Naalagaaffinngornissamut naalakkersuisoq Siumumeersoq Vivian Motzfeldt Nuummi Kujataanilu inatsimmut tunngaviusussamut siunnersuut pillugu innuttaasunik ataatsimiititsinermi paatsoornartunik apeqquteqarnerarpaa.
Innuttaasunik ataatsimiititsinermi apeqqut aalajangiisoq tassaavoq ”naalagaaffik qanoq ittoq pilersissavarput?”
Naalagaaffinngornissamut naalakkersuisoq Siumumeersoq Vivian Motzfeldt Nuummi Kujataanilu inatsimmut tunngaviusussamut siunnersuut pillugu innuttaasunik ataatsimiititsinermi paatsoornartunik apeqquteqarnerarpaa.
Innuttaasunik ataatsimiititsinermi apeqqut aalajangiisoq tassaavoq ”naalagaaffik qanoq ittoq pilersissavarput?”
Peqataasut akissutit pingasut toqqarsinnaavaat (Nuummi taasisuni procentit parentesip iluaniipput):
– Kalaallit Nunaat Danmarkilu »kiffaanngissuseqarlutik suleqatigiittut« (20 procent).
– Kalaallit Nunaat naalagaaffittut naalagaaffik alla suleqatigalugu (16 procent).
– Kalaallit Nunaat naalagaaffik namminersortoq (64 procent).
- Apeqqut taanna akissutillu taakku pingasut sunaana ajoqutigigaat?
– Apeqqummik taama aperineq eqqumiippoq; siullertut naalagaaffik tamakkiisumik oqartussaassuseqartoq allaanerunngimmat, toqqagassanilu pingasuusuni tamani atuummat. Aamma naalagaaffik tamakkiisumik oqartussaassuseqarpugut »kiffaanngissuseqarluta suleqateqarutta«, tassanilu tuluit oqaasiat »free« isumaqarpoq nammineq piumassutsitsinnik nunamik allamik suleqateqarunnaarsinnaanerput, Naleqqap siulittaasua Pele Broberg Sermitsiamut oqarpoq.
Pineqartumut ataatsimut toqqagassat pingasut
Pele Brobergip apeqqutit ilisarai, partiillu siulittaasuata Naleqqap namminiilivinnissamik oqallinnermi peqataasarsimanera takussutissiaralugu oqaluttuaraa:
Naleqqap Kalaallit Nunaata naalagaaffeqatigiinnut ilaajunnaarnissaa 2021-mi siunnersuutigaa, Hans Egedep tikiunneranit ukiut 300-t qaangiunnerani. Itigartitsissutigineqarpoq. Kalaallit Nunaata »kiffaanngissuseqarluni suleqateqarluni« periuseq, Manerassuarmit nalunnginneqartoq, siunnersuutigaa. Itigartitsissutigineqarpoq.
Naleqqap nuna Danmarkiunngitsoq suleqatigineqarsinnaasoq tikkuarpaa. Itigartitsissutigineqarpoq.
– Taamaattumik Vivian Motzfeldtip innuttaasunik ataatsimiititsinermi peqataasut namminiilivinnissamut periarfissat qanoq isumaqarfigineraat apeqqutigisariaqanngilai. Akissutit pingasut taakkua toqqagassat ataasiakkaaginnarlugit taamaallaat toqqarneqarsinnaanngillat. Isumali aalajangersimasoq ataasiinnaq pinngitsoorani toqqartariaqanngippat periarfissat tamarmik ammapput, Pele Broberg oqarpoq.
Tulleriiaarneri Naleqqap tupigusuutigai
Naleqqap innuttaasunik ataatsimiititsinerit isumaat isornartorsiorpaa, tassanimi Inatsit Tunngaviusussaq pillugu isumalioqatigiissitap missingiutaa, taassumaluunniit atuaruminarsarneqarnikortaa ilanngunneqanngilaq.
– Danmarkitut nunallu allat assigalugit toqqaannartumik tamat oqartussaaqataanerat aallaavigalugu ingerlariuseqarpugut, Schweizitulli toqqaannartumik tamat oqartussaaqataaneratut toqqaannartumik pinata. Taamaattumik kikkut tamaasa aperineq ajorpavut naatsorsuinermi qanoq angusaqarnersut, taakkua aalajangiinissamut tunngavissaqannginnerat pissutigalugu. Politikerit suliassaraat imarisaanik suliaqarnissaq, tamatumalu kingorna paasissutissanik tunngaveqartumik innuttaasunut taasititsinissaq, Pele Broberg oqarpoq.
Naleqqap inatsimmik tunngaviusussap suliarineqarnera isornartorsiorpaa, tassani paragrafit 49-t ukiuni arfinilinni 30 millionit koruunit atorlugit suliarineqarput. Pele Broberg 2023-mi ukiakkut ataatsimiinnermi paragrafit pingaarnersiorlugit 24-nnanngortinneqassasut siunnersuutigaa, Vivian Motzfeldtilli neqeroorut itigartippaa.
– Naalakkersuisut ukiuni arfinilinni 30 millionit koruunit inatsit tunngaviusussaq pillugu isumalioqatigiissitamut atoriarlugit kingorna namminiilivinnissaq qanoq ittoq takorloorneqarnersoq kikkut tamaasa paasiniaaffiginerat eqqumiippoq. Taamatut tulleriiaarineq Naalakkersuisut takorluuisinnaannginnerannik ersersitsivoq, tamatumalu saniatigut aalajangiiniarnitsinni paasissutissanik tunngaveqanngikkutta Kalaallit Nunaat Danmarkimut isumaqatiginninniarnermi ajorluinnartumik inissitsissavaa, Pele Broberg oqarpoq.
- Vivian Motzfeldtip suut apeqqutigissagaluaramigit?
– Inatsit tunngaviusoq annikitsualunnit aqunneqassanngilaq, ammasumilli sinaakkuteqassaaq. Apeqqutit inatsimmi tunngaviusumi inuiaqatigiinni naleqartitanut tunngasortaanut tunngassuteqartussaagaluarput. Toqumik pillaasarnissaq kissaatigaarput? Inatsisitigut isumannaatsuunissaq kissaatigaarput? Aap, sammisat nunap inatsisissaanut tunngaviusumut tunngassusillit. Naleqartitaasut ileqquusumik pigisimasavut tunngavigalugit siorna inatsisip tunngaviusussamut siunnersuutip politikkikkut nammineq pingaartitat peerneqarnissaat neqeroorutigisimavara, Pele Broberg oqarpoq.
Avissaartuunnermit ataatsimoortitserusunnerusoq
Vivian Motzfeldtip isornartorsiuineq akerlilerpaa.
– - Inatsit tunngaviusoq naammasseriigaq saqqummiukkutsigu innuttaasunik ataatsimiititsinermi oqallinneq asuli oqallinninngussaaq. Inatsit tunngaviusussaq maannamut naammassisaq saqqummiullugu nunami tamani innuttaasunut piviusumik oqallisigineqartussanngorlugu qaaqqusivugut, Vivian Motzfeldt Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq.
Oqallinnerni siullerni Nuummi 50-it peqataapput, Qaqortumi 14-it kingornalu Narsami Nanortalimmilu aamma ataatsimiititsisoqarluni. Qeqqani Avannaanilu aamma ataatsimiititsisoqassaaq naggataatigullu inaarutaasumik Nuummi ataatsimiititsisoqaqqissalluni.
Nuummi innuttaasunik ataatsimiititsineq siulleq pingasunngornermi aggustip arfernani ingerlanneqarmat Vivian Motzfeldt naalakkersuisoqarfialu isornartorsiorneqangaatsiarput. Isornartorsiuisut amerlanerit ataatsimiinnernut peqataanngillat, ataatsimiinnissammi Facebookikkut KNR-ikkullu kisimi nalunaarutigineqarmata. Naleqqap qaaqqusissut takusimavaa, Nuummilu partii sinnerlugu partiip atorfilittai Qarsoq Høegh-Dam aamma Kiista Fencker peqataapput. Nuummi Katersortarfimmi innuttaasut qallunaatut oqaasillit sisamat – peqataasut 8 procentii – Kalaallit Nunaata namminersulivinnissaanut inatsit tunngaviusussamut siunnersuut oqalliseqataaffiginagu tusarnaartuupput
Tamannalu Naleqqap qisuariarfigaa.
– Kukkussutit annersaat tassaavoq innuttaasunik ataatsimiititsinerni, kalaallit inuiaqatigiit inatsisissaannut tunngaviusumut taasititsinermi, peqataasut immikkoortiterneqanngimmata, Pele Broberg oqarpoq.
– Sooq qallunaat ikittuinnaat innuttaasunik ataatsimiititsinernut peqataanerat ajornartorsiutaava?
– Kalaallit namminiilivinnissaat pineqarpat, Kalaallit Nunaanni najugallit tamarmik pinnatik, Pele Broberg oqarpoq.
Vivian Motzfeldt akissuteqarpoq.
– Sakeqarpunga qallunaamik kalaallinik meeralimmik. Ataatsimoorfiusut ukkatarerusunneruakka avissaartuunnerminngaanniit, Vivian Motzfeldt Sermitsiamut oqarpoq.
