Naalakkersuisut Peqqissutsimut Siunnersuisoqatigiinnik taaneqatunik peqqinnissaqarfimmi ineriartornermik malinnaasussanik 2024-mi oktobarimi pilersitsipput.
Siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaq peqqinnissaqarfimmi ineriartornermik naliliiffiusoq ukiut tamaasa saqqummersittassavaat, nalunaarusiarlu siulleq Naalakkersuisut nittartagaanni maanna saqqummersinneqarsimalerpoq.
Naalakkersuisut Peqqissutsimut Siunnersuisoqatigiinnik taaneqatunik peqqinnissaqarfimmi ineriartornermik malinnaasussanik 2024-mi oktobarimi pilersitsipput.
Siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaq peqqinnissaqarfimmi ineriartornermik naliliiffiusoq ukiut tamaasa saqqummersittassavaat, nalunaarusiarlu siulleq Naalakkersuisut nittartagaanni maanna saqqummersinneqarsimalerpoq.
Siunnersuisoqatigiit pitsanngorsaanissamut innersuussutinik aalajangersimasunik nalunaarusiami tikkuussipput, aamma ajornartorsiutit assigiinngitsut itisiliiffigineqarlutik.
Sulisussaaleqiuarneq
Peqqinnissaqarfimmi sulisussarsiorneq sulisunillu atorfeqartitsiinnarnissaq unammilligassat annerpaat ilagaat:
"Kalaallit Nunaanni peqqinnissaqarfimmi sanngiiffiunerpaat tassaapput ataavartumik sulisussaaleqineq aammalu qaammatit 6 ingerlaneranni taartaasartunik amerlavallaanik atuineq," siunnersuisoqatigiit allapput.
Taamaattoqarnera sulisunut aningaasaqarniarnermut unammilligassanik pilersitsisoq siunnersuisoqatigiit itisiliipput:
"Sulisunut aningaasartuutit 2020-miit 2024-mut 60%-imik amerleriarsimanerat ataani takuneqarsinnaavoq. Ukiuni coronap nalaani qaffariaat annertunerpaagaluartoq 2023-mi 2024-milu suli qaffakkiartorpoq, taamaattorli annermik taartaasartunut aningaasartuutinut atuuppoq," siunnersuisoqatigiit takussutissamut ataaniittumut innersuussillutik allapput.
Taartaasartunut aningaasartuutit 2020-mi 16,5 millionit koruuniniit 2024-mi 37 millionit koruuninut amerleriarsimapput takuneqarsinnaavoq — tassa ukiut tallimat ingerlaneranni pingasoriaataat sinnerlugit amerleriarsimallutik.
Peqqissaasut taartaasartut ikinnerusut
Sulisut taartaasartut takussutissanngorlugit Peqqissutsimut Siunnersuisoqatigiit immikkoortiterpaat:
Sulisut taartaasartut 24 procentit 67 procentillu akornanniinnerat Siunnersuisoqatigiit maluginiarpaat, peqqissaasullu taartaasartut ikinnerullutik:
"Kalaallit peqqissaasutut ilinniarsimasorpassuit aalajangersimasumik atorfeqarnerat pissutigalugu taartaasartut procentinngornerat appasippoq".
Nakorsanik immikkut ilisimasalinnik paarlaaqatigiinnissamik aaqqissuussatigut atorfeqartitsineq
Nakorsat immikkut ilisimasallit taartaasartut amerlapput. Danmarkimi napparsimmaviit suleqatigalugit aalajangersimasumik paarlaaqatigiittarluni atorfinitsitsisoqartoqarsinnaanera Peqqissutsimut Siunnersuisoqatgiit ilaatigut siunnersuutigaat.
Danmarkimi napparsimmaviit suleqatigineqartut Kalaallit Nunaanni immikkut ittumik sulisarnerminni aningaasatigut taarsiiffigineqarsinnaapput:
"Taartaasartunut kontumit 1-2 mio.kr.-t taarsiissutigineqarsinnaapput, taakku ukiumoortumik 72 mio. kr.-nik amerlassuseqartarput. Aaqqissuussinerit taamaattut pingasut-sisamat misileraataasumik misileraatigalugit aallartinneqarsinnaassapput," siunnersuisoqatigiit innersuussutigaat. Aaqqissuussinerit taamaattut aalajangersimasumik atorfeqartitsinerunngitsut taamaattorli sulisoqarniarnermut iluaqutaasut taakku naqissuserpaat.
"Kalaallit Nunaanni Peqqinnissaqarfimmut soqutiginninneq kajuminnerlu appariartupallannerat aaqqissuussinernit pioreersunit misilit takkanit ersersinneqarpoq, taamaammat inuit nutaat aaqqissuussinerni taakkunani ilaatilerniarlugit tamatigut nassaarineqartariaqarput, taamaattorli aaqqissuussinertut siunnersuutigineqartoq ilaannakkoortumik iluaqusiisinnaassaaq."
Peqqissutsimulli siunnersuisoqatigiit ataatsimut isigalugu inerniliivoq:
"Peqqinnissaqarfimmi pitsanngorsaanissamut sulisussarsiortarneq sulisullu sulisoriinnarnissaat pisariaqarput, ajoraluartumilli imaaliallaannaq aaqqiissutissaqanngilaq."
Peqqissutsimut siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaat tamakkerlugu uani aaneqarsinnaavoq.
