Qinnuteqaat: Immap naqqani aatsitassarsiorneq saqitsaassutaasoq nunatsinni periarfissaavoq

Norgemi inatsisartut immap itisuup naqqani aatsitassarsiornermik ammaassisoqarnera pillugu assigiinngitsunik isumaqarput, taamaakkaluartoq amerlanerussuteqarluartut marlunngornermi aalajangiussipput aatsitassarsioriaaseq taamaattoq ammaanneqassasoq.

Taamaattorli norskit isumaqarsimagunik nunarsuarmi siullersaallutik periarfissamik ammaassisuusimallutik, tamanna ilumuunngilaq.

Tassami maani Kalaallit Nunatsinni immap naqqani aatsitassarsiorsinnaaneq inatsisitigut mattunneqarnikuunngilaq, taamak Sermitsiaq.AG-mut erseqqissaavoq aatsitassanut naalakkersuisoq, Naaja H. Nathanielsen (IA).

Taassuma ilanngullugu oqaluttuarivaa ingerlatseqatigiiffik ataaseq qinnuteqarsimasoq immap naqqani aatsitassarsiorsinnaanissaminut misissueqqaarnissamik akuersissummik pissarsiniarluni.

Nathanielsenip tassunga tunngatillugu aatsitassassanut inatsit nutaaq innersuussutigivaa:

- Inatsimmi inerteqquteqanngilaq nunap imartaata naqqani aatsitassarsiorsinnaaneq, taamaattoorli taamatut aatsitassarsiorniartoqassappat piumasaqaataavoq avatangiisinut sunniutaasussat pillugit nalunaarusiornissaq, tassa taamatut aatsitassarsiorsinnaanermik aallarnisaasoqassappat avatangiisinut sunniutaasussat sapinngisamik annerpaamik ilisimaneqartariaqarmata, Naaja H. Nathanielsen erseqqissaavoq.

Kalaallit Nunaata imartaata naqqani misissueqqissaarnissamik qinnuteqaat

Naaja H. Nathanielsen ilanngullugu oqaluttuarpoq Naalakkersuisut inniminniisimasut immap naqqani aatsitassarsiorsinnaaneq pillugu nassuiaat 2012-ernisaq DCE-mit (siusinnerusukkut Danmarks miljøundersøgelser) nutarterlugu suliarineqaqqullugu, tassani pingaartumik avatangiisinut sunniutaasinnaasut pillugit ilisimasat nutartikkat pigineqalerniassammata.

Tamatumunnga pissutaavoq ullumikkut nunatta imartaata naqqani aatsitassarsiorsinnaanissamut qinnuteqaammik tunniussisoqarnikuummat:

- Maannakkut suliarileruttorparput imartatta naqqani aatsitassarsiorsinnaanissamut periarfissanik misissueqqaarnissamut qinnuteqaat. Nalunaarusiarlu inniminnigarput 2024-ip ingerlanerani aatsaat tigusussaavarput, suli naammassinngimmat, Naalakkersuisoq erseqqissaavoq.

Tamatuma ilutigisaanik immap itisuup naqqani aatsitassarsiorsinnaaneq pillugu danskit naalakkersuisui DCE-mut nalunaarummik inniminniinikuupput, naatsorsuutigineqarporlu nalunaarut taanna qaammatip matuma ingerlanerani kingusinnerusukkut tamanut saqqummiunneqarsinnaajumaartoq, nalunaarullu taanna pigineqarsimaleriarpat Naalagaaffik tamakkerlugu ataatsimoortumik immap itisuup naqqani aatsitassarsiorneq pillugu isummertoqarsinnaaniassammat.

Suli politikkikkut isummertoqanngilaq

Sermitsiaq.AG-mit siusinnerusukkut allaaserinikuuarput Norge politikkikkut taamak alloriarniarnerminut atatillugu tusarniaanernik ingerlatsisimasoq, tassanilu Kalaallit Nunarput nunatut Norgep sanilerisaatut qisuariarnissaminut periarfissaqartinneqarnikuusoq.

Kalaallit Nunaanniit norskit taamak pilersaaruteqarnerat tusaatissatut tigugallarneqarnikuuvoq, piffissami tusarniaaffimmi piareersarnermut atatillugu tusarniaanerummat. Taamaattorli tusaatissatut tigusisoqarnikuugaluarluni, taamaattoq suli politikkikkut isummerfigineqarnikuunngilaq immap naqqani aatsitassarsiortoqarsinnaanera qanoq isummerfigineqassanersoq pilllugu.

Aatsitassanut naalakkersuisoq, Naaja H. Nathanielsen (IA) erseqqissaavoq ilisimaarigini pingaartumik avatangiisinut illersuiniarlutik suliniaqatigiiffiit pisortanut pituttorsimanngitsut Naalakkersuisunut qinnuiginnissimasut unitsigallarnermik imaluunniit unitsitsivinnissamik Norge piumaffigineqassasoq, taamaattorli Naaja erseqqissaavoq Nunarput naalagaaffillu ataatsimoorussamik suli isummernikuunngimmata tamanna pisinnaanngikkallartoq.

- Naalakkersuisut qinnuigineqarnikuupput immap itisuup naqqani aatsitassarsiorniarnermik unitsitsigallarnissamik imaluunniit unitsitsivinnissamik piumasaqaammik suliarinneqqullugit. Aatsitassat pillugit inatsimmi siorna upernaakkut Inatsisartut aalajangiussaanni, Inatsisartut kissaateqarnikuupput Naalakkersuisut namminneerlutik apeqqutini taamaattuni aalajangersaasinnaassanngitsut, Nathanielsen Sermitsiaq.AG-mut erseqqissaavoq nangillunilu:

- Taamattoqassappat inatsisissatut siunnersuutinngorlugu Inatsisartunut saqqummiussisoqartariaqarpoq. Taamaammat unitsitsigallarnissamik unitsitsivinnissamilluunniit Nunarput piumasaqassappat, tamanna siusinnerpaamik pisinnaavoq aatsaat Inatsisartut 2024-mi ukiaanerani ataatsimiinneranni inatsisissatut siunnersuummik saqqummiussinikkkut, aatsaallu pisinnaavoq Inatsisartuni amerlanerussuteqartut tamanna aalajangiutissappassuk.