Akunnittarfiutilik pilersaaruterpassuaqartoq

TÓRSHAVN: Savalimmiuni ukiumoortumik takornariartitsisartut sapaatip-akunnerani kingullermi nittarsaassineranni Vestnordenimik taaguuteqartumi peqataasorpassuit akornanni ataatsimik ilisarnartoqarpoq:

Akunnittarfiup siulittaasua Helge Tang.

Ukiuni 40-50-ini akunnittarfiuteqarnermik misilittagaqarluartoq, 1970-ikkunniilli Kalaallit Nunaanni takornariartitsinerup qanoq ineriartorsimanera paasiniarlugu sumiiffinnik ujarlertariaqanngilaq.

Nammineq najuuppoq. Eqqaamavaa.

Siunissamili pilersaarutit eqqartorusunneruai, immaqa Nuummi Hotel Hans Egedep aamma HHE Expressip saniatigut allamik akunnittarfiliortoqarnissaa eqqarsaatigalugu.

- Qassinik ukioqarpit?

- Inuuissioqqikkuma 75-iliissaanga, siulersuisuni siulittaasoq 74-inik ukiulik akivoq.

- Taava soraarninngungajalerpit?

- Ajunngitsillunga soraarninngornissannut pilersaaruteqanngilanga. Peqqissuserli qanoq issinnaanersoq nalunaqaaq.

– Akunnittarfiit pingajuat sumiissava?

- Mittarfiup eqqaani. Suliniut ukiut marluk affarlu ingerlatereerparput, tassani kommune oqaloqatigisarparput. Sulili isumaqatigiinngissuteqarpoq, ilaatigut toqqavissaata angissusaa naammannersoq pillugu. Naammattunik initalimmik akunnittarfiliussagutta inissaqarluartariaqarpugut.

- Akuerisaassagussi sanaartuleriaannaavisi?

- Allat tappikani akunnittarfiliornissaminnik soqutiginnippata makitsisoqassaaq, taamatuttaarlu kommunemut pilersaarummut tunngasut tusarniaanerillu ingerlatnneqassapput. Nuummili akunnittarfinni ineeqqat amerlineqartariaqartut kikkut tamarmik eqqartorpaat, taamaammat suut tamarmik siornatigorniit sukkanerusumik ingerlalernissaat naatsorsuutigaarput.

Ingerlaartoq

Helge Tang Tórshavnimi timersortarfimmi, Vestnordenip ingerlanneqarfiani, ungasianit qimerlooraannni inuit ornigunnissaat utaqqineq ajoraa ersarippoq. Timersortarfimmi aalanerpaavoq. Kamippaat aqitsunik alullit atisallu qaamasunik qalipaatillit atorlugit timersortarfimmi angalaarlunilu inunnik ilassinnittarpoq.

Pisoqartariaqarpoq — Kalaallit Nunaannut 1970-ikkunni tikikkamiilli taamaassimavoq.

Taamanikkut tikerlaat amerlanerit assigalugit ukiuni marlunni pingasuniluunniit nunatsinniinnissaa pilersaarutaavoq. Nalaatsornerinnakkut Carl Juhl naapippaa, taakkulu Jyllandimioqatigiit akunnittarfinnik, neriniartarfinnik, imerniartarfinnik, niuertarfinnik inissianillu annertuumik ingerlataqalerput.

Ilaat tuniniarneqarsimallutillu nutaat ilanngunneqarsimapput, kingullertut akunnittarfik akikitsoq HHE Express Nuummiittoq 108-nik initalik. Akunnittarfik politikerit Nuummi mittarfiup allineqarnissaanik, taamaalillutillu Atlantiku qulaallugu angallannermik aqqutissiuinissamik aalajangernerannit toqqaannartumik aallaaveqarluni 2020-mi ammarpoq.

- Mittarfik qanittumi ammarpat takornariaqangaatsialernissaa naatsorsuutigineqarpoq. Illit qanoq isumaqarpit?

- Isumaqarpunga takornariaqalissasoq. Ingerlaannaq pissanngilaq. Piartuaarluni. Tusarparpulli timmisartortitseqatigiiffiit amerlasuunik tikiuttoqarnissaa naatsorsuutigigaat. Ukiuni tulliuttuni marlunni Nuuk kisimi tikiffiussaaq. Aatsaat 2026-mi Ilulissat Qaqortorlu ilanngutissapput.

- Takornarianut tamanut inissaqarpa?

- Uagutsinnut tamanna pitsaalluinnarpoq. Tikeraat amerlanersaat upernaakkut ukiakkullu tikittarput. Aasaanerani tikeraartorisartakkatta amerlanersaat sulinngiffeqarlutik angalasarput. Allaffissornerup annersaa matugallartarpoq, sulinerminnullu atatillugu angalasut sulinngiffeqartarput. Taamaammat inissat tuniniarsinnaasagut amerlaqaat!

- Umiarsuarnummi takornariartaatinut ilaasut qanoq isumaqarfigaagit. Taakkumi akunnittarfitsik nassartarpaat?

- Nammineq oqassaguma angalanitsialaavoq. Angalariaatsimik nunarsuarmi pitsaanerpaat ilaannik. Ullaat tamaasa makilluni sumiiffimmi nutaami takornariarsinnaaneq nuannersuuvoq.

- Kisiannimi Kalaallit Nunaanni akunnittarfiutilinnut unammillerterujussuuppat?

- Takornariat ataatsikkut taama amerlatigisut inissaqartinngilagut. Umiarsuarni tamakkunani takornariat tusintilikkaat ilaasuusarput.

Timigissariaaseq

- Ukiut qassit Kalaallit Nunaaniinnikuuit?

- Ukiut 53-it. Ukiut ingerlaneranni Carlilu Nuummi, Sisimiuni Maniitsumilu ingerlataqarnikuuvugut – aamma akunnittarfiliortarpugut. Taava Godthaab Bryghus aamma illuutinik suliniuteqartarpugut, sanaartortarluta attartortittarlunilu, aap, amerlasoorpassuarnik. Inuusuttuunermi aallartitsiffissavoq, tamannalu pisariusinnaavoq. Utoqqalillunili suliassanik naammassinninnissaq taamatulli ajornakusoortigisoq ilaannikkut eqqarsartarpunga, Helge Tang qungujulluni oqarpoq.

- Suli ukiualunni sulissaatit taava?

- Aap, ulluinnarnimi ingerlatsinermi suleqataaneq ajorpunga. Aamma sulinngiffeqakulaarpunga.

- Uummaatippasipputit, qanoq iliortaravit?

- Ullut tamaasa pisuttuartarpunga, kilometerit tallimat. Suliakkalu aamma suli nuannaraakka. Inuunera nuannaraara.

Helge Tangip akisussaaffik ukiup matuma aallartinnerani ernerminut Christian Tangimut ingerlateqqillugulu suliffeqarfimmi pisortap tulliatut atorfinitsippaa. Jørgen S. Bay-Kastrup pisortaaneruvoq. Helge Tang nammineerluni tunuakannerluni suliffeqarfimmi suliitigaluni siulersuisuni siulittaasuuvoq.

Kinguaariit paarlaannerat marsimi ilasseqatigiinnikkut malunnartinneqarpoq.

- Sulutit siaaritit isiginnaassallutit qilanaaraara, Helge Tangip ernini tulluusimaarluni ilasseqatigiinnermi oqarfigaa.

Helge Tang aappaagu apriilip arfernani 75-iliissaaq.