Ilinniartitaaneq
Kalaallit ilinniartut ministeriuneq oqaloqatigaat
Inuit Ataqatigiit Siumullu Folketingimi ilaasortaatitaat marlunngormat ualikkut Danmarkimi kalaallit ilinniagaqartut katersorlugit, Danmarkimi atugarissaarneq Kalaallit Nunaannullu attuumassuteqarneq pillugit ministeriuneq oqaloqatigaat.
Marienborgimi oqaloqatigiinnermut ilinniartut takkuttut ilagaat Nukarleq Ivalo Jeremiassen (t.), taassuma ilaatigut Danmarki pillugu misigisani pillugit ministeriuneq Mette Frederiksen oqaluttuuppaa
Trine Juncher Jørgensen
Ilinniartut Aalborgimit, Aarhusimit, Odensemit Københavnimillu bussit atorlugit marlunngormat ualikkut Københavnip avannaani Marienborgimi ministeriuneq Mette Frederiksen (Socialdemokraterne) ilinniartitaanermullu ministeri Christina Egelund (Moderaterne) oqaloqatigiartorniarlugit tikipput.
Isummat pigiliutiinnakkat
Danmarkimi ilinniartut atugarissaarnerat naapinnermut pissutaavoq. Kalaallimmi ilinniartut pingasuugaangata marluk ilinniarfimmi avatangiisiminni isummat pigiliutiinnakkat misigisarpaat, tallimaagaangatalu ataaseq ajortumik immikkoortinneqartarpoq. Tamanna uippakajaartitsisarpoq ataatsimoortullu avataanniittutut misigisaqarnermik kinguneqartarluni. Inuit Pisinnaatitaaffii Pillugit Institut-ip 2023-mi misissuinerata tamanna takutippaa.
Tamatuma saniatigut Kalaallit Nunaannut attuumassuteqartuarnissaq ilinniarnerup nalaani unammillernartuuvoq, taamaammallu ilinniartut soraarummeernermi allagartatik tigugaangamikkit affaannaat Kalaallit Nunaannut utertarput.
Nuunneq artornartoq
Ministeriuneq oqalugiarami tusarnaarniarluni ilinniarniarlunilu najuulluni oqarpoq. – Kalaaliulluni Danmarkimi ilinniagaqarneq qanoq ittuunersoq naluuippara. Taamaammat tulatsitaarniarpunga tusarnaarlungalu paasisaqarnerujumallunga, ilaatigut oqaluttarfimmit oqarpoq.
Kalaallit Nunaannit Danmarkimut nuunnissaq ajornakusoortoq ilinniartut arlallit kingorna oqaluttuarput, aqqutaanilu ikiorneqarnerunissaq tapersersorneqarnerunerlu pitsaanerusimassagaluarnerarpaat, assersuutigalugu atugarissaarnermut siunnersuisumit imaluunniit aqqutissiuisumit. Danmarkimut aallannginnermi Kalaallit Nunaanni kulturikkut piareersarneq nuunnissamik ajornannginnerulersitsisimassagaluartoq, aamma eqqaaneqarpoq.
Kalaallit Nunaat pillugu ilisimasaqannginneq
– Inuusuttut ilinniagaqarniarlutik Danmarkimut aallartinnagit qanoq pitsaanerusumik paasissutissiisinnaanerluta misissortariaqarparput, Kommuneqarfik Sermersuumi borgmesteri Avaaraq S. Olsen, Avannaata Kommuniani borgmesteri Palle Jerimiassen peqatigalugu ataatsimiinnermut takkussimasoq, oqarpoq:
Borgmester Palle Jerimiassen Avannaata Kommunianeersoq aamma Avaaraq S. Olsen Kommuneqarfik Sermersuumineersoq Marienborgimi oqallinnermi peqataapput
Trine Juncher Jørgensen
– Danmarkimi ilinniartorpassuit Kalaallit Nunaat pillugu ilisimasaqarpianngitsut aamma tusartarparput. Kalaallit Nunaat nutaaliaasoq pillugu ilinniarfinni ilinniartitsisoqarnerusariaqartoq ilaasa siunnersuutigaat, Palle Jerimiassen oqarpoq.
Ataqatigiilluarneq
Ilinniartut oqaloqatigiinnermut takkuttut ilagaat Nukarleq Ivalo Jeremiassen, taassumalu ilaatigut nammineq Danmarkimi misigisani Mette Frederiksenimut oqaluttuarai.
– Universitetimi ilinniarnerup sinnerani immaqalu inuuneq tamaat ilinniartut akornanni ataqatigiilluarneq Aarhusimi Kalaallit Iluutaanni qanoq ineriartortinneqartarnersoq oqaluttuaraara.
Ilinniartoq alla takkussimasoq tassaavoq Alfred Mølgaard, Lyngbymi maskiinalerisutut ilinniartoq.
– Ataatsimiinneq pissarsiffigilluarpara, kalaallillu ilinniartut allat naapillugit nuanneqaaq. Maannakkut pisoqalerpoq, soorlulusooq politikkerit pissutsinik allannguiniartut.
Ersarissunik tikkuussisoqartoq
Iluuna Sørensen (saamerleq) ministeriunerlu Mette Frederiksen Marienborgimi marlunngormat oqallinnermi peqataapput
Trine Juncher Jørgensen
Mette Frederiksen suliassarpassuaqarpoq:
– Ersarilluinnartunik tikkuussisoqarsimavoq, soorlu Danmarkimi ilinniagaqartut Kalaallit Nunaanni arlaleriarlutik praktikkersinnaanerannik periarfissaq. Tamatuma saniatigut Aarhusimi ilinniartut inaat ilinniartorpassuarnut ingerlalluartitsisimasoq tikkuussisoqarpoq, tamannalu illoqarfinnut amerlanerusunut atuutilersissinnaanerlugu misissussavarput. Amerlasuut oqarput Danmarkimut nuunnginnerminni Danmarkimi najugaqarneq qanoq isumaqarnersoq pillugu piareersarluarnerusimasuugaluarunik pitsaanerusimassagaluartoq, ilaatigut najukkap allanngortinneqarnissaanut apeqquterpassuarnut ikiorneqarsimasuugaluarunik. Maannakkut tamanna ingerlateqqissavarput siunissamilu qanoq iliuuseqarsinnaanerluta eqqarsaatigissallutigu, Mette Frederiksen ataatsimeereerluni Sermitsiamut oqarpoq.
Ammip qalipaataa tunngavigalugu nikassaanermut iliuusissatut pilersaarut
Isummat pigiliutiinnakkat, immikkoortitsineq assigiinngisitsinerlu ataatsimiinnermi sammineqarpallaanngillat, ammilli qalipaataa tunngavigalugu nikassaanermut danskit naalakkersuisuisa iliuusissatut pilersaarutaanni juunimi saqqummiunneqartussami suliarineqassaaq.
– Isumaqarpungami Danmarkimi kalaallit pillugit apeqqut aamma ilanngunneqartariaqartoq. Kalaallit Nunaat nutaaliaasoq Danmarkimi ilisimasaqarfigineqarnerusariaqartoq ullumikkut aamma erseqqissaatigineqartut ilagaat, oqaluttuarisaanermi attaveqatigiinnerit sammineqarnerusarunarmata. Ullumikkut Kalaallit Nunaat allaanerulluinnarpoq, tamannalu uagut qallunaat ilarpassuatta paasisimanngilaat, Mette Frederiksen oqarpoq, qallunaalli meeqqat atuarfiini Kalaallit Nunaat nutaaliaasoq pillugu ilinniartitsinissamik piumasaqarpallaarnianngilaq.
– Meeqqat atuarfiat ammanerulersinnialerparput. Tamannali pillugu meeqqat atuarfiannik oqaloqateqarneq pitsaasuuvoq. Naalagaaffeqatigiinni meeqqat imminnut ilisarisimanerulerniassammata ilinniartinnerusariaqarpavut. Tamanna naligiimmik attaveqarnermut tunngaviuvoq, Mette Frederiksen oqarpoq.
