TUSASSIP KISERMAASINERANUT UNAMMILLERUSUNNEQ
– 2024-miippugut aamma kisermaassilluni ingerlatsinerit iluatsissimanngillat
Tusassip kisermaassilluni ingerlatsineranut inuit amerlaqisut isumaqataanngillat. Taakkua ilagaat Jan Joe Seidsen. – Ingerlatseqatigiiffiit arlallit oqaloqatigisarpavut, ilaatigut Starlink oqaloqatigaarput, Tusassimi pisortaaneq oqarpoq.
– Like-ruk, allanut ingerlateqqiguk Starlink-illu antennianik aamma ukiumi ataatsimi internetimik akeqanngitsumik atuinissamut eqquiniaqataagit.
Jan Joe Seidsen Facebookimi allakkamini assiliartalimmi taama allappoq, tassanilu papkarsi »Starlink«-imik allassimasoq tigummillugu. Eqquiniaasitsinermut peqataanissannut taamaallaat piumasaqaataavoq oqaaseqartarfimmut allassagit »Tusassip kisermaassinera unitsinneqarli«.
– Saqqummiunneqartoq qaammammi matumani siusinnerusukkut ilanngunneqarmalli 600-nit amerlanerusut oqaaseqarfigisimavaat, 700-nit amerlanerusut ingerlateqqissimallugu 800-nillu amerlanerusut nuannaralugu.
Politikikkut aalajangerneq tunngavigalugu, Namminersorlutik Oqartussat attaveqaqatigiinnermut suliffeqarfiutaat Tusass, Nunatsinni, Nunatsinnut aamma Nunatsinnit attaveqaqatigiinnermut kisermaassilluni kiffartuussisinnaatitaalerpoq. Taamaattumik Nunatsinni Starlinkip atornissaa inerteqqutaavoq, teknikikkullu isigalugu unammillerneq inatsimmik unioqqutitsineruvoq.
– Aap, Starlinkip atornissaa inerteqqutaavoq, Seidsen nassuerpoq.
Taamaakkaluartoq Jan Joe Seidsen unammillerusuppoq, oqallitsitserusulluni politikerillu attaveqaqatigiinnermut inatsimmik allannguinissaannut sunniiniarusulluni.
– Tusass aperigaanni Nunatsinni pinngitsoorneqarsinnaanatik akissapput, Danmarkimili TDC aamma taama oqartaraluarpoq, paasineqarlunili taamaanngitsoq, Jan Joe Seidsen oqarpoq, taanna Starlink Nunatsinni atugaalerpat ajugaasussamik makitsiniarpoq.
Periarfissat allat pitsaanngitsut
Starlink tassaavoq nunarsuaq tamakkerlugu internetimik attaveqaat, qaammataasakkut attaveqaat ineriartortinneqartoq SpaceX-imit, avataarsualiarnermut ingerlatseqatigiiffimmit namminersortumit nunarsuarmi pisuujunerpaat ilaannit, Elon Muskimit tunngavilerneqarsimasoq. Starlinkimit siunertarineqarluni allaat avinngarusimasuniittunut, internetimik nalinginnaasumik neqerooruteqartartut tikittanngisaanni internetimik sukkasuumik neqerooruteqarnissaq.
Namminersorlutik Oqartussat attaveqaqatigiinnermut kisermaassinerat imaatigut ajunaalernermi isumannaallisaanermilu kiffartuussinernut tunnganngilaq. Tamakkununnga Iridium imaluunniit Inreach atorneqarsinnaapput. Jan Joe Seidsen oqaluttuarpoq angallammik angalanermini Iridium misilissimagini. Kisianni »attaveqaatitut ajorluinnarpoq«.
– Allaammi silassamik aallerniarneq ajornakusoortorujussuuvoq, taamaattumik taanna unitsippara, Jan Joe Seidsen oqarpoq, allanillu periarfissarsiorniarluni.
Tusassimut attaveqarpoq periarfissallu pillugit apeqquteqarluni, taakkualu Tuluit Nunaanni qaammataasakkut attaveqarnermik ingerlatsivik OneWeb, Tusassip isumaqatigiissuteqarfigisimasaa, Kalaallit Nunaanni imarsiortunut sukkasuumik internetimut qulakkeerinnissinnaasoq inassutigaat.
– Akia eqqaamasattut innersoq paasiniarlugu ingerlatsisoq attaveqarfigaara, taannalu Kalaallit Nunaanni umiarsuarnut marlunnut ikkussuisimavoq, ikkussuunnera 300.000 koruuninik akeqartarpoq, qaammammut 12.500 koruuninik akiliisoqartarluni, minnerpaamillu qaammatit pingasut pisiarineqassallutik, Jan Joe Seidsen oqaluttuarpoq.
Tassunga sanilliullugu Starlinkip antennia 3400 koruunit missaannik akeqarpoq qaammammullu 485 koruuneqarluni.
– Taama assigiinngitsiginerat paasiuminaappoq, Jan Joe Seidsen oqarpoq.
– Tusass Kalaallit Nunaat tamakkerlugu kisermaassilluni internetimik pilersuisinnaatitaavoq, taamaallaalli inoqarfinni internetimik pilersuinissamut pisussaaffeqarluni.
Sooq kangerlunni immamilu kisermaassillutik internetimik pilersuisinnaatitaappat, taamaallaat akisuumik aaqqiissutissamik pilersuisinnaagunik, aperivoq.
Sermitsiap Tusass attaveqarfigaa paaserusullugu OneWebimut attaveqaasertinneq qanoq akeqarnersoq. Akilli pillugit akissuteqanngillat.
Ingerlataqartunik oqaloqateqartut
Oqaatigineqareersutut Jan Joe Seidsen oqallitsitsiniarsarivoq attaveqaqatigiinnermut inatsisinik allannguinissamut »politikerit eqeersarniarlugit«, illoqarfiit avataanni internetimut attaveqarsinnaalernissaq anguniarlugu. Tamatumani eqqarsaatigai ilisimatusartut, takornariat innuttaasullu nalinginnaasut illuaqqaminniittut illoqarfiup avataaniittut attaveqarsinnaalernissaat.
– Tusassip maannakkutut isikkoqartillugu naleqquttumik akilimmik isumagisinnaanngilaa.
Tusassip attaveqaqatigiinnermut inatsisit aalajangiiffigisinnaanngilai, tamanna Inatsisartunit taamaallaat aalajangiiffigineqarsinnaavoq Naalakkersuisullu ataani attaveqaqatigiinnermut aqutsisoqarfimmit atuutsinneqassalluni, Tusassimi pisortaaneq Toke Binzer Sermitsiamut oqarpoq.
Taamaattumik Tusassip Facebookikkut unammisitsinerit, soorlu Jan Joe Seidsenip unammisitsinera, oqaaseqarfigerusunngilaa akuliuffiginiarnagulu.
– Tusass-ip suliassaraa nunami attaveqaatit pingaarutillit isumannaarnissaat, Kalaallit Nunaannilu sapinngisamik atuisut amerlanerpaat pitsaanerpaamik attaveqarsinnaanissaat.
– Qaammataasanut tunngasut ineriartornerat malinnaaffigilluarparput, aamma suliffeqarfiit arlallit, ilaatigut Starlink, oqaloqatigisarpavut, teknologii nutaaq Kalaallit Nunaanni qanoq atulersinneqarsinnaanersoq pillugu, atuisut amerlanerpaat iluaqutissaannik, Toke Binzer allakkatigut akissuteqarluni taama ilisimatitsivoq.
– Iliuuseqaqataagit
Jan Joe Seidsenip tikkuarpaa, Starlink illoqarfiit avataanni, immami kangerlunnilu atorneqarsinnaassappat tamanna alloriarnerujussuussasoq.
– Maani Nuummi illoqarfinniluunniit allani Tusass pitsaasumik nioqquteqarpoq, sulili akisuallaartumik, inoqarfiilli avataanni aamma kisermaassillutik ingerlatsivigisaminni pitsaasumik sullissisinnaanngillat. Tamanna paasiuminaappoq.
Aningaasalli Elon Muskimut, Starlinkimik atuisut amerliartortillugit pisuujunerujartuinnartussamut, ingerlateqqinneqassapput. Tamanna eqqortumik ileqqorissaarnerua? Tusass-immi aningaasat Nunatsinniiginnarnissaat isumagisarmagu.
– Dankortinnik atuinerit tamaasa Nets tamatigut aningaasarsiortarpoq, Kalaallit Nunaannulli akileraarutinik akiliissanani, taamaalilluni suliffeqarfippassuit aningaasarsiorfigiuarpaatigut. Toyotamik biilimik pisinerit tamaasa tamatigut Japanimi pisuunngortitsisarpugut.
Jan Joe Seidsenip Nunatsinni Starlinkimik atuisut arlallit nalunngilai, kikkuunerinilli taasaqarunamanani. Tusass Namminersorlutillu Oqartussat piviusunut paasinnilertariaqartut isumaqarpoq.
– Iliuuseqaqataasariaqarput piviusullu isiginiarlugit, nunarsuarmilu susoqarnersoq malinnaaffigalugu. Maani toqqorluta kisermaassilluni ingerlatsineq uniffigiinnarsinnaanngilarput, Jan Joe Seidsen oqarpoq.
Tusass-ip piumassutsiminik piumassuserinngisaminilluunniit teknologiip ineriartornera ilaaffigisariaqaraa isumaqarpoq.
Aamma politikerit akuerisariaqarpaat Starlink qanorluunniit pisoqaraluarpat atuutilersussaammat.
– Taava periarfissaq alla suussava, Tusassip Starlink atorsinnaajunnaarsinniarlugu ajoqusersuutinik ikkussuissava?
– Naatsumik oqaatigalugu: 2024-miippugut, aamma kisermaassilluni ingerlatsinerit iluatsinngitsoortarput, Seidsen oqarpoq.