Sakialluummik napparsimasut 2023-mi ikinnerusut
Inuit 45-t sakialluummik napparsimasut siorna paasineqartut Nunatsinni Nakorsaaneqarfiup kisitsisaatani nalunaarsorneqarput. Kisitsillu nalinginnaasumit ikinneruvoq.
Amerlasuut tuberkulosebakteriamik nassataqarput namminneq napparsimanngikkaluarlutik. Allat arlaannik ajortumik misigisaqarput.
Creative Commons
Nunatsinni sakialluuteqartut qanoq amerlatiginerat Nunatsinni Nakorsaaneqarfiup naatsorsorpai. Sakialluuteqarneq, aamma tuberkulositut ilisimaneqartoq, pillugu nalunaarusiaq naapertorlugu 2023-mi nunatsinni inuit 45-t sakialluummik napparsimasimapput. 2022-miit nalunaarsorneqartuniit 60-iusunit ikinnerupput.
Sakialluummik napparsimasut amerlanersaat angutaapput, amerlanersaallu 35-t sinnerlugit ukioqarlutik. Kujataani Peqqinnissaqarfik Diskomilu tunillatsissimasut amerlanerpaapput, TB-tunilu paasineqartuni 45-usuni qulit siusinnerusukkut tassannga napparsimareernikuullutik.
Innuttaasut inuuniarnermikkut ajornartorsiutillit eqqugaanerusartut
Sakialluut inuuniarnermikkut ajornartorsiuteqartuni, soorlu angerlarsimaffeqanngitsuni atornerluinermilluunniit ajornartorsiuteqartuni, atugaanerusarpoq. Sakialluummik tuniluunnerit annikinnerusut pisinnaapput, ingammik inuit najugaqarfiit imminnut qanittuuppata eqqiluisaarfiunngitsuuppatalu. Kalaallit Danmarkimi najugallit inuuniarnermikkut ajornartorsiutillit aamma eqqugaanikuupput.
Sakialluut sorsunnersuup aappaata kingorna annertuumik ajornartorsiutaavoq, nakorsaatit nutaaliat pitsaanerusumillu ineqarnerup nappaammut anikillisaataanngikkallarput. pissutigalugit nappaatip atugaarukkiartuaarnera tikillugu. Kalaallit Nunaanni nappaat 1980-ikkunni annikinnerpaaffianiippoq, tamatumali kingorna atugaarleriartoqqilluni.
Kalaallit Nunaanni sakialluut ukiuni aggersuni piujunnaarnissaa piviusorsiunngitsoq nakorsaaneq isumaqarpoq. Taamaattumik tuniluuttoqarnera paasiniarlugu qanorlu ingerlanersoq nakkutigineqarluni.
Sakialluut pillugu paasissutissat
Sakialluut tuberkulosebakterimit pissuteqartarpoq. Bakteeriamik tunillanneqarsimasut 5-10 procentiinnaat napparsimalersarput. Tunillatsissimaneq ukiorpassuarni uninngasinnaavoq, inuunerulli ilaani napparsimassutaalersinnaalluni.
Sakialluut puakkut nappaatitut nalunnginneqarpoq, quersornikkut qiserlu aqqutigalugu tuniluuttarluni. Timilli pisataani allani aamma piulersinnaalluni. Tunillanneqassagannili napparsimasorli sivisuumik ilageqqaarneqartariaqarpoq.
Napparsimalerneq sioqqullugu sanngiitsooriinngikkaani eqqortumik katsorsarneqarnerup kingunerisaanik sakialluummik toqquteqartoqartarnera qujanartumik qaqutigoortuuvoq. Nunarsuarmili tamarmi nappaammik tassannga toqquteqartut 2023-mi 1,25 millioniusut peqqinnissaq pillugu ataatsimiititaliarsuup WHO-p nalunaarsorpai.
