– Sullitatta naatsorsuutigisaat naammassilluarnerusariaqarpavut

Tusassip pingaarnertut suliassaraa kalaallit imminnut nunarsuullu sinneranut attaveqaasernissaat. Suliassaasorli ineriartortuartoq ingammillu isorliunerusuni pitsannguisoqartariaqarluni.

Marsip aallaqqaataani Tusassimi pisortaanertut atorfinittoq Toke Binzer taama nassuiaavoq. Oktobarimi 2022-miilli Tusassimi aningaasaqarnermut pisortaavoq, Nuummilu peroriartorsimavoq. Tamanna Namminersorlutik Oqartussat ingerlatseqatigiiffiata teknologimut nutaamut ineriartornermi malinnaanissaanut iluaqutaavoq, nassuiaavoq.

– Nuummi peroriartorninniilli pisoqarsimaqaaq, ukiunilu 30-ni nunani allaniissimavunga. Kalaallit Nunaanni annertuumik allanngortoqarsimavoq. Nuummiiinnaq maannakkut najugaqarfinni illoqarfik immikkoortoqanngilaq.

– Suliassamut piareersimasutut misigaanga, maniguuppungali. Tusass ilungersunartumi aammali pissanganartumi inissisimavoq. Pingaarnerpaavoq Tusassimi pikkorissorpassuarnik sulisoqaratta sullitatsinnut pitsaanerpaamik aaqqiissuteqarniarlutik sulisunik, Toke Binzer ilaatigut TDC-mi 5G-p atulerneranik aqutsisuusimasoq oqarpoq.

Ineriartorneq malinnaavigaa

Illoqarfiit immikkoortui kisimik nutaajunngillat. Teknologimi ineriartorneq aamma taamaappoq. Ullumikkut inuiaqatigiinni allanik naatsorsuuteqartoqarpoq, kikkut pilersuisuunissaannut, nunarsuarmut attaveqartuaratta, Toke Binzer oqarpoq.

– Blok 17-imi peroriartorninni mobileqaratalu interneteqanngilagut. Ullumikkut pissutsit allarluinnaapput. Internetimut attaveqarnissarput tamatta naatsorsuutigaarput internetilu aqqutigalugu immitsinnut attaveqarluta.

Tamannalu teknologimi periarfissanik nutaanik ammaassivoq, pisariaqarporli Namminersorlutik Oqartussat ingerlatseqatigiiffiat Tusass ineriartornermut malinnaassasoq,Toke Binzer suut pisariaqarnersut pillugit assigiingitsorpassuarnik anguniagaqartoq erseqqissaavoq. Matumani suliassat pingaarnersaraat Tusassimi sullitat naatsorsuutigisaasa naammassinissaat.

– Isumaqarpunga qaammataasat atorlugit sullitatta naatsorsuutigisaat naammassisimanngikkivut, tamannalu tunisassiat nutaat atorlugit iluarsiniarlugu ilungersuutigissavarput. Tamanut attaveqarnerusariaqarpugut.

Ingerlatseqatigiiffiit mianernartut

Pilersuinerup isumannaatsuunissaa Tusassimi pingaartinneqartupilussuuvoq attaveqaasersuutinut mianernartunut akisussaaffeqarmat. 2019-imi Sisimiut avataani immap naqqatigut kabili kittorarpoq taamaalillun Sisimiuniit Upernavimmut internet kigaatsupilussuanngorluni.

Immap naqqatigut kabilit Island Canadalu aqqutigalugit Kalaallit Nunaannik nunarsuup sinneranut attaviliisut nunatta nunarsuup sinneranut attavigai pingaarutillit, Tusass nittartakkamini erseqqissaavoq. Kabilit aserorneqarpata nunatsinni mobilikkut, internetikkut akilertakkanillu attaveqaatit annaasinnaavagut.

Taamaattumik Toke Binzerip pingaarnertut suliassaasa ilagaat attaveqaasersuutit mianernartut isumannaarnissaat, immap naqqatigut kabilit nunani tamalaaneersut mianernarmata.

– Ukiuni kingullerni pingasuni pisoqarsimaqaaq, aamma nunarsuarmi naalakkersuinikkut. Matumanilu nunarsuarmi inissisimanerput peqqutigalugu mianernartumiippugut. Immap naqqatigut kabileqarneq qaqugorsuarmut atorneqartussaanngilaq, taamaattumik tamanna iliuuseqarfigisaraqarparput, oqarpoq.

Iliuusissalli annertuumik aningaasartuuteqarfiusussaapput avataaniillu aningaasalerneqartariaqarlutik, nassuiaavoq.

– Taamaattumik pingaartupilussuuvoq EU-p Aasianniit Qaqortumut ingerlasumik immap naqqatigut kabilimut sillimmataasussamut suliniummut ilaalersimanera. Immap naqqatigut kabilip kittorarnissaanik isumannaarisussaavoq, taamaallaallu EU-mit taperneqarnitsigut pisinnaalluni.

Oqaloqatigiinnerit

Kalaallit Nunaanni teknologi taarserneqartussanngorpoq, kanngussammik attaveqaatit pisoqaanerit qimattussaallutigit, teknologimullu nutaamut soorlu 5G fibernetilu atorlugit trådløsimut ikaarsaarluta, Toke Binzer nassiaavoq.

– Tamanna siunissami ingerlatsinitsinnut tunngaviussaaq. Naak suli maannakkut siunissamilu immap naqqatigut kabili isumalluutigigaluarlutigu qaammataasatigut sukkaqisumik ineriartortoqarpoq, maannakkullu neqeroorutivut atorlugit sullitavut pakatsisissinnaavavut.

2023-mi Tusass Spaniamiut qaammataasat atorlugit sullissisut annersaannik Hispasatimik suleqateqalerpoq qaammataasarlu GreenSAT avataarsuanut nassiullugu.

- Immap naqqatigut kabili annaassagaluarutsigu qaammataasaq sillimmatitut atussaaq. Erseqqissassallugu pingaartuuvoq periarfissaq suli misilerarsimannginnatsigu.

Maanna Tusass GreenSAT-imut atatillugu tunisassianik nutaanik misileraavoq, Toke Binzerillu neriuutigaa qaammataasat atorlugit amerlanernik sullitaqalernissaq. Tamatuma saniatigut Tusass susassaqartunik arlalinnik oqaloqateqarpoq, ilaatigut qaammataasat atorlugit sullissisumik Starlinkemik kiisalu Amazon Cooperimik.

– Oqaloqatigiinnermi siunertaavoq Nunatsinnut pitsaanerpaamik aaqqiinissamik qulakkeerinissaq, avammulli nalunaarutigeqqusaannginnerat peqqutigalugu oqaloqatigiinneri sorpiaanersut oqaatigisinnaanngilara, uppernarsarsinnaavarali Nunatsinnut pitsaanerpaamik aaqqiinissap qulakkeernissaa sulissutigigatsigu, Toke Binzer oqarpoq.

Ukiup massuma naanerani Tusassip periusissiaa atorunnaassaaq, 2025-2028-mullu periusissiassami inuilaami sullissivinnik taaneqartartuni 67-ini siniariammi qaqat qaavinit attaveqaatinit pilersuinerup isumannaatsuunissaanut immikkut iliuuseqarluta. Tamanna Attaveqaasersuutinut Naalakkersuisup Hans Peter Poulsenip(S) § 37 naapertorlugu akissutaani nalunaarutigineqarpoq.

– Maannakkorpiaq 2025-mi siunissamilu suliniutit naatsorsorpavut, tassungalu atatillugu nalilissavarput siunissamut iliuusissat suut eqqortuussanersut kikkullu suleqatigissanerivut isumaqatigiissutinilu suut pingaartissanerlutigit, Toke Binzer oqarpoq.