PISARTAGAQARTUNUT
Allaaserisaq una Nutaarsiassaqartitsivimmi aviisit naqitat ilaanni allaaserisaavoq.
Allaaserisat pisartagaqartunit siunissami taamaallaat atuarneqarsinnaajumaassapput.
Atuarluarna.
Namminersornermik ingerlatsineq ulloq 21. juni ukiunik 15-inngortorsiussaaq, Naalakkersuisulli ukiut ingerlaneranni namminersorneq pillugu inatsimmi § 21 ima qulequtalik »Kalaallit Nunaata namminiilivinnissamut periarfissai« attornaveersaarpaat. Maannali Inatsisartuni Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliap toortagaq aappallaartoq toorpaa.
– Inatsisartut qallunaat naalakkersuisuinik namminiilivinnissaq pillugu isumaqatiginninniarsinnaanngillat, Inatsisartulli Naalakkersuisut qallunaat naalakkersuisuinik namminniilivinnissaq pillugu isumaqatiginninniarnissaannik peqqusinnaavaat, Siumup oqaaseqartartua Doris J. Jensen oqarpoq. Tamannalu upernaakkut ataatsimiinnermi ullormi kingullermi marlunngornermi Inatsisartut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaata § 21-p atulersinneqarnissaa kisiat siunertaralugu isumalioqatigiissitamik pilersitsinissamik Naalakkersuisunut peqqusineratigut pivoq.
Piumasaqaat upernaakkut ataatsimiinnermut aalajangiiffigisassatut siunnersuutit marluk aappassaaneerneqarnerannut atatillugu isumaliutissiissummi saqqummiunneqarpoq: Siumumeersup Kuno Fenckerip isumalioqatigiissitaq pillugu siunnersuutaani, Atassummeersullu Aqqalu C. Jeremiassenip namminiilivinnissaq pillugu innuttaasunik isumasiuissutaasumik taasititsinissamik siunnersuutaani.
Vivian suliassalik
Namminiilivinnissamut nunanullu
allanut naalakkersuisup Vivian Motzfeldtip, Siumut, Inatsisartunut
neriorsuutigisimasamisut namminiilivinnissamut suliniummut tunngasut
pingaarutillit pingasut nassuiaatigiinnarnagit aammali § 21-p
atuutilersinnissaa siunertaralugu ataatsimiititalialiortitsissaaq.
Namminersornermut inatsimmi
immikkoortoq taanna qulequtaqarpoq: "Kalaallit Nunaata
namminiilivinnissamut
periarfissai“.
Taakkununnga nassuiaat ima
allassimavoq: (a) § 21-p atuutilersinneqarnissaanut alloriarnerit naatsumik
nassuiarneqarnerat, (b) tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut maanna
atuuttup erseqqissarneqarnera, aamma (c) namminiilivinnissaq pillugu innuttaasunik
taasititsinissamut sinaakkutissat (Atassutip siunnersuutigisaatut).
– Naalakkersuisut qulakkeerumaarpaat
nalunaarusiap Inatsisartunut tunniunneqarnissaa, Vivian Motzfeldt neriorsuivoq.
Taakkulu tamarmik ukiaanerani
ataatsimiinnerup septembarip 20-ani aallartinnissaa sioqqullugu
piareersimassapput.
Ataatsimiititaliarsuaq pillugu
Vivian Motzfeldt ataatsimiititaliarsuup suliassai, piffissarititaa aamma
ilaasortai pillugit siunnersuuteqassaaq.
– Nassuiaatip kingornalu
ataatsimiititaliarsuup § 21-mi alloriarnerit ataasiakkaat aamma Kalaallit
Nunaata namminiilivinnissaanik ilimagineqarsinnaasut paasinarnerulersissavaat,
Vivian Motzfeldt Inatsisartuni namminiilivinnissaq pillugu oqallinnerup naammasilernerani
marlunngornermi oqarpoq.
kurt@sermitsiaq.gl
– Kalaallit Nunaanni pisortatigoortumik politikimi naalagaaffinngornissaq siullermeertumik oqaasertalerneqarpoq, Kuno Fencker Sermitsiamut oqarpoq.
Politikerertaqassanngillat
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap Naalakkersuisut aamma suliap ingerlaqqinnissaanut suliakkiummik suliaqarnissaannik peqquaat, tassani piffissamut sinaakkutaasinnaasoq isumalioqatigiissitallu katiterneqarsinnaanera ilanngullugit.
– Kikkut isumalioqatigiissitami ilaasortaassappat?
– Eqimattaq mikisoq naammassisaqarsinnaalluartorli pingasunik amerlanerpaamillu tunngaviusumik inatsisinik inuillu illersugaanerannik immikkut ilisimasalinnik tallimanik inuttalik takorloorpara, siunnersuuteqartoq Kuno Fencker oqarpoq.
Tamannalu Demokraatit siulittaasuata Jens-Frederik Nielsenip nuannaarutigaa.
– Tunngaviusumik inatsisissamut isumalioqatigiissitamit misilittakkat ilikkarfigisariaqarpavut, tassani isumalioqatigiissitaq politikerinik inuttaqartoq ersarissumik eqiasuttumik naammassisaqarfiulluanngitsumillu sulivoq.
Jens-Frederik Nielsenip siunnersuut taperserpaa, suliakkiutillu politikikkullu malinnaatitat politikikkut akuerineqarnissaat naammattoq isumaqarluni.
Tunngaviusumik inatsisissamut siunnersuut ukiuni arfinilinni suliarineqarpoq 30 million koruuninnillu akeqarluni.
Kuno Fenckerip maannakkuugallartoq suliap annertussusissaanut aningaasartaanullu tutsuiginartumik missingiikannersinnaaneq ajornakusoortutut isigaa.
– Suliakkiummik katitigaanissaanillu suliaqarneq ukiarnissaata tungaanut ingerlassaaq, tamatumalu kingorna Siumut 2025-mut aningaasanut inatsimmi aningaassanik pisariaqartinneqartunik nassaarniarnissamut suleqataajumavoq, taamaalilluni isumalioqatigiissitap pisortatigoortumik sulinera ulloq 1. januar 2025-mi aallartissinnaaqqullugu, Kuno Fencker oqarpoq.
Naalagaaffinngornissamut nunanullu allanut naalakkersuisup Vivian Motzfeldtip, Siumut, nunat tamat akornanni inatsisinik tunngaviusumillu inatsisinik immikkut ilisimasallit qallunaat kalaallillu namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitami 2004-08-mi kalaallinut sullissisut Kalaallit Nunaannik ikiueqqinnissamik piumassuseqarnerat oqaatigaa.
Savalimmiuni misilittakkat aarlerilersitsipput
Kalaallit Nunaata namminiilivinnissaa siunertagissaartumik illuatungeriit imminnut naapeqatigiinnissamik ilungersuuteqarlutik ingerlatsissagaat, qallunaat kalaallillu namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitaat 2008-mi isumaliutissiissummini allappoq.
Savalimmiunili misilittakkat aarlerinartorsiortitsipput.
Savalimmiuni Lagtingimut qinersineq 1998-mi partiit namminiilivinniartut amerlanerussuteqalersippai, lagmandillu Anfinn Kallsbergip Savalimmiut namminersorneq pillugu inatsisaanni § 21-mut assingusoq atulersippaa.
Savalimmiut maanna folketingimut ilaasortaatitaat Sjúrður Skaale ukiut 25-t matuma siorna namminiilivinnissamut naalakkersuisoqarfimmi atorfilittatut pingaarutilittut inissisimavoq, taassumalu namminiilivinnissaq pillugu isumaqatiginninniarnerit qanimut malinnaaffigai.
Sjúrður Skaale atuakkami »Da Færøernes vil løsrive sig« (qallunaat 2020-mi saqqummersitaat), Anfinn Kallsberg statsministerimik Poul Nyrup Rasmussenimik isumaqatiginninniarnernut uppiasutut piareersarsimananilu takkuppoq.
Anfinn Kallsbergip akerlianik Poul Nyrup Rasmussen Savalimmiunut qunusaarisimasutut pisuutippaa.
Sunaluunniillu patsisaagaluarpat Savalimmiuni innuttaasunut taasissutigineqarsinnaasumik namminiilivinnissaq pillugu isumaqatigiissuteqartoqanngilaq.
Naalakkersuisut Siulittaasuat Múte B. Egede uppianerarlugu piareersarsimannginnerarlugulu pisuutinniarneqanngilaq, isumalioqatigiissitarli naalagaaffiup innuttaminut pisussaaffianik tunngaviusumillu inatsisinik immikkut ilisimasalinnik inuttaqartoq Kalaallit Nunaannik inuiaallu kalaallit soqutigisaannik Naalakkersuisut qallunaallu naalakkersuisuisa akornanni namminiilivinnissamik piviusunngortitsinissami isumaginnillunilu iluaqutsiissaaq.
Namminiilivinnerit assigiinngitsuupput.
– Isumalioqatigiissitap Kalaallit Nunaata naalagaaffinngornissaanut periarfissat misissussavai, naalagaaffiullu ilusaanik nammineq soqutigisatsinnik iluaqutsiisumik, politikikkut oqartussaanermik qulakkeerisumik, Kalaallillu Nunaata nunat tamat akornanni tamakkiisumik peqataasinnaanerannik pisinnaanngortitsisup nassaarinissaa anguniagaavoq, Kuno Fencker oqarpoq.
Viviani aasaru ulapittussaavoq
Tallimanngornermi ulloq 20. september Inatsisartut ukiaanerani ataatsimiinnertik ingerlaaqatigiinnermik, naalagiaqatigiinnermik ammaanersiorlunilu oqalugiarnermik aallartissavaat.
Sapaatit akunneri 16-iinnanngorput, akunneranilu aasaanerani sulinngiffeqartoqassaaq, aavartoqarluni eqalunniartoqarlunilu. Naalakkersuisumut Vivian Motzfeldtimut naalakkersuisoqarfianullu aasaq ulapaarfiussaaq. Aggustimi tunngaviusumik inatsisissamut siunnersuut pillugu innuttaasunik ataatsimiititsinerit paasititsiniaanerillu aallartissapput.
Peqatigisaanillu § 21-p atulersinneqarnissaa pillugu inatsisitigut qulaajaaneq, Inatsisartut ukiaanerani ataatsimiinneranni agguaanneqassasoq Vivian Motzfeldtip neriorsuutigaa.
Inatsiseqarnermulli Ataatsimiititaliap nassuiaatip ukiaanerani ataatsimiinneq sioqqutitsiarlugu Inatsisartunut tunniunneqassasoq piumasaqarpoq.
Immaqa assigiinngissutimininnguaq, tamannali Inatsisartut Naalakkersuisunit siunnerfeqarnerunerannik takutitsivoq.
– Isumalioqatigiissitaq § 21-mik atulersitsisussaq ukiuni 15-ini namminersornermik ingerlatsinitsinni sungiusimasatsinnit allaanerulluinnartumik namminiilivinnissamik oqallinnermik pilersitsissaaq, Kuno Fencker oqarpoq.
