TUSASS NUTAAMIK PISORTARTAARTOQ
– Sullitatta naatsorsuutigisaat naammassilluarnerusariaqarpavut
Marsip aallaqqaataaniit Toke Binzer Tusassimi pisortaaninngorpoq.
- Erseqqissumik isumaqarpunga Tusassip atuisutta naatsorsuutigisaannut naammassinninngitsugut satellitsikkut sullissinermi, tamannalu pitsanngorsaaviginiarlugu suliassarujussuuvoq nutaanik tunisassiornermik. Tamatta atugassarititaasunut ammasuunissarput pingaartipparput, Tusassip nutaaq pisortaanera Toke Binzer oqarpoq.
Tusass
Tusassip
pingaarnertut suliassaraa kalaallit imminnut nunarsuullu sinneranut
attaveqaasernissaat. Suliassaasorli ineriartortuartoq
ingammillu isorliunerusuni pitsannguisoqartariaqarluni.
Marsip
aallaqqaataani Tusassimi pisortaanertut atorfinittoq Toke Binzer taama
nassuiaavoq. Oktobarimi 2022-miilli Tusassimi aningaasaqarnermut pisortaavoq,
Nuummilu peroriartorsimavoq. Tamanna Namminersorlutik Oqartussat
ingerlatseqatigiiffiata teknologimut nutaamut ineriartornermi malinnaanissaanut
iluaqutaavoq, nassuiaavoq.
PISARTAGAQARTUNUT
Allaaserisaq una Nutaarsiassaqartitsivimmi aviisit naqitat
ilaanni allaaserisaavoq.
Allaaserisat pisartagaqartunit siunissami taamaallaat
atuarneqarsinnaajumaassapput.
Atuarluarna.
– Nuummi
peroriartorninniilli pisoqarsimaqaaq, ukiunilu 30-ni nunani allaniissimavunga.
Kalaallit Nunaanni annertuumik allanngortoqarsimavoq. Nuummiiinnaq maannakkut
najugaqarfinni illoqarfik immikkoortoqanngilaq.
– Suliassamut piareersimasutut misigaanga, maniguuppungali. Tusass
ilungersunartumi aammali pissanganartumi inissisimavoq. Pingaarnerpaavoq
Tusassimi pikkorissorpassuarnik sulisoqaratta sullitatsinnut pitsaanerpaamik
aaqqiissuteqarniarlutik sulisunik, Toke Binzer ilaatigut TDC-mi 5G-p atulerneranik aqutsisuusimasoq
oqarpoq.
Ineriartorneq malinnaavigaa
Illoqarfiit
immikkoortui kisimik nutaajunngillat. Teknologimi ineriartorneq aamma taamaappoq.
Ullumikkut inuiaqatigiinni allanik naatsorsuuteqartoqarpoq, kikkut
pilersuisuunissaannut, nunarsuarmut attaveqartuaratta, Toke Binzer oqarpoq.
– Blok
17-imi peroriartorninni mobileqaratalu interneteqanngilagut. Ullumikkut
pissutsit allarluinnaapput. Internetimut attaveqarnissarput tamatta
naatsorsuutigaarput internetilu aqqutigalugu immitsinnut attaveqarluta.
Tamannalu
teknologimi periarfissanik nutaanik ammaassivoq, pisariaqarporli
Namminersorlutik Oqartussat ingerlatseqatigiiffiat Tusass ineriartornermut
malinnaassasoq,Toke Binzer suut pisariaqarnersut pillugit
assigiingitsorpassuarnik anguniagaqartoq erseqqissaavoq. Matumani suliassat
pingaarnersaraat Tusassimi sullitat naatsorsuutigisaasa naammassinissaat.
– Isumaqarpunga qaammataasat atorlugit sullitatta
naatsorsuutigisaat naammassisimanngikkivut, tamannalu tunisassiat nutaat
atorlugit iluarsiniarlugu ilungersuutigissavarput. Tamanut
attaveqarnerusariaqarpugut.
Ingerlatseqatigiiffiit mianernartut
Pilersuinerup
isumannaatsuunissaa Tusassimi pingaartinneqartupilussuuvoq attaveqaasersuutinut
mianernartunut akisussaaffeqarmat. 2019-imi Sisimiut avataani immap naqqatigut
kabili kittorarpoq taamaalillun Sisimiuniit Upernavimmut internet
kigaatsupilussuanngorluni.
Immap
naqqatigut kabilit Island Canadalu aqqutigalugit
Kalaallit Nunaannik nunarsuup sinneranut attaviliisut nunatta nunarsuup
sinneranut attavigai pingaarutillit, Tusass nittartakkamini erseqqissaavoq.
Kabilit aserorneqarpata nunatsinni mobilikkut, internetikkut akilertakkanillu
attaveqaatit annaasinnaavagut.
Taamaattumik
Toke Binzerip pingaarnertut suliassaasa ilagaat attaveqaasersuutit mianernartut
isumannaarnissaat, immap naqqatigut kabilit nunani tamalaaneersut
mianernarmata.
– Ukiuni
kingullerni pingasuni pisoqarsimaqaaq, aamma nunarsuarmi naalakkersuinikkut.
Matumanilu nunarsuarmi inissisimanerput peqqutigalugu mianernartumiippugut.
Immap naqqatigut kabileqarneq qaqugorsuarmut atorneqartussaanngilaq,
taamaattumik tamanna iliuuseqarfigisaraqarparput, oqarpoq.
Iliuusissalli
annertuumik aningaasartuuteqarfiusussaapput avataaniillu
aningaasalerneqartariaqarlutik, nassuiaavoq.
– Taamaattumik
pingaartupilussuuvoq EU-p Aasianniit Qaqortumut ingerlasumik immap naqqatigut
kabilimut sillimmataasussamut suliniummut ilaalersimanera. Immap naqqatigut
kabilip kittorarnissaanik isumannaarisussaavoq, taamaallaallu EU-mit
taperneqarnitsigut pisinnaalluni.
Oqaloqatigiinnerit
Kalaallit
Nunaanni teknologi taarserneqartussanngorpoq, kanngussammik attaveqaatit
pisoqaanerit qimattussaallutigit, teknologimullu nutaamut soorlu 5G fibernetilu
atorlugit trådløsimut ikaarsaarluta, Toke Binzer nassiaavoq.
– Tamanna
siunissami ingerlatsinitsinnut tunngaviussaaq. Naak suli maannakkut
siunissamilu immap naqqatigut kabili isumalluutigigaluarlutigu qaammataasatigut
sukkaqisumik ineriartortoqarpoq, maannakkullu neqeroorutivut atorlugit
sullitavut pakatsisissinnaavavut.
2023-mi
Tusass Spaniamiut qaammataasat atorlugit sullissisut annersaannik Hispasatimik
suleqateqalerpoq qaammataasarlu GreenSAT avataarsuanut nassiullugu.
- Immap
naqqatigut kabili annaassagaluarutsigu qaammataasaq sillimmatitut atussaaq.
Erseqqissassallugu pingaartuuvoq periarfissaq suli misilerarsimannginnatsigu.
Maanna
Tusass GreenSAT-imut atatillugu tunisassianik nutaanik misileraavoq, Toke
Binzerillu neriuutigaa qaammataasat atorlugit amerlanernik sullitaqalernissaq.
Tamatuma saniatigut Tusass susassaqartunik arlalinnik oqaloqateqarpoq,
ilaatigut qaammataasat atorlugit sullissisumik Starlinkemik kiisalu Amazon
Cooperimik.
– Oqaloqatigiinnermi
siunertaavoq Nunatsinnut pitsaanerpaamik aaqqiinissamik qulakkeerinissaq, avammulli nalunaarutigeqqusaannginnerat peqqutigalugu
oqaloqatigiinneri sorpiaanersut oqaatigisinnaanngilara, uppernarsarsinnaavarali
Nunatsinnut pitsaanerpaamik aaqqiinissap qulakkeernissaa sulissutigigatsigu,
Toke Binzer oqarpoq.
Ukiup
massuma naanerani Tusassip periusissiaa atorunnaassaaq, 2025-2028-mullu
periusissiassami inuilaami sullissivinnik taaneqartartuni 67-ini siniariammi
qaqat qaavinit attaveqaatinit pilersuinerup isumannaatsuunissaanut immikkut
iliuuseqarluta. Tamanna Attaveqaasersuutinut Naalakkersuisup Hans Peter
Poulsenip(S) § 37 naapertorlugu akissutaani nalunaarutigineqarpoq.
– Maannakkorpiaq
2025-mi siunissamilu suliniutit naatsorsorpavut, tassungalu atatillugu
nalilissavarput siunissamut iliuusissat suut eqqortuussanersut kikkullu
suleqatigissanerivut isumaqatigiissutinilu suut pingaartissanerlutigit, Toke
Binzer oqarpoq.