Timmisartortartuuneq: – Nuummut mittarninni aatsaat taama milluartigaanga

Nattoralik (The Eagle), minngilaq. Kalaallilli qaammammut minnerattungajak misinnarpoq.

Timmisartup iluani nuannattoqarpoq. Ilaasut igalaakkut itsuanisaartut ilaat issiavinnit qeqqaniittuniit silammut itsuanisaarniarsaripput.

Mittarfik 2.200 meterinik takissusilik timmisartup assakaasuisa tuffigaat, timmisartortartullu kigaallattaat Kangerlussuarmi mittarfimmi naaffeqanngiusattumi mittarnerminnut sanilliullugu naqinneruaat.

- Takuuk INUPPASSUIT, inuit oqaluttuarisaanermi pisoq malinnaaffiginiarlugu suliffimminniit atuarfimminniillu soraatsimasut nuimmata issiavinniit oqartoqarpallappoq.

Aquttarfimmiit

Michael Madsenip, Air Greenlandimi timmisartortartuunerup, minneq illoqarfimmut persuarsiortumut isikkivilerluni aquttarfimmiit malinnaaffigaa, inuillu sumi tamaani katersuussimapput. Qaqqajunnap sinaani, ungalut eqqaani, aneerasaartarfinni qaqqajunnallu qaavini.

- Nuummut mittarninni aatsaat taama milluartigaanga, Michael Madsen AG-mut oqarpoq – qungujullunilu ilanngullugu oqapallappoq:

- Tassami aatsaavissuaq Nuummut mippunga.

Michael Madsenittaaq 2022-mi decembarimi Tuukkaq Kangerlussuarmut meqqaarmat aquttuuvoq, Norsarlu 2023-mi marsimi USA-mi Arizonamiittumi timmisartunut isaterivimmukaanneqarmat aquttuuvoq, tassani timmisartup »silaannarmi aalateriniarluni« Nuuk qulaappaa.

- Tamatumuuna inuppassuit takani nikorfarrattut takullugit – kingornalu illoqarfimmut milluni – qanoq misigisimanarpa?

- Killitsinnaqaaq. Piareersimaffiginngivippara. Timmisartuussineq ingerlalluaqisoq naammassilluarpoq, oqarpoq nangillunilu:

- Illuatungaatigut, mittarfik 22-kkut, mittussaasugut pilersaarutaagaluarpoq, anorili saqimmat nutaamik pilersaarusiortariaqalerpugut. Taamaammanuna Nuuk qulaallugu timmeqqaartugut. Akunnattooraluarneq iluatsittoq oqartoqarsinnaavoq, innuttaasummi tikikkiartorneq taamaalillutik malinnaaffigilluarpaat. Innuttaasut nunamiittut tamarmik timmisartumik qulaanneq taanna pisuunnguallaatigimmassuk pinngortitap pitsaanerpaamik ikioraatigut oqartoqarsinnaavoq, Michael Madsen oqarpoq.

- Timmisartumik minnissassinnut sungiusaqqaarsimanngitsusi inuit ilaasa tupaallaatigaat, tamanna sumik peqquteqarpa?

- Minnissaq tamaat Kangerlussuarmi sungiusarnikuuarput, aammattaarlu sumiluunniit missinnaasussaavugut. Aqagu Sardiniami meqquneqarutta mittussaavugut, Michael Madsen, ulloq taanna Tuukkamik Nuummiit Danmarkimut uterluni tingeqqittoq, nassuiaavoq.

Minnerup nalaani timmisartortartut katillugit sisamat aquttarfimmiipput. Kaptajn Sten Andersen kiisalu nakkutilliisut marluk, kaptajn Allan Mollerup aamma timmisartuussinermi akisussaasoq Morten Sjørslev; Mollerup Tuukkap aqagukkut Nuummukarnerani timmisartortuuvoq.

Nuummukatsiarneq

Nuummukarneq pisoqarfioqisoq Københavnimi aqqarngup eqqaani aallartippoq. Ikiartortarfimmi inuit qilanaarlutillu, nuannaarlutillu pissangapput, soorlu tassa filmi takuteqqaarneqalermat persuarsiortoqartoq. Tamanut kaageqarpoq, isaariaq balloninik aappaluttunik ikkussuiffigineqarsimavoq kiisalu tusagassiortut nunagisameersut nunaniillu allaneersut sunniuteqartartunit ilaqartut oqarasuaatitik atorlugit tusagasseerranniarlutik aggiasimapput.

TV2 News toqqaannartumik aallakaatitsivoq, Danmarks Radiolklu nutaarsiassatik novembarip ulluani oqaluttuarisaanermut ilannguttumi pisoq pingaarnertut tusagassiissutigalugu ima oqaasertalerpaat:

- Kalaallit Nunaannukaleruit Kangerlussuaq aqqusaaqqaartariaaruppat.

Aamma nunarsuaq tamakkerlugu nutaarsiassaqartitsivik BBC Kastrupimiit tusagassiivoq.

- Pisoq Kalaallit Nunaata aningaasaqarnikkut imminut nammassinnaanerata inerisaqqinnissaanut tunngatillugu periarfissatsialannik pilersitsivoq, nunanut allanut minitseri Lars Løkke-Rasmussen (M), aningaasaqarnermut ministeri Nicolai Wammen (S) peqatigalugu ikiartortarfimmi B10-mi ammaanersiornermut apuukkami oqarpoq.

Ministerit toqqaannartumik angalaqqaarnissamut peqataasussaapput, qilanaarpullu.

- Ukiut 20-it sinnerlugit matuma siorna Kalaallit Nunaannut tikeqqaarpunga. Taamanimiilli arlaleriarlunga tikinnikuuara, angalanerillu tamatigut Kangerlussuarmi utaqqissanersugut nalorninartoqartuaannarsimavoq.

- Maannamiit Nuummukatsiarnertupajaaq misinnassaaq. Tassami qimuttuitsunik sukkasuulianik Aalborgiliarnermiit sivisunerunngilaq. Københavnimiut Nuummut sapaatip-akunnerata naanersioriartorsinnaalerput, Lars Løkke-Rasmussen oqarpoq.

Taassuma mittarfissualiornerup naammassinissaa ingerlalluanaarpaa.

- Sanaartornermut periusissaq nutaaliorfiusoq aningaasatigullu nammanneqarsinnaasoq 2018-imi pilersitarput naapertorlugu sanaartortitsisinnaasimavugut, kingorna suna tamarmi sukkasoorujussuarmik ingerlavoq, Løkke, ilaatigut Danmarkimi taama annertutigisumik pisortanut sanaartortitsinerit ingerlajuaannannginnerat ilassutigalugu oqarpoq.

- Hillerødimi napparsimmavissualiorniarluta 2008-imi aalajangerpugut, ullumikkullu suli naammassivinngilagut, Lars Løkke napparssimmavik maannamut ukiunik arfineq-marlunnik kinguaattooqqasoq pillugu oqarpoq.

Minutsinik arfinilinnik sivisunerusoq

Timmisartumi ilaasunut champagnenik puujaasaaqqanik Tuukkallu mikisuaranngorlugu assilineranik tunisssuteqartoqarpoq. Birgitte Aka Nielsen, ukiuni 36-ni saqisutut sulisimasoq, Air Greenlandip sulisuisa ilagaat. Taanna qungujulaannangajavippoq.

- Inuit qiimalluinnarput, ullormi qaaqqusisoq, Air Greenlandimi pisortaaneq Jacob Nitter Sørensen, ilaasorpassuarnik oqaloqateqarlunilu pilluaqquneqaqattaartoq, oqarpoq.

- Sooruna Danmarkimiit Nuummukarneq sivisunerusoq, aperaarput.

- Minutsinik arfinilinnik sivisuneruvoq, tamannalu Nuup Kangerlussuarmiit kippasinneruneranik pissuteqarpoq, akivoq, timmisartullu isiginnaarutaatigut assigiinngissut takutippaa.

Sermersuaq qulaakkatsigu timmisartup nalunaarutaatigut oqalugiarpoq.

- Atlantiku qulaallugu ilaasartaammik Nuummut timmisartuussinermi siullermi ilaasuunitsigut oqaluttuarisaanermut ilanngusseqataavugut.

- Tamaanga killinnissaq ilungersunarnikooqaaq. Mittarfissuartaaq pillugu pingasoriarluta hurraartornissatsinnut qinnuigiumavassi, oqarpoq nangillunilu:

- Timmisartumiit niugussi inuit persuarsioriartorlutik takkussimasut aalateriffigissagassigit eqqaamassavarsi. Amerlasuut peqataaniarlutik suliffimminniit ingerlanikuupput, Jacob Nitter Sørensen, »tikilluaqqusiartortorpassuaqarnera« pillugu Nuummiit ilisimatinneqarsimasoq, oqarpoq.

Ilisimatitsissullu eqqorpoq! Sumi tamaani Sumi tamaani inoqarpoq. Ilaatigut Lars-Emil Johansen, Qinngorpumi aneerasaartarfimmini nikuilluni aalaterisimasoq.

- Kalaallit Nunaannut piffissaq nutaajuvoq, oqaloqatigigatsinni oqarpoq nangillunilu:

- Kalaallit Nunaat maanna inersimasunngorpoq.