AQERLUUSAQ NAPIVOQ
Atassutip innuttaasunik taasititsinissamik siunnersuutaa taamaatinneqarpoq
– Namminiilivinnissamik uukapaatitsiniat qinersisartut naapikkusunngilaat, Aqqalu C. Jerimiassen pakatsisimalluni oqarpoq
– Keermiaasit isumalioqatigiinnik pilersitsinerup kingunerissavaa, tulliani Inatsisartuni qinersinermi qinersinerit kingulliit amerlaqisut assigalugit qujageqqusaarluni qineqqusaartoqassaaq.
Foto: Leiff Josefsen
Atassutip siulittaasuata pakatsisimalluni naatsumillu oqaaseqarluni marlunngornermi maajip 28-ani Inatsisartut oqaluttarfiani nassuerutigaa naalagaaffinngornissamut namminiilivinnissamullu tikkuussisussamik innuttaasunik taasisitsinissamik siunnersuutini Inatsiseqarneq pillugu ataatsimiititaliaq namminersorneq pillugu inatsimmi § 21-p atuutilernissaanut isumalioqatigiissitaliornissamik siunnersuuteqarneratigut taamaatinneqartoq. (Paragraffiuvoq danskit naalakkersuisuisa Naalakkersuisullu akornanni Kalaallit Nunaanni namminiilivinnissap atuutilernissaanut aallartitsisussaq).
PISARTAGAQARTUNUT
Allaaserisaq una Nutaarsiassaqartitsivimmi aviisit naqitat ilaanni allaaserisaavoq.
Allaaserisat pisartagaqartunit siunissami taamaallaat atuarneqarsinnaajumaassapput.
Atuarluarna.
Isumalioqatigiissitaq Siumumiit Kuno Fenckerimit siunnersuutigineqartutut sulilernissamut inissinneqarsimassaaq januaarip aallaqqaataani 2025-mi aallartilluni. Taamaalilluni upernaakkut Inatsisartunut qinersinissami Aqqalu C. Jerimiassenimit siunnersuutigineqartutut qinersisartut aperinissaat isumaarulluni, namminiilivinnissamut sulineq aallartinneqassanersoq aallartinneqassannginnersorluunniit. Taamanikkussamut namminiilivinnissamut ingerlarsortoqalereersimassaaq.
– Namminiilivinnissamut uukapaatitsiniartut qinersisartut naapinnissaat qunugaat, Aqqalu C. Jerimiassen pakatsisimaqisoq Sermitsiamut oqarpoq.
Kuno Fenckerip isornartorsiuineq tunngavissaqannginnerarpaa.
– Naalagaaffinngornissaq namminiilivinnissarlu pillugit Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni isumaqatigiinniarnerit ima kinguneqarsinnaapput tamakkiisumik naalagaaffeqatigiinnerup attatiinnarneraniit tamakkiisumik sunut tamanut kisimiinnermut. Qinersisartut taasilerunik ilisimaqqissaassavaat suna toqqarniarnerlugu. § 21-lu ingerlatinneqalersinnagu arlaannaataluunniit tamanna ilisimanavianngilaa. Taamaattumik isumaqatigiinniarnerit aallartinnissaat pillugu innuttaasunik taasisitsisoqassanngilaq, isumaqatigiinniarnerilli inernerat pillugu, Kuno Fencker Sermitsiamut oqarpoq.
Namminiilivinnissamik uukapaatitsiniat qinersisartut naapikkusunngilaat
Atassutip siulittaasua Aqqalu C. Jerimiaasen.
Aqqalu C. Jerimiassenilli tamanna upperinngilaa.
– Naalagaaffinngornissap namminiilivinnissallu ajornannginaaraluni iluaqutiginiarnissaat ajornanngippallaaqaaq, sulilu allamik isumalioqatigiissitaliornerup kinguneriinnassavaa tulliani Inatsisartunut qinersinermi keermiaasiit taamatut qujageqqusaarluni qineqqusaarnissaq soorlu qinersinerpassuarni kingullerni taamaattoq, Aqqalu C. Jerimiassen oqarpoq.
Naalakkersuisut ikinnerussuteqartut
Sapaatit akunnerani qaangiuttumi namminiilivinneq pillugu oqallinnerup naalernerani allannguutissatut siunnersuutit marluupput.
Haarder tupigusuttoq
Venstremi naalakkersuinermik suliaqartutoqqap Savalimmiuni Kalaallillu Nunaanni namminiilivinnissamik oqallinnerup assigiinnginnera tupigaa.
– Eqqumiippoq savalimmiormiut maanna namminiilivinnissartik annikinnerusumik oqaluuserigaat, naak qeqertat ima pisuunngorsimatigigaluartut ajornaquteqanngitsumik Danmarkimi tapiiffigineqaratik nammineersinnaallutik. Kalaallilli namminiilivinnissaq oqaluuserinerujartorpaat naak inuiaqatigiit nammineerlutik aningaasalersorsinnaanngikkaluarlugit. Savalimmiuniit arfineq pingasoriaammik amerlanerusunik Kalaallit Nunaat pissarsisarpoq, internetimi tusagassiorfimmi Altingimi Bertel Haarder oqaaseqarpoq. Assigiinnginnerup peqqutaanut nammineq siunnersuuteqarpoq.
– Nassuiaatissaavoq tarnip pissusaata tunngavigisaa: Inuit pisariaqartitat akiitsoqarfigineqartullu isumakkeerfigiuminaattarput. Saniatigut pinerliivigineqarsimasutut eqqarsarneq Kalaallit Nunaata ineriartorneranut akimmisaarfiusoq, ima pisoqarsinnaammat inuit ilaasa iliuuseqannginnermut utoqqatsissutitut atorlugu, Bertel Haarder isumaqarpoq.
Haarderip siunnersuutigaa Kalaallit Nunaata namminiilivinnermiit nunani avannarlernisuut eqqarsarnissaa.
Tamannali Naalakkersuisut siulittaasuata Múte B. Egedep atorsinnaanngitsutut peereerpaa.
Múte B. Egedep nunat avannarliit suleqatigiinnerat unitsikkallareerpaa, Kalaallit Nunaat Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiivini tamakkiisumik ilaasortaasinnaanngimmat, nunanullu allanut, sillimaniarnermut illersornissamullu tunngasut pingaarutillit oqaluuserineqartillugit anisariaqartarluni.
kurt@sermitsiaq.gl
1) Namminiilivinnissamut nunanullu allanut tunngasunut Naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt, Siumut, neriorsuivoq § 21-p atuutilernissaanut inatsisitigut qulaajaasoqassasoq Inatsisartut ukiaanerani ataatsimiinneranni saqqummiunneqartussamik.
2) Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliap piumasaraa § 21-p atuutilernissaanut isumalioqatigiissitanik pilersitsisoqassasoq naatsumillu nalunaarusiortoqarluni, taannalu Inatsisartut ukiaanerani ataatsimiilinngitsiarneranni tunniunneqassalluni.
Marlunnik allannguutissatut siunnersuuteqartillugu Inatsisartut siullermik siunnersuut annertunerpaaq taasissutigissavaat. Taanna akuerineqarpat allannguutissatut siunnersuutit aappaat taamaatinneqassaaq. Inatsisartut ataatsimiittarfiani taasinerni Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutaa siulliunneqarluni taasissutigineqarpoq, taanna annertunerummat Vivian Motzfeldtip allannguutissatut siunnersuutaanit. Ataatsimiinnermi aqutsisup Mette Arqe-Hammekenip Inatsisartut naqqippai:
– Allannguutissatut siunnersuutit marluk imminnut mattupput. Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutaa akuersaarussiuk taava Vivian Motzfeldtip allannguutissatut siunnersuutaa atorunnaassaaq. Tamarmik paasivaat?
Siumup, IA-p Demokraatillu tamanna paasivaat Inatsiseqarnermullu ataatsimiititaliap siunnersuutaa akueralugu, Atassut Nalerarlu taaseqataanngitsut.
Taamaalilluni Vivian Motzfeldtip allannguutissatut siunnersuutaa taasissutigineqarani atorunnaarsinneqarpoq.
Nalinginnaasuunngilaq Naalakkersuisut apeqqummi taama pingaaruteqartigisumi Inatsisartuni ikinnerussuteqarnerat, naalakkersuisoqatigiit marlunni amerlanerussuteqarmata.
Inatsisartulli Naalakkersuisunut sulisitsisuupput, Vivian Motzfeldtillu neriorsuutigaa nalunaarusiussalluni kiisalu Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliap siunnersuutaanisuut isumalioqatigiissitaliorluni.
Tamannali nammineq piumasarigunanngilaa.
Vivian Motzfeldtip isumaqatigiinniarneq aallartinneqartinnagu tikkuussisussamik innuttaasunik taasititsisoqarnissaanik Atassutip siunnersuutaa tapersersorpaa, taamaalillutik Naalakkersuisut Danmarkimi naalakkersuisuinit Kalaallit Nunaata namminersulernissaa pillugu isumaqatigiinniarnermik sapinngisamik nukittunerpaallutik.
Vivian Motzfeldtip Savalimmiuni misilittakkat innersuussutigai.
1998-mi Lagtingimut qinersinermi partiit namminersulerniartut amerlanerussuteqarput, qinersisartullu apereqqaarnagit Lagmandip Anfinn Kallsbergip Savalimmiuni namminersorneq pillugu inatsimmi § 21-p assinga atuutilersillugu. Savalimmiut Danmarkillu akornanni isumaqatigiinniarnerit sapanginneqarput, isumaqatigiittoqanngilarlu, innuttaasunik taasisitsisoqarani.
Vivian Motzfeldtip Kalaallit Nunaata taamatut inississinnaanera mianersoqqussutigaa.
Savalimmiuni misilittakkat takutippaat kinguaariinni tamani taamaallaat ataasiarluni misiliisoqarsinnaasoq.
Januaarimi qinersineq
Aqqalu C. Jerimiassen naapertorlugu tunngaviusumik innuttaasunik taasititsinermi namminiilivinnissamut angertoqarnersoq naaggaartoqarnersorluunniit pillugu tulliani Inatsisartunut qinersinermi ingerlanneqartariaqarpoq aningaasat ileqqaarniarlugit.
Apriilip 6-ani 2021-mi qinersivugut, tullianilu qinersinissaq kingusinnerpaamik apriilimi 2025-mi pissaaq. Tassalu maannaannakkut qinersisoqassanngippat. Qinersisoqarsinnaanera tusarsaalereerpoq, Demokraatillu siulittaasuata Jens-Frederik Nielsenip qinersisoqapallannissaa piumasaraa.
– Qaqugu tulliani qinersisoqassava?
– Nalilerpara Naalakkersuisut aatsaat 2025-imut aningaasanut inatsisissaq inisseqqaarusussagaat, taavali juullip qaammataanut qanittuaraassaaq. Qinersinissaq januaarimi 2025-mi ilimanarsinnaavoq, Aqqalu C. Jerimiassen Sermitsiamut oqarpoq.
Namminiilivinnissaq pillugu taasititsisoqarnissaanik qasseriarluniluunniit oqaluttoqaraluartoq ullumikkut qinersisinnaaneq pillugu sakkortuumik oqallittoqareerpoq. Naleqqap siulittaasua Pele Broberg Inuit nalunaarsorneqarnissaanik siunnersuuteqarpoq, tamannalu kikkut qinersisinnaanerannut aamma pingaaruteqassaaq. Vivian Motzfeldtip Kalaallit Nunaannut annertusisamik attaveqarnissaq oqaluuseraa, Inatsisartunut qinersinermi piumasaqaatit atuuttut tassaallutik 18-inik ukioqarnissaq, danskisut innuttaassuseqarnissaq minnerpaamilli qaammatini arfinilinni Kalaallit Nunaanniissimanissaq.
– Namminiilivinneq pillugu innuttaasunik taasititsinermi kikkut taasisinnaassappat?
– Qinersisartut tamarmik ullumikkut Inatsisartunut qinersisinnaasut tamarmik. Inuit taamaallaat danskisut oqalunnerat pillugu mattunnissaat ammip qalipaataa tunngavigalugu immikkoortitsinerussaaq. Eqqaamasariaqarparpullu kalaallisut oqaasillit Danmarkiliarsinnaasut kingornalu Folketingimii qinersinermi qinersillutik, Aqqalu C. Jerimiassen oqarpoq.
