Inatsisartunut qinigaanerpaat 20-t takukkit

Siumup qinersinermi kinguariarujussuarnera pissutigalugu Erik Jensen siulittaasutut aamma siulersuisuunernit tunuarpoq.

Siumup inuusuttaasa siulersuisuunerini ilaasortaq Amalie Borup Siumumi politikkikkut siulittaasup tulliatut toqqarneqarpoq.

Amalie Bourup kinguaariinnut nutaanut ilaasoq, innuttaasullu nukinnik nutaanik, kiinnanik nutaanik siunissamullu erseqqissumik takorluugaqarnissartik kissaatigigaat Siumut tusagassiuutinut nalunaarummi allappoq.

- Inatsisartunut ilaasortanik annaasaqarpugut, kisianni akisussaaffipput suli taannaavoq. Maanna periarfissinneqarpugut nuna nukittunerusoq pilersinniassallugu, innuttaasut peqatigalugit aamma ataatsimut siunissarput sunniuteqarfigalugulu ilisilersoqatigiiffigalugu, Amalie Bourup qinersinermut atatillugu oqarpoq.

Naalakkersuisooqatigiilernissaq siunertaralugu isumaqatiginninniarnerit aallartissimalereerput. Demokraatit qinigaanerpaatitaqarnertik tunngavigalugu partiinik suleqateqarsinnaaneq siunertaralugu partiinik oqaloqateqarnertik aallartissimalerpaat.

Demokraatit siulittaasuat, Jens-Frederik Nielsen, Facebookimini ilisimatitsivoq siammasissumik suleqatigiinnissaq anguniarneqartoq:

- Naalakkersuisooqatigiit siammasinnerpaamik inissinnissaat Demokraatiniit kissaatigaarput. Politikkikkut isumaqatigiinngiffiit pinnagit toqqissisimaneq ujartorneqassooq. Nunatsinni inissisimaffipput imaannaangitsumiittoq piffissaq isumaqatigiinngiffinnut atussallugu tulluanngilaq. Pissutsit taamaannerini naaperiaasinnaaneq atussavarput, Jens-Frederik Nielsen allappoq.

Naalakkersuisunngortussat ilungersunarluinnartumik suliassaqarput. Tassami USA-p præsidentiata Donald Trumpip Kalaallit Nunaat tiguarsinnaassallugu upperaa. Taamatullu oqariartorneq akiorniarlugu suleqatigiinnissaq naalakkersuisooqatigiilernissamut isumaqatiginninniarnerni aamma ilaatinneqartutut oqaatigineqarpoq:

- Allatut oqaatigalugu, naalakkersuinikkut ataatsimoornerput nunarsuup sinneranut maanna takutittariaqalerparput. Nunarput innuttaasuilu salliullugit sulinerput ingerlatissavarput, Jens-Frederik Nielsen allappoq.

Kommune Qeqertalimmi borgmesteri Ane Hansen Inatsisartunut qinersinermi 64-init taaneqarsimalluni Inatsisartunut isinngitsoorpoq. Taamaasilluni kommunimut qinersisoqareerpat politikkimik suliaqarunnaassaaq.

Ukiuni 35-ni politikkimik suliaqarnermini

-Aalisarnermut inatsit siammasissumik isumaqatigiissuteqarfiginngitsoorneqarnera akisunaarneqarpoq.

Kiisalu inatsisiliat akissaatikinnerusunut pitsaasumik kinguneqartussaagaluartut nunarmi pisut pinngitsoortippaat, sorsunneq akitsuutinillu annertusiartortitsineq nunatsinni akinut sunniuteqarmata, Ane Hansen oqarpoq.

Ane Hansen politikkimik ukiuni 35-ni suliaqarsimalerpoq, ilaatigut kommunalbestyrelseni Inatsisartunilu ilaasortaasarluni. Aamma Naalakkersuisuni kiisalu borgmesteritut qinigaaffinni pingasuni issiasimavoq.

- Kommunalbestyrelsemut qinigassanngorteqqinniarnanga aalajangerama ullut tamaasa oqiliartorpunga. Kommunalpolitikerisut qinigaasarninni kiffartuussilluarnissarlu pingaartillugu pisussaaffinnut ilaajuaannarsimavoq tunniusimallunga sulinissara, ilaannilu naapitagut oqittuinnaasaratik.

- Inuuninni taama akisussaaffeqarani inuuneq misigisussanngorakku, kiffaanngissuseq ornikkakku ullut tamaasa oqiliallattarpunga. Qilanaarpunga meeqqannut ernutannguannullu piffissaqarnerulissagama, piffissamik naalagaqarata inuuneq kiisami misigisussanngorakku, Ane Hansen oqarpoq.

Ane Hansen oqarpoq pilersaarutinik allanik peqarluni, oqaatiginngilaali taakku sumut tunnganersut.

Marlunngornermi inatsisartunut qinersisoqarmat arnat 14-it qinigaapput.

Tassa Inatsisartunit ilaasortat 45 procentii arnaalerput, taamaasillutillu arnat angutillu akornanni naligiissitaaneruneq atulerluni.

Marlunngormat qinersisoqarmat 2021-mut sanilliullugu arnat angutillu ilaasortanngortut amerlaqatigiingajannerupput.

Tassami arnat Inatsisartunut 2021-mi qinigaasut 31-iusunit quliummata, Inatsisartunit ilaasortat 32 procentii arnaallutik.

Sermitsiami aaqqissuisuuneq Masaana Egede naliliivoq Siumumi siulittaasunngortoq Vivian Motzfeldt ilungersunarluinnartumik suliassaqartoq.

- Vivian Motzfeldt illersornissamut isumaqatigiissummut tunngatillugu suliaqarnermi immikkut maluginiarneqalerpoq, aqutsisinnaassuseqarnini takutikkamiuk.

- Pissanganarluinnarpoq takussallugu Erik Jensenip siulittaasooreernerata kingorna partiimik ataatsimoortitsilersinnaajumaarnersoq, Masaana Egede oqarpoq.

Erik Jensen qinersinermi inernerit kingorna Inatsisartuni ilaasortaatitaasut affaannanngoreertullu, Siumumi siulittaasutut tunuarniarlunilu pingasunngornermi aalajangerpoq.

- Qularutigineqassanngilaq qinersinerup kingorna angusarlunneruneq pissutaalluni suliassaq ilungersunarluinnartuusussaasoq.

Siumup siulittaasuata Vivian Motzfeldtip Sermitsiamut uppernarsarpaa Demokraatinit saaffigineqarsimalluni.

Naapeqatigiinneq siulleq sisamanngornermi nal. 13.00 pissaaq.

Vivian Motzfeldt nassuiaavoq ataatsimiinnermi siullermi qanoq pilersaaruteqartoqarneranut tusarnaarfiussasoq.

Siumut naalakkersuisooqatigiilernissamut sunik piumasaqaateqarnersoq suli oqaaseqarfigisinnaannginnerarpaa, suli tassunga killittoqanngimmat. Tassunga killikkunik itisiliinerunissaq kingorna naatsorsuutigaa.

Inatsisartunut qineqqusaartut katillugit tallimat amerlaqatigiikkaarlutik taaguunneqarsimanerat pissutigalugu makitsisoqareernerani Inatsisartunut ilaasortat allattorsimaffiat inissippoq.

Nunamut imminermut immikkoortortaqarfik nal. 13.00 qaangersimaleraa ilisimatitsivoq Mimi Karlsen (IA) aamma Gerth Mikaelsen (N) Inatsisartunit ilaasortassatut makitaasut.

Inatsisartunut ilaasortanngortut allattorsimaffiat qinersineq.gl-imi takusinnaavat.

Inatsisartunut ilaasortassanik marlunnik makitsisoqarsimalereerpoq. Inuit Ataqatigiit sinnerlugit inatsisartuni siulittaasuusimasoq Mimi Karlsen ilaasortassatut makinneqarpoq. Taanna Iddimanngiiu Bianco aamma Nivi Efraimsenilu pingasuullutik assigiimmik taaguunneqarsimapput.

Nalerarlu sinnerlugu Gerth Mikaelsen makinneqarluni. Taanna Juno Berthelsen taaguunnermi naleqqatigisimavaa.

Nunami namminerrmi immikkoortortaqarfimmi pisortaq Aka Grønvold Sermitsiamut ilisimatitsivoq.

Inatsisartunut ilaasortanngortut allattorsimaffiat valg.gl-imi ualip ingerlanerani aamma saqqummiunneqartussanngorpoq.

Inatsisartunut ilaasortanngortut allattorsimaffiat suli ilisimatitsissutigineqanngilaq. Tamatumunngalu pissutaavoq partiini marlunni qinikkat ilaat naligiimmik taaneqarsimanerat.

Inuit Ataqatigiinni Iddimanngiiu Bianco, Nivi Efraimsen og Mimi Karlsen, tamarmik 80-inik taaneqarsimapput, makitsisoqartariaqarporlu taakkunani ataaseq ilaasortanngortinneqassalluni.

Naleqqami qineqqusaartut marluk aamma, tassa Gerth Mikaelsen aamma Juno Berthelsen - 95-inik tamarmik taaneqartut - aamma makitsissutigineqartussanngorput.

Taama Aka Grønvold Sermitsiamut ilisimatitsivoq.

Nunamut namminermut immikkoortortaqarfiup ilisimatitsissutiginngilaa qaqugu makitsisoqassanersoq.

Demokraatit Inatsisartunut qinersinermi marlunngornermi nunatsinni partiini annersanngorput. Taamaammat naatsorsuutigineqarpoq siulittaasuusoq Jens-Frederik Nielsen naalakkersuisoqatigiilertussanik pilersitsiniartussanngussasoq.

Jens-Frederik Nielsen Sermitsiamut oqarpoq partii ullumi ataatsimeeqqaassasoq, tamassumalu kingorna partiit allat ulluni tulliuttuni oqaloqatiginninnissamut aggersarneqarumaartut.

Demokraatit qinersinermi 2021-mi pingasunik ilaasortaatitaqarsimallutik maanna qulinik ilaasortaatitaqalerput.

Demokraatit Inatsisartunut qinersinermi ajugaammata danskit nunanut allanut ministeriat Lars Løkke Rasmussenip (V) neriuutigaa Danmarkip Kalaallit Nunaatalu akornanni attaveqatigiilluaqqilertoqarsinnaassasoq.

Tamanna pingasunngornermi DR-imut TV 2-mullu oqaatigaa.

- Partii nammineernerulerusuttuuvoq, qanorli taamaaliortoqarsinnaaneranik piviusorsiortumik eqqarsartuulluni, neriuppungalu tamanna naalagaaffeqatigiinnermi attaveqarluarnermik kinguneqassasoq, Lars Løkke oqarpoq.

Nunanut allanut ministerip aamma „qinersinermi peqataasut amerlassusaat“ nuannaarutigaa, tamannalu „kalaallit akornanni tamat oqartussaaqataaneranik nukittuujusumik“ ersersitsisuunerarlugu.

Nunatsinni marlunngornermi qinersinermi qinersisartut 70,9 procentii taasiartorput. 2021-mi aatsaat taama ikitsigisumik qinersisartunik taasisoqarpoq 65,9 procentii taasiartormata.

Demokraatit qinersinermi ajugaalluinnarput, 29,9 procentinit qinerneqaramik, 2021-mut sanilliullugu 20 procentpointinik siuariarutik.

Taamaalilluni partii tullianik naalakkersuisunngortitsinissamut periarfissaqalerpoq.

PET Sermitsiamut uppernarsaavoq Inatsisartunut qinersinerup nalaani sunniiniartoqannginnissaa pillugu nakkutilliinermik suliaqaqataasimallutik.

PET allakkatigut akissuteqarpoq:

- Suliaqarneq Kalaallit Nunaanni oqartussat soorunami qanimut suleqatigalugit ingerlanneqarpoq.

- Oqartussat assiginngiitsut, taakkununnga ilaallutik PET, inuiaqatigiinni tamat oqartussaaneranik suliaqarneq nunanit allanit sunnerneqarsinnaanera pillugu pinngitsoortitsiniarlutik nakkutilliillutik suleqataapput.

Inatsisartuni ukiuni 23-ni sulereerluni Siumut sinnerlugu politikeri Doris J. Jensen Inatsisartunut qinigaaqqinngitsoorpoq. Taanna qinersinermi 138-nit taaguunneqarpoq, taaguunnerillu ilaasortanngornissamut naammassinnaasimanngillat.

Siumut Inatsisartunit qulinik ilaasortaatitaqarsimallutik maanna sisamanik ilaasortaatitaqartussanngorlutik annaasaqarujussuarput.

- Qujavunga ukiuni 23-ni Inatsisartuni sulininnut inuiaqatigiit periarfississimammannga. Inuuneq ingerlaqqissooq, suliassaaleqinavianngilanga, Doris J. Jensen Facebookimini allappoq.

Statsminister Mette Frederiksen (Soc.) pingasunngornermi Kalaallit Nunaanni qinersinerup inernera pillugu oqaaseqarpoq.

Qinersinermi ajugaarujussuartut, Demokraatit, pilluaqquai partiip Inatsisartuni ilaasortaatitaasa pingasoriaammik amerlanerulernerisa kingorna.

- Ippassaq qinersineq nuannersuuvoq tamallu oqartussaanerannik nalliuttorsiutiginninnerulluni. Demokraatit qinersinermi angusarissaarnerat pillugu pilluaqquakka.

- Danmarkimi naalakkersuisut isumaqatiginninniarnerit Kalaallit Nunaanni ingerlanneqartut utaqqimaassavaat. Kalaallit Nunaannili naalakkersuisunngortussat suleqatiginissaat qilanaaraarput, Mette Frederiksen allakkatigut oqarpoq.

Demokraatit qinersinermi 29,9 procentinik taaguunneqarpoq.

Partiip Kalaallit Nunaata naalagaaffeqatigiinnermit avissaarnissaanut danskit naalakkersuisui suleqatigalugit iliuuseqartoqarnissaa suliniutigalugu oqariartuutigisimavaa.

Qinersinermi Socialdemokraatit suleqatigisaat, tassa Siumut ajorsarpoq.

Partii ukiorpassuarni IA-mik naalakkersueqateqartartoq inatsisartunit ilaasortatigut affaannanngortinneqarpoq, 14,7 procentinillu taaneqarsimalluni.

Qinersisartunit ajorsartitaanerup kingorna – Siumup 1979-imi namminersulernermi kingorna aatsaat taama ajortigisumik angusaqarnera – pissutigalugu partii Inatsisartuni anginerit sisamaannut ikileriarujussuarpoq.

Naleraq aamma IA Siumumit anginerupput, Atassut inatsisartuni partiini tallimaattut minnersaattullu inisseqqilluni.

/ritzau/

Valg.gl naapertorlugu Demokraatit Inatsisartuni partiini anginersaattut qulinik ilaasortaatitaqalissaaq.

Siumut qinersisartunit ikiligaarujussuarpoq, qulinillu ilaasortaatitaqarsimagaluarluni, maanna sisamanik ilaasortaatitaqartussanngorpoq, IA-lu aamma ilaasortaatitaminit aqqaneq-marlunnit arfineq-marlunnut ikileriarpoq.

Naleraq qinersinermi angusarissaarpoq ilaasortaatitanilu sisamaniit arfineq-pingasunut amerleriarlugit. Atassut suli marlunnik ilaasortaatitaqassaaq.

Qinersinermi kingullermi 2021-mi qinersisoqarneranit qinersiartorsimasut maanna amerlanerujussuupput.

Tamanna valg.gl-imi paasissutissanit erserpoq.

Ukioq manna inatsisartunut qinersinermi 28.620-t qinersisimapput, taakkunannga 218-it taasaqarsimanatik 104-llu taasisinnaasutut akuerineqarsimanatik.

Qinersisinnaasut 40.369-iupput, taamaalillutik qinersiartortut 70,9 procentiullutik.

2021-mi inatsisartunut qinersinermi kingullermi 65,9 procentit taasiartorput.

Kalaallit Nunaanni qinersisartut 70 procentit sinnerlugit taasiartortarnerat nalinginnaasorujussuuvoq. 2021-mi qinersinermi silap ajornera qinersiartortut taama ikitsigineranut pissutaaqataasorujussuusimavoq.

Qinersinermi Demokraatit siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen taaguunneqarnerpaavoq.

Partii qinersinermi anginerpaajuliinnanngilaq, siulittaasuali maanna 4850-inik taaneqarluni 2021-mi qinersinermut sanilliullugu quleriaammik amerlanerusunik taaneqarpoq.

Taamanikkut 494-init taaguunneqarpoq. Tamanna valg.gl-imi takuneqarsinnaavoq.

33-nik ukiulik Demokraatini 2018-imiit 2020-mut siunnersortaavoq, tamassumalu kingorna partiimi siulittaasunngorami sukkalluinnartumik politikkimi suliaqarnermi siuariartupiloorluni. 2020-mi partiimi siulittaasunngorpoq, kiisalu inuussutissarsiornermut aatsitassanullu naalakkersuisunngorluni.

2021-mi partiini naalakkersuisunit tunuartippaa. Ukioq taanna Inatsisartunut qinersisoqarmat Demokraatit inatsisartuni ilaasortaatitaat affaannanngorput.

Jens-Frederik Nielsenip 2021-mi taaguunneqarnera Demokraatini ilaasortanit arlalinnit qaangerneqarpoq, ilaatigut Anna Wangenheimimit, politikkikkut siulittaasup tullianit.

2025-mili Kalaallit Nunaanni politikerit arlaannaataluunniit qaangersinnaasimanngilaa.

– Isumaqarpunga oqariartuutigisarput, tassa naalakkersuisut atuisartunut immikkut ilisimasalinnullu tusarnaaqqissaarsimannginnerat aalisarnermullu inatsisissamut naammattumik naatsorsuuteqarsimannginnerat, kisitsisini taakkunani ersertoq, Jens-Frederik Nielsen Nuummi qinersinerup unnuani Sermitsiamut oqarpoq.

Tusagassiutit ilaasa „tupaallassimasutut“ allaaseraa.

Múte B. Egde aamma Aki-Matilda tulliusut

Taaguunneqarnerpaat tullii tassaapput maanna naalakkersuisut siulittaasorisimasaat, Múte Bourup Egede, Inuit Ataqatigiinneersoq, aamma Aki-Matilda Høegh-Dam, Naleqqameersoq. Taakku 3276-inik aamma 2954-inik taaneqarput.

Múte Bourup Egede qaammatini kingullerni naalakkersuisut siulittaasuattut ilungersunarluinnartumik inissisimasimavoq.

USA-p præsidentiata Donald Trumpip arlaleriarluni Kalaallit Nunaat pisiariumasarpaa, Egedelu nunarsuarmi qeqertat annersaannut tunngatillugu nunanit tamalaanit malinnaavigineqangaatsiarluni iliuuseqartariaqarsimavoq.

Taassumalli 2021-mi qinersinermit taaguunneqarnera allannguuteqarpallaanngilaq. Taamani 3385-inik taaneqarpoq — marlunngormat qinersinermit 100-t missaannik amerlanerullutik.

Aki-Matilda Høegh-Dam 2021-mi Inatsisartunut qinersinermi qinigassanngortinngilaq, maannali qinerneqarnerpaat ilaattut qinerneqarsimavoq.

Høegh-Dam ukiuni kingullerni Siumut sinnerlugu Folketingimi ilaasortaasimavoq. Qinersineq sioqqullugu Naleqqami ilaasortanngorpoq namminiilivinnissaq pillugu suliniut sukkanerusumik ingerlanneqarsinnaanissaa kissaatigalugu.

Ilaatigut Pele Broberg, 1254-inik taaneqartoq, qaangerpaa.

Siumumi ilaasortat arlallit taaguunneqannginnerupput. Partiimi siulittaasoq Erik Jensen 2021-mi 1186-init taaguunneqarsimasoq, maanna qinersinermi 645-nit taaguunneqarpoq. Siulittaasup tullia Kim Kielsen, naalakkersuisuusimasoq, 1845-nit taaguunneqarnikuusimasoq, maanna 612-init taaguunneqarpoq.

/ritzau/

Valg.gl-imi kisitsisit naapertorlugit Naleraq partiit annersaata tulliatut inissippoq. Qinigaaffik kingullermik killormorluinnaq inissittoqarpoq, tassa illuatungiliuttuusimasut Demokraatit aamma Naleraq qinersinermi matumani angusarissaarluinnarmata Inatsisartunilu ilaasortaatitaqarnerpaasussanngormata.

Kisitsisit ataanni takuneqarsinnaasut taasisut procentinngorlugit taasimasaat takuneqarsinnaapput. Maannamut taasinerit 28.620-t kisinneqareersimalerput.

Demokraatit qinersinermi ajugaasuupput, 20,9 procentpointinik siuariarsimallutik.

Inatsisartunut qinersinerup inernerisa takutippaat partii nutaaq Qulleq Inatsisartunut ilaasortaatitaqalinngitsoortoq.

Qullerup siulittaasua Karl Ingemann KNR-imi partiit siulittaasuata inaarutaasumik oqallitsinneqarneranni oqaatigaa peqataasinnaasimanertik nuannaarutigalugu:

- Partiitut nutaatut nalilerusuppara taamatut torrutiinnavillugu piffissaq kingullerpaaq artorlugu ilanngunnitsinni peqataangatta nuannaarutigaarput. Inerneri hurraarutigisinnaanngikkaluarlugit, peqataasinnaagatta nuannaarutigaarput, siunissamilu aamma ingerlaqqinnissarput neriuutigalugu, Karl Ingemann oqarpoq.