Kalaallit Nunaat ukiorpassuarni nunarsuarmi
aaqqiagiinnginnerit inuiaat nunallu akornanni sorsunnermik pilersitsisarsimasut
avataanniissimavoq.
Tamakku Radioaviisimi fjernsynikkullu
tusartagariinnarsimavavut. Sorsunnersuullu Aappaata kingorna sakkutooqarfiit
arlaqarsimagaluartut Nunarput inuiattut sakkulersorfiunngitsutut
suaarutigisimavarput. Inuiaavugummi eqqissinermik pingaartitsisut, nunarsuarmik
sorsuffiunngitsumik upperisaqartut. Nunap illersorneqarnera? Aap, tamanna
qallunaat amerikamiullu suliassaraat, inatsit tunngaviusoq USA-m illu
illersornissamik isumaqatigiissut 1951-imeersoq Igalikumilu 2004-mi
nutarterneqartoq tunngavigalugit.
Kalaallit Nunaat ukiorpassuarni nunarsuarmi
aaqqiagiinnginnerit inuiaat nunallu akornanni sorsunnermik pilersitsisarsimasut
avataanniissimavoq.
Tamakku Radioaviisimi fjernsynikkullu
tusartagariinnarsimavavut. Sorsunnersuullu Aappaata kingorna sakkutooqarfiit
arlaqarsimagaluartut Nunarput inuiattut sakkulersorfiunngitsutut
suaarutigisimavarput. Inuiaavugummi eqqissinermik pingaartitsisut, nunarsuarmik
sorsuffiunngitsumik upperisaqartut. Nunap illersorneqarnera? Aap, tamanna
qallunaat amerikamiullu suliassaraat, inatsit tunngaviusoq USA-m illu
illersornissamik isumaqatigiissut 1951-imeersoq Igalikumilu 2004-mi
nutarterneqartoq tunngavigalugit.
ISUMGA
Isuma allaaserinnittup inuttut nammineq isumaanik ersersitsisuuvoq.
Ajortoqalernissaatut isikkoqarsimanngikkaluarpoq.
Nunarsuarmi inuttut, inuiattut nunatullu isumannaatsumik inuunerput
unammillerneqanngisaannartussatut isikkoqarsimalluni. Kalaallit Nunaata
Issittumi avinngarusimasumiinnera kisiannili aamma nunani pissaanilissuarni
aqutsisut, ass. Sorsunnerup Nillertup nalaanisut, imannak taasarialimmik
aaqqiagiinngissuteqanngimmata.
Assiliaq tamanna maanna nutitsitersimavoq. Nunarsuarmi
isumannaallisaaneq allanngorluinnarsimavoq. Ruslandip Ukrainellu akornanni
aamma Israelip Hamasillu akornanni sorsuttoqarpoq, sumiiffinnilumi allani
tusarpiartanngisatsinni. Amerikamiullu maanna præsidentiminnik Donald Trumpimik
toqqaaqqimmata Kalaallit Nunaata amerikamiut erfalasuannik
erfalasoqalersinniarlugit kissaatiginngisamik qaninngoorneqaleqqippoq. Nunami
iligisatta præsidentia nunatsinnik tiguaanissamik oqaluppoq.
Nunatsinnik soqutiginninnerujussuaq Danmarkimik
nikussaartitsivoq. Naligiinneq, qaninnerusumik suleqatigiinneq Kalaallit
Nunaannilu aningaasaliinerit nutaat pillugit oqaatsit nutaat tusartalerpavut.
Ukiumoortumik tapiissutip 4 milliarder koruunit sinneqartut qaavatigut
Danmarkimi naalakkersuisut Tunumi mittarfissamut, Kujataani isituumi
talittarfissamut, peqqinnissaqarfimmut, inatsisinik atuutsitsinermut
allarpassuarnullu aningaasaliinissamik siunnersuuteqarput.
Aningaasaliinissamilli nutaarsiassaq kingulleq innuttaasut
akornanni aalassatsitsisuuvoq. 27,4 milliarder koruunit Issittumi Atlantikullu
avannaani, taamalu Kalaallit Nunaanni illersuinerup nukittorsarneqarnissaannut
- nunakkut, imaatigut silaannakkullu - suliniutinut atorneqassapput. Inuit
ilaannit ersissutigineqarpoq ass. Nuuk saassutassani toqqagassanngussasoq
Illersornissaqarfik umiarsualiviup allilerneqarneranut atatillugu sakkutuut
umiarsuaannut talittarfeqalissammat, kiisalu qitiusumik allaffimmik sulisunullu
inissianik nutaanik sanaartortoqarluni. Inoqatinut attaveqarfinni
toqqissisimannginneq kamannerlu malugineqarsinnaavoq. Kalaallit Nunaammi
eqqissinermik pingaartitsisoq sooq naalagaaffimmi Naalakkersuisuniillu
sakkulersorfinngortinneqassava?
Imminulli tamanna assortorneruvoq, tassami qaammatit
arfinillit-arfineq pingasut matuma siorna amerikamiut nunatsinnik
tiguaaniarlutik tikinnissaat annertuumik ersissutigineqarpoq. Kalaallit Nunaata
illersorneqarneranik isumannaallisarneqarneranillu Danmarkip
naammanngilluinnartumik iliuuseqarsimanera suaartaatigineqarpoq. Umiarsuit
nakkutilliissutit atorsinnaanngitsunik qamutileqarnerat mamiasuutigineqarpoq
(tupinnanngitsumik). USA-p præsidentiata kissaatigisaatut Kalaallit Nunaannik
USA-mut ilaatitsilernissamik kissaatigisarsua piviusunngortinniarneqalissappat
Naalagaaffeqatigiit akiuussinnaanavianngitsut.
Maanna iliuseqartoqarpoq. Immikkoortunut assigiinngitsunut
aningaasaliinissamut Danmark aatsaat taamak tukkutigilerpoq. Aningaasaliinerit
ukiut ingerlaneranni ataavartumik pisimagaluarmata pissusissamisoortumik
ineriartornerusimasinnaagaluartoq.
Naalagaaffiup sininneranit Trump eqiiallatsitsisimasoq
ilisimavarput. Iluaqutissartaqarpoq. Kalaallit Nunaat ilaatigut søkabelitta
saniatigut søkabeleqalissaaq. Issittumi Sakkutooqarfik Nuummi qitiusumik
allaffeqarfeqareerpoq, sulisullu Nuummi soorunami inissiaqarlutik umiarsuillu
nakkutilliissutit umiarsualivimmut tulattarlutik. Danmarkimi naalakkersuisut
nutaanut aningaasaliiniarluni maanna aalajangerpoq Kalaallit Nunaata
isumannaallisarnissaanut kissaatigineqartut isumagisinnaajumallugit. Nunatsinni
eqqissinermik pingaartitsisumi allanngornerua imaluunniit ataatsikkorsuaq
takkuttumik pissusissamisoortumik ineriartornerua?
Tamarmiusut oqarusuppunga. Naalagaaffeqatigiit ilaannik
illersuinissamik ineriartortitsinissamillu naalagaaffiup akisussaaffini kiisami
isumagilerpaa, taamaalilluta nunatsinnik tiguaanissamik kissaatinut
ingasalluinnartunut akiuussinnaassuseqarnerulaalerluta. Kalaallit Nunaat
nunarsuarmi pissaanilissuit akornanni pingaarutilimmik inissisimavoq
taamaattuaannarsimallunilu. Qanorluunniit piumanngitsigigaluarutta.
