertorlugu tassaavoq politikeri Kalaallit Nunaata oqaluttuassartaani nutaanerusumi inuusoq pingaaruteqarnerpaasimasoq. Kunngikkormiunik tikilluaqqusisuusarsimavoq, aammalu nunami maani nunanilu allani nuimanerpaaniittarsimalluni, ilagiinni suliani ingerlassimallugu aammalu Naalakkersuisut siulittaasuattut arlaleriarluni Kalaallit Nunaani siuttuusarsimalluni, kingornalu ukiualunni inatsisartunut siulittaasuusimalluni. Jonathani inuiaqatigiinni atorfiit qinikkatullu atuuffiit qullersaanni tamani suliaqartarsimavoq. Namminersornerulerneq 1979-imi eqqunneqarmat siuttuusimavoq, ullumikkullu qallunaat kalaallillu namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitaami - qularnanngitsumik kalaallit nunaata manninersulerneranik kinguneqartitsiumaartussami - siulittaasuulluni. Kisianni aamma inuuvoq qiimasoq nunannaaqatigiinnissamillu nuannarisaqartoq malunnarluartorlu, kikkunnillu tamanik oqaloqatiginnissinnaalluni. Nutsugiallaqqissuullunilu qiimasunik saqisaarsinnaalluni.

Tamarmik suliaq ajuusaarutigaat

Jonathan Motzfeldt aamma illuatungaatigut inuuvoq kissaammersinnaasoq, assersuutigalugulumi kamaannernerminik sulisuminik soraarsitseriarluni aqaguani sulilerseqqitsisartutut tusaamanerlutaavoq. Taamalu aamma namminersornerulernermit qinigaaffimmi siullernermi naalakkersuisut siulittaasuattut soraartariaqarnermini imigassamik aalakoornartulimmik atornersuisuunini peqqutaasoq miserratiginngisaannarsimallugu. Qaninnerpaavisa oqaatigaat Minnesota tunngavialugu katsorsartissimagaluarluni ukiorpaalunnilu qaatusimasooreerluni atornerluineq aqutsisunngoqqissimasoq, taamalumi suliaq manna oqallisaaqisoq tamatuminnga aallaaveqarsinnaasoq takuniartariaqarpoq.

Jonathan Mozfeldt 70-iliilerpoq, taamalu aamma politikkimik suliaqarsimanera sivisooq pissusissamisoortumik naajartulerpoq. Sermitsiami aaqqissuisuunerup Poul Krarupip immikkut taavaa, suliaq tamanna tamani ajuusaarutigineqartoq, Jonathan tassaammat politikerit ilaat Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanerani nutaanerusumik pingaaruteqarnerpaat ilagimmassuk.

Jonathan Motzfeldtip sumiikkaluaruniluunniit tikilluaqqusaajuaannarsimanera assut pingaaruteqarsimavoq. Siumut-partiimi sanngiilleriarsimasinnaavoq, kisianni taakkunani aaqqiagiinnginnerni suli sakkortuumik sunniuteqartassaaq. Aamma kalaalinngorsaanermut tunngatillugu partiip massakkut siulittaasuanut Hans Enoksenimut isornartorsiuisunut sakkortunerpaanut ilaavoq, Motzfeldt tamatumani mianersornerulluni kiinnertarsmalluni.«