Alutorsarnerata piviusulersaarusiorusulersikkaa

Søren Høy meeraanerminilli Kalaallit Nunaannik alutorinnissimavoq, kulturimik arajutsineqakkajuttumik paasinnillunilu oqaluttuarnissamik sinnattoqarsimavoq. Filmiliamini “We Are Greenland: Football is Freedom” peqatigiinnut arsaannerup unammissutaannaanani annertunerusumik allunneqartup qitianut isertippaatigut. Qiianaqisumi sungiusarnernit pikkunartunillu arsaannerit aqqutigalugit filmi inuusuttunik namminneq erfalasortik atorlugu unammisinnaanermik sorsuuteqartunik takutitsivoq – sorsuuteqarneq inuiaqatigiinnut tamanut kiffaanngissuseqalerumanermik annertunermik takutitsisoq. Piviusulersaarut Søren Høyimut suliniutaannaanngilaq, inuttullu angalaneruvoq ataatsimoornerullu sapiissuseqarnerullu nukinganik takutitsisuulluni.

Piviusulersaarut nunatsinni filmertarfinni assigiinngitsuni septembarini takuteqqaarneqassaaq. AG sapaatip akunnerata tullianik filmimut allaaserisamik suliaqassaaq – siullermilli inuttaanik oqaluttuamik pinngortitsisumik naapitsinikkut suliamik tassungalu eqqarsaatersuutinik saqqummiussivigissavatsigit: filmiliornermi ilitsersuisoq Søren Høy, sakkortuumik soqutiginninnerata paasisimasaasalu oqaluttuamik nutaamik, saqqummiunneqartariaqartumik, saqqummiisoq.

Filmilionermi inuuneq

Søren Høy meeraallunili filmip tupinnartuinik tiguartippoq. Filmertarfinni taartuni, seqersitsivinni qaamanerni, oqaluttuanik silarsuarmik ilisimanngisaanik ammaasunik – filmillu pilertortumik aliikkutassiaaginnarunnaarput. Tiguartiffigai. Inuuneranut ilanngupput. 

Asanninnerali sakkukilliallanngilaq. Akerlianik sakkortusiartuinnarpoq. Ullumikkut Søren Høy ajornaquteqanngitsumik filmiliornerup ilaani assigiinngitsuni nikerartumik suliaqartarpoq – ilitsersuisutut, produceritut, filminik nalunaarutiginnittartutut siusinnerusukkullu Den Europæiske Filmhøjskolemi rektoritut. Isummersuutitut nassatarisat ukiorpassuarni misilittakkanik akusarpai. Søren Høyip eqqumiitsuliornermik tunisassiornermillu ingerlatsivik Art Freak ingerlappaa, tassanilu filminik eqqumiitsulianillu qungujunnartunik malunnarluartunillu pilersitsisarpoq. Oqaluttuat allaanerusut oqaluttuarissallugit nuannarai. Sørenip eqqumiitsunik, sukataartunik qunusuitsunik nuannarisai ”We Are Greenland: Football is Freedom”-imik pilersitsinermi ersarilluarpoq.

Kalaallit Nunaannik sinnattoq

Søren Høy meeraagallaramili Kalaallit Nunaannik alutorinnittuuvoq. Suulluunniit attuumassuteqarsinnaasut pissarsiarisinnaasani nunamik kulturianillu pingaarutilimmik imaqartut atuarsimallugillu takusimavai.

- Ilaquttamalu allaat Kalaallit Nunaanneersuunissaat kissaatigisarsimavara. Kalaallit Nunaanni Høy-erpassuaqarpoq, arlaannillu malersugassaqarsinnaanera neriuutigiuarsimavara. Ajoraluartumilli taamaattoqarnissaanut takussutissaqanngilaq, Søren Høy qungujulluni oqarpoq.

Inuuneq tamakkerlugu tiguartitsissutip suliaqarfiginissaanik piumassuseq qamaniittuarsimavoq – atuakkiaanissaali, filmiunissaa allarluinnaanissaaluunniit nalornissutaasimavoq. Ullulli ilaanni isumassarsiaq takkuteriasaarpoq. 2019-mi danskit sungiusaasuat Morten Rutkjær Kalaallit Nunaanni isikkamik arsarnermik nunanut allanut unammisartunut sungiusaasutut atorfinitsinneqarpoq – Søren Høyillu kalaallit inuusuttaat pillugit piviusulersaarummik oqaluttuamik muteerniusumik periarfissaq takusinnaanngoriataarpaa.

- Inuusuttut anguniagaqartut nunarsuarmioqataasullu naapertuilluanngitsumik aporfilersorneqartut pillugit oqaluttuaq oqaluttuarerusuppara. Taakku nammineq erfalasortik ilisarnaasiullugu nunanut allanut unammerusupput, taamaalioqqusaanatilli. Naapertuilluanngitsuliornerup sulerusussuseqartittuarpaanga, taanna qiimmattarluni oqaluttuarpoq. 

Piviusulersaarutikkut Søren Høyip siullermeerluni nunatsinnut tummarpoq. Ukiuni pingasuni filmimik suliaqarnermini sisamariarluni maanngartarpoq. Søren Høyip nunatsinnukarniarnera sivisusimavoq – kiisamili maanga anngukkami ilimagisaminik sakkortunermik misigivoq.

- Kalaallit Nunaannukaqqaarama takusannik aserorneqavippunga – tassa nuannersumik. Misigisakka tiguartiffigilluinnarpakka. Tukkussutsimik ammanermillu sumi allami misiginikuunngisaannakkannik misigitinneqarpunga, Søren Høy maniguuttumik nipeqarluni oqarpoq.

Isiginnaartunut ilitsersuisumullu kulturimik ilikkagaqarneq

Piviusulersaarutip suliarineqarnera ilutigalugu Kalaallit Nunatta Søren Høy tiguariartuaarpaa – inunnillu naapitsinera tamatumani pingaaruteqarpoq.

- Sivisuumik ilimagisimasara uppernarsivara – kalaallit kulturiat immikkuullarilluinnartuusoq. Ilaqutariinnermi ataatsimoornermik sakkortuumik, pinngortitamik ilumoorluni ataqqinninnermik inuttullu isiginneriaatsimik immikkut ataqqinnittumik aallaaveqarluinnartuuvoq. Tamanna annertuumik misigaara tigullugulu. Misigisaq annertoorujussuuvoq, oqaluttuallu uuma oqaluttuarisariaqavinnera uppernarsivara, Søren Høy oqaluttuarpoq.

Nassuerutiginninnerlu peqatigisaanik filmimi sammisamut itisuunngortitsivoq. Piviusulersaarummi inuiattut kinaassutsip sorpiaanera misissorneqarpoq – qanoq inuit nalinginnaalluinnartut, politikimut atassuteqanngitsut namminiilivinnissamik misiginerannik.

- Iluatsitsissaguma – inuit kingorna assigiinngiiaarnerusumik – isummiuteriigaannginnerusunik inuppalaarnerusumillu Kalaallit Nunaannik kalaallinillu isiginnittaaseqalernissaat neriuutigaara, Søren Høy nassuiaavoq.

Piviusulersaarut arsaannermi kiffaanngissuseqarnissaannarmik samminninngilaq, kulturimulli amerlasuut ilisimasorisaannik – ikittuinnaalli paasinikuusaannik aamma ammaassisuuvoq.

- Inuit kulturimik ilikkagassartik tigussagaat iluunngarlunga neriuutigaara. Filmip assitaani qanilaassuseq malugissagaat, nukillu piujuartussallu tassaniittut malugissagaat, Søren Høy tulluusimaarluni oqarpoq.

Ataatsimoornermut filmiliaq

Filmimi isikkamik arsaannerup qanoq inunnik katersuuffiutigisinnaanera takutinneqarpoq. Taanna ataatsimoornerup qanoq inneranik, qanorlu peqatigiittut ataqatigiittarnermik – tassanilu arsaqatigiit inuiannik kalaallinik oqariartortunnguunnerannik oqariartortuuvoq. Arsaattartut arsarnermi kiffaanngissuseqalernissamik sorsuutiginnipput, sorsunnerlu tamanna kiffaanngissuseqalerumalluni akersuunnermut annertunerusumut, Kalaallit Nunaata maanna ingerlataanut ilisarnaatinnguuppoq. Tamannalumi filmip qitiusumik oqariartuutigaa. Filmip kimia pingaarutaalu piviusulersaarummik suliaqarnermi ilitsersuisumut immikkut misilittagaaffiuvoq.

- Suliarinninneq suliarisarsimasanni tamarluinnarni ajornakusoornerpaasimavoq – pingaarnerpaavorlimi aamma, Søren Høy, piviusulersaarummik suliaqarnermini annertuumik pisussaaffeqartutut misigisimasoq oqarpoq.

Misigissutsikkut kimia suliallu pisariussusia malunnarluarsimavoq – filmimiinnanngitsoq, aammali Søren Høyimut inuttut. Tassunga isikkamik arsaanneq filmiluunniit kisimik pineqanngillat, aammali inunni, oqaluttuanit isiginneriaatsinilu sivisuallaamik anillaanneqarsimanngitsuniippoq.

- Filmip imminermini nunarsuarmiut nikeriartissinnaanngilai, inuilli isiginnaartut nikitsissinnaavai, Søren Høy ilumoorsaartumik nipeqarluni oqaluttuap uuma qanoq imminerminut sunniitigisimanera ersersillugu oqarpoq. 

Piviusulersaarut Danmarkimi takuteqqaarneqareerpoq Nuummilu ulloq 19. septembarimi takuteqqarneqassasoq ilimagineqarpoq. Kingorna Sisimiuni Ilulissanilu takutinneqassaaq. Sapaatip akunnerani tullermi aviisimi AG-p filmimik allaaserinninnera atuarsinnaavat, tassani piviusulersaarutip oqaluttuaa pikkunartoq itisilerlugulu, sooq “We Are Greenland: Football is Freedom” takuneqaannarnani aammali filmertarfimmi misigineqarnissaa nassuiassavarput.