Franskit nunanut allanut ministeriat: Aallartitaqarfik aappaagu ammarneqassaaq

Franskit nunanut allanut ministeriat, Jean-Noël Barrot, Nuummut arfininngornermi tikippoq tikeraartitsisoraalu nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt (S).

Sapaammi ullaap tungaani Hans Egedep illuani taakku marluullutik tusagassiortunik katersortitsipput. Tusagassiortunillu katersortitsinerat kinguaattuulaarneriup kingorna aallartippoq pilersaarutaaqqaaraluarami 09:45 aallartissasoq, nalunaaqutarli 10:20 aallartinneqarluni.

Vivian Motzfeldt aallartilluni franskit ministeriat nunatsinnut tikilluaqquaa, oqaluttuaraalu tikeraarneq maanna pisoq, nammineq upernaaq Frankrigimi tikeraarnermini tikeraarsaasimanini tunngavigalugu, taamani tikeraarnermini franskit naalakkersuisui nammineerluni qujassuteqarfigivai USA'p priæsidentiata Donald Trumpip nunarput pigilerniarlugu aqutarilerniarlugulu kimigiisernerata nalaani franskit nangaariarnertaqanngitsumik nunatsinnik tapersersuinerat pillugu.

Vivian Motzfeldt aamma oqarpoq tikeraarnermi siunertat pingaarnersarigaat Nunatta Frankrigillu akornanni suleqatigiinnerup pilertortoqisumik maanna ineriartortinneqartup tigussaasumik tunngavilerneqarnissaa.

Aallartitaqarfik 2026-ip aallartisimalaarnerani ammarneqassaaq

Nunanut allanut ministeri Jean-Noël Barrot tusagassiortunik katersortitsinermi erseqqissaavoq, franskit nunatsinni aallartitaqarfittaassaat aappaagu ukiup aallartilaarnerani ammarneqassasoq siunertarigitsik.

Aallartitaqarfimmik ammaasoqarnissaa pillugu franskit præsidentiata junimi tikeraarnermini nalunaarutiginikuuaa.

- Atorfilittat angalanermi matumani ingerlaqatigisama isumagissavaat aallartitaqarfiup ammarneqarnissaanik sulissutigissavaat, Jean-Noël Barrot oqarpoq.

Tamatuma saniatigut aamma nunanut allanut ministerip erseqqissaatigaa Kalaallit Nunaata Frankrigillu suleqatigiinnerat allarpassuartigut aamma pissasoq, soorlu aningaasaqarnikkut ilisimatusarnikkullu aammalu minnerunngitsumik silap pissusaata allanngoriartornera pillugu.

Amerikamiut kimigiisernerat pillugu

Tusagassiortunik katersortitsinermi aamma apeqqutigineqarpoq DR-ip sapaatip akunnerata matuma siuliani oqaluttuarineqartoq, tassalu amerikamiut pingasut kalaallinik sunniiniarlutik nunatsinnut tikeqattaartarsimaneragaanerat Franskit tungaannit qanoq isumaqarfigineqarnersoq.

Tassunga tunngatillugu Jean-Noël Barrot-ip innersuussutigaa præsident Macronip nunatsinni tikeraarnermini erseqqissaatigisaa, tassalu Kalaallit Nunaat pisiarineqarsinnaanngitsoq, ilanngullugulu oqarluni:

- Ilanngullugu oqaatigerusuppara isumaga malillugu nuna sunaluunniit anginerulersinneqarsinnaanngilaq (greater again) nunat sanilerisat minnerunngitsumillu iligisat sioorasaarlugit kimigiiserfigalugillu.  Nunali anginerulersinneqarsinnaavoq eqqissinissamut aqqutissiuusseqataanikkut aammalu kiffaanngissutsimik iligisanut isumannaarinneqataanikkut, tassa ingerlalluarnissaannut tapertaanikkut.

Vivian: Iligut tamarmik tikilluaqqusaapput

Vivian Motzfeldt tusagassiortunik katersortitsinermi aamma erseqqissaavoq nunat iligisat tamarmik tikilluaqqusaasut, aamma issittumut akuunngikkaluarunilluunniit, soorlu Frankrig issittortaqanngitsoq maanna nunatsinnik suleqateqarnerminik annertussaasoq. 

Ilanngullugu aamma Motzfeldtip erseqqissaatigaa Kunngeqarfimmi aammalu Kunngeqarfiup issittortaani isumannaallisaanikkut annertuumik inerisaasoqartoq, nunarpullu sakkuaaffiussanngitsoq anguniagaq pigaaruteqaraluaqisoq, nunarsuarmi eqqissiviilliornerit annertunerat pissutigalugu imminut illersorsinnaaneq pingaaruteqaqiqimmat.

- Taamaammat aamma iligisagut tikilluaqqusaapput sungiusarnernik ingerlatsinissaminnut, ilaatigut aamma tassani assersuutigaa tyskit sakkutuuisa imarsiortut nunatsinniissimasut sungiusarnissamik siunertaqarlutik.

Tikeraarneq kingulleq pivoq 2015-mi

Kingullermik, tassa tikeraarneq manna sioqqiullugu franskit nunanut allanut ministerianik nunatsinnut tikeraartoqarpoq  ukiut qulit matuma siorna, 2015-mi. Taamaniklkut tikeraarpoq franskit nunanut allanut ministererisimasaat Laurent Fabius taamanikkut danskit nunanut allanut ministeriat Martin Lidegaard peqatigalugu tikeraartitsisoraallu taamanikkut nunanut allanut naalakkersuisuusoq Vittus Qujaukitsoq.

Taamanikkut tikeraartoqarnerani ministerit taakku pingasut neriorsoqatigiipput misissussallugu aningaasaliinerit europameersut nunatsinni suliffissuaqarnikkut inerisaaniarnermut qanoq annertusarneqarsinnaanersut.

Maanna ukiut qulit qaangiunneranni franskit tikeraarneranni pissutaasoq ilungersunarnerusutut oqaatigineqarsinnaavoq, tassami tikeraarneq aamma pissuteqarmat USA'p præsidentiata Donald Trump'ip nunarput pigilerniarlugulu aqutarilerniarlugu kimigiisernikuummat, taamatullu pisoqarnerani Frankrigip ersarissumik nunatsinnik tapersersuisuuvoq.