Aningaasaqarnermut professorip Torben M. Andersenip aamma Kalaallit Nunaanni Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit sinnerisa 2025-mi ukiup affaanut siullermut nalunaarusiartik ataasinngornermi maajip 26-ani isumasioqatigiinnermi saqqummiuteqqammerpaat.
Akit qaffakkiartornerat aningaasaqarnermut tunngasut inuiaqatigiinni soqutigineqarnerpaat ilagaat.
Aningaasaqarnermut professorip Torben M. Andersenip aamma Kalaallit Nunaanni Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit sinnerisa 2025-mi ukiup affaanut siullermut nalunaarusiartik ataasinngornermi maajip 26-ani isumasioqatigiinnermi saqqummiuteqqammerpaat.
Akit qaffakkiartornerat aningaasaqarnermut tunngasut inuiaqatigiinni soqutigineqarnerpaat ilagaat.
Tamannattaaq ataasinngornermi eqqartorneqarpoq, tassanilu siulittaasoq itisiliitipparput.
– Inuit ilaasa piffissami matumani tatineqarnerat paasisinnaalluarpara. Akit aamma ilimagisatsinnit qaffasinnerulaarput. Naatsorsuutiginngisamik aningaasat naleerukkiartornerat ajorneruvoq – aamma aappaagu akissarsiat qaffanneqaraluarpataluunniit aningaasat ullumikkut Brugsenimi atorsinnaanngilatit, Torben M. Andersen oqarpoq.
Kalaallit Nunaanni atuisunut akit 2024-mi januaarimiit 2025-mi januaarimut 3,6 procentimik qaffassimapput. Ingammik nerisassat akitsorput. 2025-mi aningaasat naleerukkiartornerat 3 procentit missaanniissangatinneqarpoq.
Aningaasaqarneq aamma politikkimut tunngassuteqarpoq, tamannalu politikkerinit najuuttorpassuarnit erseqqissarneqarpoq. Torben M. Andersenilli akit aqussinnaajumallugit politikkimut akuliunnerunissaq mianersoqqussutigaa.
– Akit qaffakkaangamik iliuuseqarfigiuminaannerat piviusuuvoq. Soorunamili eqimattat aningaasarsiornikkut ajornartorsiornerpaat, assersuutigalugu utoqqalinersiallit, immikkut tapiiffigineqarnissaat pisariaqarnersoq, eqqarsaatigineqarsinnaavoq, Torben M. Andersen oqarpoq.
Toqqagassatut periarfissaasinnaasoq
Allatut oqaatigalugu, professori naapertorlugu, inuit aningaasanik tunineqartarnerat aningaasat taakkua aningaasartuutinik annikillisaanermut atorneqarnerannit pitsaaneruvoq.
- Taamaalioruit aamma inuit akigineqartut qanoq ittuunerannik paasinnissinnaalertarmata pitsaasumik sunniuteqartarpoq. Tamanna aningaasat pineqartut qanoq atorneqarnissaannut tunngatillugu toqqaanissamik periarfissiivoq, oqarpoq.
Tamanna qanoq iluaqutaasinnaava?
– Atuisut akit qanoq innerat takusinnaanngikkunikku qanoq atuinerulersinnaanerlutik eqqarsaatigivallaarnavianngilaat. Inuit ilaasa immaqa orsussamik ikummatissamilluunniit atuinikinnerunissartik periarfissaraat. Akilli politikkikkut iliuuseqarnikkut appasitsinneqarpata eqqarsaatiginissaanut pissutissaqannginnerussapput, Torben M. Hansen oqarpoq.
Benzinamik dieselimillu assersuutigeriarutsigu, taakkua akiinut politikkikkut sunniuteqartoqarsimavoq. Liiterimut akit niuerfinni akinut nalimmassarniarlugit qanittukkunni akitsorneqarput.
– Orsussamut akinut tunngatillugu akikinnerulersitsiniarluni sinneqartoorutinik atuisoqarpoq. Taamaattoqartuaannarsinnaanngilarli, Torben M. Andersen oqarpoq.
