Katsorsarneqareersut napparsimavimmiit angerlartinneqartanngitsut

Innuttaasut utoqqaat amerliartupiloorsimapput. Nuummiinnaq ukiut qulit matuma siornamut sanilliullugu 64 procentinik amerlisimasut kisitsisit nutaat takutippaat. Amerliartuinnassallutillu - nunap sinnerani aamma.

Kommuneqarfik Sermersuumi siunissami utoqqaat amerlinerisa inunnut, sulisunut aningaasaqarnermullu tunngatillugu unammilligassaqalersinnaaneranut piareersartoqarpoq.

Utoqqarnut suliassaqarfik anguniagaqarluartoq tusarniaassutigineqaqqammerpoq; suliaq ukiup affaata matuma siorna aallartinneqartoq maannalu politikkikkut akuerineqartussanngorluni. Sermersuup takorluugai suliniutissaalu amerlanertigut tigulluarneqarput. Sulialli aamma ajornartorsiut annertusiartortoq, aap qaangerneqarsinnaarpasinngitsoq, qulaarpaa. Tassa utoqqaat nammineersinnaanerusut illuinik utoqqaallu illuini inissaqartitsisoqarpallaarunnaarsinnaanera.

- Utoqqaat illussaannik pilersaarutit naammanngilluinnarput, Kommuneqarfik Sermersuumi Utoqqaat Siunnersuisooqatigiivi tusarniaanermut akissummi allapput.

Utoqqaat Siunnersuisooqatigiivini siulittaasoq Marianne Jensen oqarpoq kommunip utoqqarnut inatsit Naalakkersuisut saqqummiussaat utaqqigaa:

- Utoqqatsissutaannaasoq isumaqarpugut. Assersuutigalugu Qeqqata Kommuniani inatsit utaqqinagu Sisimiuni Maniitsumilu inissianik assigiinngitsunik sanaartortoqarpoq.

Utoqqaat eqqissisimanissamik pisariaqartitsinerat siunissami eqqarsaatiginerusariaqartoq kommunimi inuit innarluutillit siunnersuisoqatigiivi aamma isumaqarput.

- Nuuk najugaqarfiit ilaanni ernguffiusuni nipiliorfiusunilu imaluunniit najugaqarfiit ilaanni meeqqat arpaqattaartuartut akornanni najugaqarneq utoqqarnut toqqissisimannginnermik pilersitsisarpoq.

Utaqqisuniillutik toqusut

Inuit innarluutillit oqaaseqartartuat Tilioq tusarniaanermut akissummini isornartorsiuivoq, tassa pilersaarutip utoqqaat sanngiinnerpaat sumiginnarmagit. »Ajornartorsiuterujussuuvoq« inerniliipput.

- Utoqqaat innarluutillit pillugit pilersaarummi allassimasoqanngilaq, Inuit innarluutillit oqaaseqartartuat Anja Hynne Nielsen Tiliup tusarniaanermut akissutaani allappoq.

Isumalioqatigiinnermi tamani eqimattat peqataatinneqarnissaat qulakkeerneqassasoq kommunip neriorsuutigaa.

Inuit innarluutillit utoqqaallu oqaaseqartartui kajumissaaripput puigortunngorsimasut ukkatarineqarnerusariaqartut.

- Utoqqaat illuannut inissaminnut utaqqisorpassuit puigortuupput, ukiorpassuarnilu utaqqisariaqartarput. Ajoraluartumik utoqqarpassuit utaqqinerminni utoqqalillutik toqusarput. Taamaattoqartuassaaq utoqqaat illuinik sanaartortoqanngippat, oqaaseqartartut taakku marluk tusarniaanermut akissumminni erseqqissaapput. 

Erfalasoq aappalaartoq

Kalaallit Nunaanni inuit 2023-mi 4330-t 67-it sinnerlugit ukioqarput. Taakkunannga 1.487-it illoqarfiit pingaarnersaata kommuniani najugaqarput; tassa sisamaagaangata pingasut. Innuttaasut amerlanerusut sivisunerusumik inuusarnerat nuannersuusoq, immikkoortortamut pilersaarummi erseqqissarneqarpoq. Ineriartupiloornermullu malinnaanissaq ajornakusoorpoq, sulisussarsiornerlu ajornartorsiutaavoq aamma annertooq alla.

- Utoqqaat isumagineqartartut ilinniarluarsimasunik sulisussarsiniarnerat unammillernareerpoq, ajornartorsiullu annertusiinnartussaavoq sulisut pikkorissut utoqqarnik isumaginninnermi sulisut ilinniartinneqaqqinngippata, pilersaarummi allassimavoq, aamma erseqqissarneqarpoq kommunip anguniagarigaa »utoqqaat tamarmik ataqqinnittumik pitsaasumillu inuuneqarnissaat«.

Peqqissutsimut Naalakkersuisoqarfik tusarniaanermut akissummini mianersoqqusivoq, tassa »utoqqarnut ulloq unnuarlu paaqqutarineqartarialinnik pisariaqartitsisunut inissianik amerlanerusunik pisariaqartitsineq ernumanartoq«.

- Kalaallit Nunaanni peqqinnissaqarfiit kommunitulli innuttaaqatigiit ineriartornerannit tatineqarnermik aqqusaagaqarput, ilaatigut utoqqaat katsorsarneqarnissamik pisariaqartitsisut amerliartuinnartut. Tamanna peqqinnissaqarfiup piginnaanerinut, assersuutigalugu siniffissanut sulisunullu, tatisinerulernermik kinguneqarpoq, naalakkersuisoqarfik allappoq, nangillunilu:

- Utoqqaat napparsimavimmiit angerlartinnissaat ajornakusoorneruleraluttuinnartoq peqqinnissaqarfiup maluginiarpaa, ingammik utoqqaat napparsimmavimmi uninngareernerminni paaqqutarineqarnissamik pisariaqartitsinerusut. Taamaattumik inissiamik inissamilluunniit (utoqqaat illuanni) naleqquttunik utaqqineq peqqinnissaqarfimmit artukkerneqarnermik kinguneqarpoq, tassa utoqqaat katsorsartereersimasut angerlartinneqarsinnaaneq ajormata. Aamma utoqqaat pisariaqanngitsumik sivisuumik napparsimmavimmi uninngasut artukkerneqarput.

- Inuiaqatigiit ineriartornerat ilutigalugu unammilligassaq annertusiartuinnassaaq, naalakkersuisoqarfik tusarniaanermut akissummini erseqqissaavoq.

X aamma X

Utoqqarnut immikkoortumut pilersaarut 2024-miit 2028-mut pineqarpoq, suliassallu pingaarnersaat tassaassaaq suliniutit allaaserineqartut piviusunngortinnissaat aningaasalersornissaallu.

Kommunimi ingerlatsivik tusarniaanermi saqqummiunneqartut pillugit allakkatigut akissuteqarpoq. Tassani erseqqissarneqarpoq kommunip ineqarneq pingaartikkaa, Tasiilamilu utoqqaat illuannik nutaamik sanaartorneq kiisalu Nuummi puigortunngorsimasut immikkut ittumik sullissiviannik sanaartorneq eqqaaneqarput.

Kommunip pilersaarutaa aamma Naalakkersuisut utoqqarnut inatsimmik nutaamik tusarniaanermut nassiussinerannut tulluarpoq – inatsit aappaagu atuutilernissaa naatsorsuutigineqarpoq, tassanilu ilaatigut siunnersuutigineqarpoq utoqqaat illuini puigortunngorsimasut immikkoortortaqarfiinik immikkoortitsinissaq piumasaqaatigineqartassasoq.

- Puiortunngorsimasunut utoqqaat illuanniittunullu allanut inuunermik pitsaanerulersitsissaaq, nalunaarusiami erseqqissarneqarpoq.

Aammali immikkoortortaqarfippassuarnik pilersitsineq akisussaaq.

Qanorlu akisutigissanersoq suli paasineqanngilaq. Utoqqaat pillugit inatsimmut tusarniaanermi aningaasatigut kingunerisinnaasai naatsorsorneqarsimapput, atorfillilli naatsorsuisimanertik suli naammassisimanngilaat:

- Ilimagineqarpoq siunnersuut sanaartornermut x. millionit koruuninik aningaasartuuteqarfiussasoq, aammattaaq puiortunngorsimasunut immikkoortortaqarfimmik ingerlatsinermut ukiumut x. millionit koruuninik aningaasartuuteqarfiussasoq, nalunaarusiami allassimavoq.