NAMMINIILIVINNISSAQ

Ukiua isertuunneqarpoq

Kalaallit Nunaata namminiilivinnissaa aatsaat ukiut 50-t ingerlareerpata pisinnaasoq ilaat isumaqarput. Partiili naalakkersuisooqataasoq, naalagaaffiit peqatigiillutik suleqatigiissinnaanerannik periarfissamik isiginnittoq, naapertorlugu tamanna sukkanerusumik pisinnaavoq.

Kuno Fencker Inatsisartuni. Iikkami politikerip Jørgen C.F. Olsenip, nalimini oqallissaarisutut sapiitsutut ilisimaneqartup qalipanneqarnera takuneqarsinnaavoq.
Offentliggjort

Kuno Fencker qanittumi Inatsisartuni arajutsisassaanngitsumik oqariartuuteqarpoq. Oqaatigisaata Siumup suli tamanut tusarliunneqanngitsumik namminiilivinnissamut piffissamut pilersaaruteqarneranik tusarnaartut isumaliortilerpai. Tassa tamatuma qaqugu pisariaqarneranut partii ukiumik aalajangersaareersimasoq.

PISARTAGAQARTUNUT

Allaaserisaq una Nutaarsiassaqartitsivimmi aviisit naqitat ilaanni allaaserisaavoq.

Allaaserisat pisartagaqartunit siunissami taamaallaat atuarneqarsinnaajumaassapput.

Atuarluarna.

- Namminersortunngussagaanni ukiut sisamanit tallimanut isumaqatiginninniarnernut atorneqartartut misilittakkat takutippaat. Ukiulli sisamanit tallimanut sulissanngitsugut naatsorsuutigaara. Sukkanerulaartumik pinissaa ilimagaara. Siumumi aamma ukiumik aalajangiussaqareerpugut, taannali suli avammut nalunaarutiginianngikkallarparput, Kuno Fencker Siumup namminiilivinnissamut Danmarkimullu attaveqarnermut oqaaseqartartuatut oqaluttarfimmit oqarpoq.

Taama oqarnerata AG tassunga attaveqarneranik malitseqarpoq:

- Ukioq suna eqqartorneqarnersoq uatsinnut oqaatigisinnaaviuk?

Fencker aallaqqaammut illallatsiaqqaarpoq.

- Suliami oqaatigeriikkakka aallaavigalugit inuit nammineerlutik naatsorsorsinnaavaat, taanna nangippoq. Tassa ukiut sisamanit tallimanut sivikinnerusumik?

- Piffissaq taamak sivisutigisoq Namminersornerulernissamut Isumalioqatigiissitap Namminersornermullu Isumalioqatigiissitap sulinerminnut atorpaat. Isumalioqatigiissitarlu naalagaaffimmik pilersitsinissamut tunngasoq kalaaliinnarnik inuttaligaassammat, isumalioqatigiissitaasimasunit siullernit marlunnik taanna sukkanerusumik sulissasoq ilimagaara. Tassanimi nunat marluk sinniisoqarput, taanna akivoq.

- Siumup piffissaq taamak sivikitsigisoq eqqartormagu tamanna inuit quarsaarutigissavaat? Tamanna annilaarnarsinnaassanngila?

- Siumup pilersaateqarnera imaassanngilaq tamanna piviusunngussasoq. Partiit allat isumaqatiginninniaqatigisussaavagut. Isumaqatiginninniarnerit torersumik sukumiisumillu suliaqarfiusussaapput, Kuno Fencker akivoq. 

Tuluit periusaat?

Siumup oqaaseqartuata upernaakkut ataatsimiinnermi Naalakkersuisut 2025-mi Namminersorneq pillugu Inatsimmi § 21-mik atuutilersitsinissaq siunertaralugu ataatsimiititaliamik isumalioqatigiissitamilluunniit pilersitsinissaannik siunnersuuteqarpoq, tassa aalajangersagaq Kalaallit Nunaata namminiilivinnissamik periarfissaanik imaqartoq.

Siunnersuut 21. maj aappassaaneerneqassaaq, maannalu inatsisartut inatsiseqarnermut ataatsimiititaliaani siunnersuut qulaajaavigineqarpoq.

Naalagaaffinngorneq Siumup politikikkut tamakkiisumik kiffaanngissuseqarnertut immikkoortunillu tamanik Kalaallit Nunaannut innuttaanullu pingaaruteqartunik akisussaalerneranik malitseqartoq, Kuno Fenckerip nassuiaatigaa.

- Taamaammat Naalagaaffittut oqartussaanermik tigusinissaq pillugu innuttaasut taasissutissaata imassaanik piareersarnissap inuiaqatigiit kalaallit peqatigalugit pinissaa pingaaruteqartuuvoq, taanna aalajangiiffigisassatut siunnersuutimini nassuiaavoq.

Fencker naapertorlugu ataatsimiititaliap ullutsinnut naleqquttumik, tamanik oqartussaatitsisumik nutaaliortumillu ilusiliinissaq pilersitsinissamini anguniartariaqarpaa, soorlu free association, commonwealth allatulluunniit Danmarkimik naalagaaffittut suleqatigiiffeqarneq, »isumaqatiginninniarnerni tamanna nunanut taakkununnga innuttaanullu naapertuunnerpaasutut isigineqassappat «, oqarneratut.

- Siunnersuutit oqallisigineqangaanngilaq. Nunatta siunissaa pillugu siunnersuutit tutsuiginartut sammineqartupilussuusaraluarput. Inuit sooq taamak soqutiginninngitsiginerat sumik toqqammaveqarsoraajuk?

- Immaqa aalisarnermut inatsit kikkunnit tamanik maanna sammineqartoq patsisaavoq. Immaqalu aamma inuit siunnersuutiga paasinngilaat, Kuno Fencker oqarpoq.

1. Siullermik nunasiaavugut, taava danskit naalagaaffiannut ilanngunneqarpugut, taavalu namminersornerulerneq namminersornerlu eqqunneqarput. Qaqugu alloriarneq tulleq pissava?

- Ataatsimoortumik tapiissutaaruppat qanoq pisoqassava?

- Taamaammanuna suliassaq aallartinneqartariaqartoq, tassanilu isumaqatigiissusiortoqassaaq, taamaalillunilu suleqatigiinnerup qanoq ingerlanissaanut aningaasatigut sinaakkusiisoqassaaq. Isumaqatiginninniarnerni naalagaaffik isumaqatigiissuteqarfigineqarsinnaasoq naatsorsuutigilluinnarpara. Matumani aningaasaqarnermut, inunnut politikimullu pissutsit aaqqissuunissaat pivarput, Kuno Fencker akivoq.

Taassumalu kalaallit danskillu oqaluttuarisaanerat ima saqqummiuppaa. Siullermik Kalaallit Nunaat Danmarkimit nunasiaatigineqalerpoq, kingornalu innuttaasut taasitillugit aperineqaratik 1953-mi Kalaallit Nunaat qallunaat naalagaaffiannut ilaatinneqalerpoq.

Inatsisilerinikkut qulaajaaneq

Kuno Fenckerip namminersorneq pillugu inatsimmi § 21-p atuutsilersinneqarnissaannik siunnersuutaa Inatsisartuni oqallinnermi allami aamma kaputartuunneqarpoq, tassa kalaallit folketingimut ilaasortaatitaqarnerannik aaqqissuussinerup atorunnaarsinneqarnissaa pillugu siunnersuummi.

Tassani Jens-Frederik Nielsenip naalagaaffinngornissami piffissaliineq ersarluttoq oqaaseqarnermini ilannguppaa:

- Politikikkut kiffaanngissuseqalernissaq aamma Demokraatit angorusuppaat. Tamatumalu anguniarnerani siunnerfigissaarnerusariaqaraluartugut isumaqarpugut. Ajoraluartumillu maanna naalakkersuisuusut pisortat allaffissornerannik annertusaajuarlutillu inuiaqatigiit ingerlanneqarneranni aningaasartuutinik annertusaajuarnerat takusinnaavarput, tamatumalu namminiilivinnissamik siunertamit ungasilliartortippaatigut. Maanna IA-mit Siumumillu ingerlanneqartumik aallaanerusumik politikeqarnissaq pisariaqartipparput. Taamaattoqanngippat namminiilivinnissaq tassaalissaaq oqallisigiuagarput, siunnerfilimmilli iliuuseqarfigisanngisarput, Demokraatit siulittaasuat oqaluttarfimmit taama oqarpoq.

Oqallinnermi Kuno Fencker ilaatigut ima oqarpoq.

- Ilaat oqartarput namminiilivinnissaq politikerit asuleerlutik siunertarigaat. Siumumi taamaanngilagut. Kissaatigaarpummi.

Naalagaaffinngornissamut naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt (S) Kuno Fenckerip siunnersuutaanut allannguutissatut siunnersuuteqarpoq, tassa Naalakkersuisut namminersorneq pillugu inatsimmi § 21-p atuutilersinneqarnerani inatsisilerinikkut nassuiaammik saqqummiussissasoq, tassanilu aalajangersakkap immikkoortuisa tulleriiaarnerisa ilanngullugit ersarissarluarneqassasut, nassuiaammilu tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut pioreersoq ilanngunneqassasoq.

- Inatsisilerinikkut nassuiaammi Kalaallit Nunaata namminiilivinnissaa naalagaaffinngorneralu pillugit tunngaviusumik inuit taasitinneqarnissaata suut sinaakkutigalugit pissanerat nalilersuiffigineqassaaq. Nassuiaat Inatsisartut 2024-mi ukiakkut ataatsimiinneranni agguaanneqassasoq, Vivian Motzfeldt paasissutissiivoq.

Powered by Labrador CMS