Kalaallit Nunaata naalagaaffinngornissaanik Aki-Matilda kajumissaarivoq

Maluginiagassaq: Qulequtaa allanngorpoq avissaarnissamik allassimasoq naalagaaffinngornissamik taarserneqarpoq Høegh-Dam-ip kissaateqarnera naapertorlugu.

Naalakkersuisut aamma Danmarkimi naalakkersuisut eqqissisaaniarsaralutik ulapipput, Trump-ikkut, minnerunngitsumik Donald Trump aamma ernera Donald Trump Jr., politikkikkut aalassatsitsinerannut tunngatillugu.

Tassunga tunngatillugu folketingimi ilaasortaq Aki-Matilda Høegh Dam (S) Facebookimi politikkikkut quppernermini arfininngornerup unnukkuani kingusissukkut naalagaaffimmik pilersitsinissamut piareersimalluni nalunaarpoq.

Nalunaaquttap akunnerata ataatsip missaani qaangiutiinnartoq, malinnaasuisaa akornanni inuit 1.000-it sinnerlugit iluarisimaarinnillutik qisuariarput, ilaatigut aamma partiip siulittaasuanit Erik Jensen taakkununnga ilaalluni, taassuma aamma Donald Trump Kalaallit Nunaannut qaaqqunikuuaa.

"Sorsunnersuarmi kingullermi pisinnaagutta - ullumikkut aamma pisinnaavugut"

Aki-Matilda Høegh-Damip kaammattuuteqarnermini sorsunnersuarmi kingullermi Kalaallit Nunaata misigisimasaanut innersuussivoq, taamanikkut Danmark Tyskinit tigusarineqarami Amerikarmiut Kalaallit Nunaata innuttaanik isumaginnimmata.

- Danmark imminut illersorsinnaajunnaarmat nunarsuarmi sorsunnersuarmi aappaanni 1940-kkunni, Danmark piaarnerpaamik Tysklandimut tunniutiinnartariaqarsimavoq. 

- Ukiuni tulliuttuni USA illersuinissatsinnik isumaginnippoq. Pinngitsaaliissummik pinnani - kisianni suleqatigiilluta. Kalaallit Nunaat Amerikamiullu suleqatigiilluarsimapput - Danmarkimik attaveqarnatik, allappoq. Kalaallit Amerikkamiullu qanimut suleqatigiilerpugut - Danmark attaveqarfiginagu, taanna allappoq.

"Kalaallit nunuartat"

Folketingimi ilaasortaq oqaluttuarpoq, Danmark taamani inatsiseqartoq nioqqutissanik kalaallit pisiniarsinnaanerat pillugu, taannalu inerteqquteqartitsisoq, kalaallit "nujuartaammata".

- Allaat kaffiseqqusaanata. Massa kalaallit ullutsinni kaffi mamaritigigaat. Kalaallit ukiuni 200 missaanni qallunaaniit niiverutissanik killilersugaanikut - aatsaavissuaq amerikkamiunik suleqateqarneq aqqutigalugu niiverutissanik tamanik ammaanneqarput. Mamakujuttut, kaffi, avisit assitallit, atisat, sakkussat allarpassuillu.

- Nunarsuarmioqatitsinnut ammarpugut, assigiinnangajappaa oqaannaraanni taamani Namminiilivittutut illuta niiveqatigisassavut, isumaqatigiinninniarnerillu nunanut allanut nammineq aqukkatsigit. Taamanili USA nunatsinniittuaannarnikuuvoq, Aki-Matilda nassuiaavoq.

"Danmarkip Kalaallit Nunaat tiguaqqissanngilaa"

Aki-Matilda Høegh-Dam-ip erseqqissarpaa, Kalaallit Nunaat tuniniarneqarsinnaanngitsoq aammalu Kalaallit Nunaat USA-p ilagilernavianngikkaa siunissami, Danmarkip Kalaallit Nunaat "tiguaqqissanngikkaa":

- Soorunami tuniniagaanngilagut. Aamma USA-mut ilanngunnianngilagut. Soorlu aamma Danmarkimiit tiguagaaqqanianngittugut. Inuiaat Kalaaliuvugut, nunap inoqqaavi Inuit. Naalagaaffik Nunarput pilersikkusupparput, nammineq oqartussaaffigalugu. Inuiaat Amerikkamiut Præsidentitut qinigaat kinaagaluarpalluunniit unneqqarilluta, ersiornata, saperata oqaloqatigalugulu suleqatigisinnaavarput.

- Nalunngiliuk nunarput nunanut allanut suleqatiginnissinnaanngitsoq Danmark peqataaqqaartinnagu? Naalagaaffiunnginnerput peqqutaalluni. Taamaammat periarfissaq una atorluarlugu, takutitsisinnaavarput sapinngitsorsuulluta. Malinnaaqqissaarpunga nunanut allanut pissutsinut. Nunanut allanut ataatsimiitsitaliami isertortumik ataatsimiikulasarpugut. 

Taassuma innersuussutigaa nunanut allanut ataatsimiititaliami ilaasortaanini aqqutigalugu nunanik allanik ikigisassaanngitsunik ataatsimeeqateqartarluni, misilittakkanillu katersisimalluni.

- Nunanut allanut ataatsimiigiaannaavilluta paasisassarsiortarpugut soorlu qanittukkunni Syd Koreami, Japan-imi, Filipinerini, Sydafrikami, Ethiopiami, Canadami, Frankrigimi, allarpassuarnilu isumaqatigiinninniarnerit nalaatarereerlugit.

Naalakkersuisooqatigiit siuttuinut aperivoq: piareersimavisi?

Misilittakkani innersuussutigalugu piareersimanerarpoq, kaammattuutigalugu Kalaallit Nunaat nammineq aalajangissagaa nunanik allanik qanoq suleqateqarusunnerluni:

- Naalagaaffik Nunarput nammineq USA-mut, Danmarkimut, EU-mut, NATO-mut, Norden-imut allarpassuarnullu suleqateqartoq misigissallugu. Nunaqqatigut Kalaallit Inuit 1940-mi sapinngilagut. Ullutsinni aamma sapinngilagut. Siuttuvummi - aamma ilissi piareersimavisi? Naggataatigut taamak aperivoq.