Tusagassiortut nunanit allaneersut malinnaasut

Præsident Emmanuel Macron nunatsinni akunnerni arfineq-pingasuni tikeraarsimalerput. Timmisartoq nal. 11.13 tikikkami, maanna nal. 19.22 aallarpoq. Macron maanna Canadap tungaanukarpoq, aqagu G7-imi ataatsimeeqataassalluni.

Tusagassiortunik katersortitsinermi paasinarsivoq Frankrig aalajangersimasoq nunatsinni generalkonsulimik ammaassalluni.

Macron tikeraarnermini Naalakkersuisut siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen aamma ministeriuneq Mette Frederiksen, issittumi sillimaniarneq, silap pissusiata allanngoriartornera aamma suleqatigiiffiusinnaasut pillugit ataatsimeeqatigai.

Taassuma saniatigut Macron qulimiguulimmik ilaalluni Nunatarsuarmut angalasoq, sermersuullu kissatsikkiartornerani aakkiartornerujussua pillugu aamma paasisaqarluni.

Nal. 19.00 missaani præsident Emmanuel Macron Nuummi mittarfimmut tikiuteqqippoq timmisartuminullu ikilluni.

Taamaasilluni præsidentip tikeraarnera naavoq. Macron Canadamut angalassaaq, tassani Donald Trump G7-imi ataatsimiinnermi ilaatigut naapissallugu.

Florian Tardif Frankrigimi Paris Matchimi tusagassiortuuvoq.

Aatsaat siullermeerluni Kalaallit Nunaanniippoq, præsidentillu tikeraarnera malinnaavigalugu:

- Ilimagisimanngikkaluarpara maannga tikikkumaassallunga, præsident Macronilli tikeraarneranut atatillugu malinnaanissamut periarfissinneqarama maaniippunga, Sermitsiamut oqarpoq nangillunilu:

- Tikeraarnerata malinnaaviginissaa pingaaruteqarpoq, Donald Trumpimut sakkortuumik isornartorsiuisimammat, soorluttaaq aamma nunani allani siuttunut soorlu Xi Jing Pingimut aamma Vladimir Putinimut sakkortuumik isornartorsiuisarsimasoq, nunat aalajangersimasunik pineqarneri pillugit.

Florian Tardifip maluginiarpaa sermeq aakkiartortoq, tamanalu Kinamut aqqutinik nutaanik periarfissaqartitsilersoq:

- Ilimagivara taamaattumik Macron maaniittoq, tamannami oqaluttuarisaanermi pingaaruteqarluinnarpoq.

Franskit tikeraarnermi maani suna sammissallugu soqutiginartinneruaat?

- Malinnaavigissavaat Emmanuel Macron tikeraarnermini qanoq oqassanersoq, tusagassiortutummi aamma paaserusupparput Donald Trumpimut EU sinnerlugu qanoq oqariartuuteqassanersoq.

Qulimiguullit marluk, Macronip, Mette Frederiksenip aamma Jens-Frederik Nielsenip kiisalu tusagassiortut ilaaffigisaat sermersuup Qamanaarsuup sermiata eqqaanut Nunatarsuarmiittumut minutsit 40-t ingerlaareerlutik mipput.

Macron, Jens-Frederik aamma Mette Frederiksen Mette Hegelundimit, Pinngortitaleriffimmi seniorforskerimit takornariartinneqarput, silaannaallu allanngoriartornerata innuttaasunut sunniutai pillugit paasisaqartinneqarlutik.

Macron silaannaap pissusiata allanngoriartornera pillugu soqutiginnilluni apersorpoq, paasiumallugu kalaallit innuttaasut avatangiisillu eqqarsaatigalugit kinguneri suunersut.

Maanna Macron Nuup tungaanut tikikkiartoqqippoq, tusagassiortunillu katersortitsisoqassalluni.

Sulisitsisut pisortaat, Christian Keldsen, talittarfimmi takunninniaasunut ilaavoq.

– Aap, takunninniaaqataavugut. Macronimi nunatsinnut tikeraarnera pissanganarpoq, Christian Keldsen Sermitsiamut oqarpoq.

– Frankrig Kalaallit Nunaatalu akornanni attaveqatigiinneq pitsaasoq pioreerpoq. Frankrig nukissiuuteqarnikkut, suliffissuaqarnikkut piujuaannartitsinermillu tunngaveqartumik suliniuteqarnikkut nukittuumik inissisimavoq. Nunatta iluani pisuussutinut tunngasuni Frankrig soqutiginnittorujussuuvoq, taanna erseqqissaavoq.

Tikeraartoqarnerani inuussutissarsiutit aamma pissarsissapput?

– Aap, qularnanngitsumik. Tikeraarnerup takutippaa nunarput inuussutissarsiornerup iluani periarfissanik ulikkaartoq. Naatsorsuutigilluinnarpara franskit suleqatigiinnissamik soqutiginninnerat suli malunnarneruleriartussasoq, inuussutissarsiornerup iluani politikkikkullu sulinermi, Christian Keldsen oqarpoq.

Nuummi innuttaasut arlallit talittarfimmiipput, Macronip fregattenimiit qulimiguulimmik ilaalluni Nunatarsuarmut angalanissaanut takusaallutik.

Esthannguaq Kruse erninilu takunninniaasunut ilaapput.

- Macron nunatsinni tikeraarnerani takorusuppara. Nuutoqqamiissoralugit takananiikkaluaratta, paasilerlugu maaniittut maanngarpugut, Esthannguaq Kruse Sermitsiamut oqaluttuarpoq.

- Pissanganarpoq tikeraarnera qanoq kinguneqarumaassanersoq. Ernumanartuusoraara Trumpip piginnilernissamik oqalunnerujussua. Nuannaarutigaarali Macronip illersorluta oqariartuuteqartarmat, Esthannguaq Kruse oqarpoq.

Nunat pingasut siuttui Niels Juelimi sinersornertik naammassivaat, maannalu qulimiguulinnik ilaallutik Nunatarsuaq Nuup Kangerluani avannaq-kangisiup tungaaniittumut ingerlaartussanngorlutik.

Tassani Pinngortitaleriffimmi seniorforsker Malene Hegelund saqqummiissaaq, Nunatarsuup silaannaap allanngoriartornerani sunnerneqarnera oqaluttuarissallugu.

Qulimiguullit marluk ingerlaassapput. Siulleq nunat siuttuinik ilaasoqassalluni, aappaalu tusagassiortunik malinnaasussanik ilaasoqassalluni.

Fregattenimi Niels Juelimi ataatsimiittoqaannanngilaq.

Ministeriuneq Mette Frederiksen, præsident Emmanuel Macron aamma Naalakkersuisut siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen umiarsuup qaavanut maanna silaannarissariartorput.

Tassani Jens-Frederik Nielsenip tikeraartunut Nuup kangerluani qaqqarsuit suli nuuminni aputitarasaartut takutippai.

Umiarsuup qaavaniinnerminni aamma umiarsuup inuttai ilassivaat.

Præsident Emmanuel Macron Nuup mittarfiani tikilluaqquneqarmat EU-p erfalasua takussaavoq. Tamanna tikilluaqquneqartup nuannaarutigaa.

– Erfalasoq takullugu tuppallernarpoq, aamma malunnarami europap pigaartitai maani atuuttut, præsidenti DR naapertorlugu oqarpoq.

Politikkikkut oqaaseqartartup Hans Engellip maluginiarpaa sammisaq ataaseq sammineqangaatsiartoq:

– Macronip Kalaallit Nunaat EU-mut qanillattortikkusuppaa. Taama iliortoqarnissaa nunat politikkikkut inissisimanerat atuussaaq, TV 2 Newsimut oqarpoq.

Emmanuel Macronip Kalaallit Nunaannut Danmarkimullu tamat attaveqatigiiffiaanni X-imi inuulluaqqussutaani EU-p erfalasua aamma takuneqarsinnaavoq.

– Taakkuulluta Kalaallit Nunaannut suleqatigiinneq nukittorsarusupparput, Europallu namminiussuseqarnera aamma annertusarusullugu, præsidenti neriorsuivoq.

Nunat siuttui pingasut maanna fregattimi ataatsimeeqatigiilerput.

Ataatsimiinnermi issittumi sillimaniarneq, suleqataaffiusinnaasut aamma silap pissusaata allanngoriartornera oqaloqatigiissutigissavaat.

Umiarsuaq Nuup kangerluata tungaanut maanna ingerlaassaaq.

Ualimut tusagassiortunik katersortitsisoqarumaarpoq.

Emmanuel Macron, Mette Frederiksen aamma Jens-Frederik Nielsen fregattenimut Niels Juelimut Nuummi talittarfimmiittumut apuussimalerput. Tassani ataatsimiissimapput.

Arktisk Kommandop basisuddannelseani ilinniartut pulaartunut tikilluaqqusinissaminnut piareersimapput.

Frankrigip præsidentia Emmanuel Macron oqaluttuarpoq soqutigisaralugu Issittumi suleqatigiinnerunerup aallartinneqarnissaa. Nunallu allat suleqataanissaannik kaammattorusullugit, aamma USA. Illuatungaani Issittumi aaqqiagiinnginniartoqarnissaa kissaatiginagu.

Macronip nunatsinni tikeraarnerani pilersaarutit allanngorput.

Tikeraartoqarnermi pilersaarutaagaluarpoq sermersuaq aamma Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani imermik nukissiorfiup qumiliguulimmik ilaalluni takornariarneqarnissai.

Maannali pilersaarutaalerpoq ataatsimiittussat toqqaannaq Fregattenimukassasut, suleqatigiiffiusinnaasut illersornissamullu periarfissat oqaluuserissallugit. Nuummi pujornera pissutigalugu pilersaarutit allanngorput.

Emmanuel Macron nunatsinnut ullumi tikeraarpoq, Sermitsiamullu oqarpoq Frankrigip kissaatigigaa Kalaallit Nunaannut Danmarkimullu attavik pitsaasuussasoq Frankrigillu nunatta namminiussuseqarnera ataqqigaa.

- Ataqqinaatitut tiguara maaniinnera, Naalakkersuisut siulittaasuat ministeriunerlu maani peqatigisinnaagakkit. Nuannaarpunga tikeraarsinnaangama. Pisariaqarpoq unammillernartut oqaluuserissallugit, aammali aningaasaqarnikkut ineriartortitsinissamut periarfissat, ilinniaqqinnermi periarfissat silallu pissusiata allanngoriartornerisa kinguneri oqaloqatigiissutigineqartariaqarput. Tamakku aamma uannut pingaaruteqaqaat, franskit præsidentiat Emmanuel Macron Sermitsiamut oqarpoq.

Naalakkersuisut siulittaasuata Frankrigimik suleqatiginninnissaq periarfissarpassuarnik ammaassisinnaasutut takorloorpaa. Macron nunatsinnut tikeraarneranut atatillugu sapaammi ullaap tungaani taama oqarpoq.

- Naalagaaffinngoriariartuaarnermi suleqatit nukittuut pisariaqartippagut, EU-mut suleqatiginninneruppat Frankrigimut suleqatiginninneruppat, soorunami uagut aallaavigaluta ingerlassuarput, Jens-Frederik Nielsen oqarpoq.

Macron Nuummut nal. 11.13 tikippoq. Tikeraarnermini silap pissusaa, niueqatigiinneq illersornissamilu suleqatigiinneq Jens-Frederik Nielsen aamma ministeriuneq Mette Frederiksen peqatigalugit oqaloqatigiissutigissuai.

- Soqutiginnippoq suleqatigiinneq nukittorsassallugu, taava oqaloqatigiissutigissuarput qanoq immitsinnut iluaqusersinnaanerluta, Naalakkersuisut siulittaasuat oqarpoq.

Macron Kalaallit Nunaannut tikippoq

Nalunaaqutaq 11.13 timmisartoq præsident Emmanuel Macronimik ilaasoqartoq Nuummut tikippoq.

Macron Frankrigimi præsidentip timmisartuanik Airbus A330-200-mi ilaalluni tikippoq.

Sakkutuut qulimiguuliutaat marluk sapaatip-akunnerani ataatsimi Nuummeereersut præsidenti aallartitaasalu tikilluaqqunissaannut piareersimapput.

Timmisartut marluk tikipput. Tassa franskit aallartitaasa timmisartuat, aamma Frankrigip præsidentiata timmisartua.

Naalakkersuisut siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen aamma ministeriuneq Mette Frederiksen tikeraanut tikilluaqqusissallutik Nuummi mittarfimmi piareersimapput.

- Tikinnera nuannaarutissaavoq, tikeraarsaanerput akuerisimammagu nuannaarutissaavoq. Nunap tiguarnissaanik oqalunneq ilungersunartutut tigusassaavoq, Frankrigip Præsidentiata nunat killeqarfii kiisalu nunat akornanni inatsisit ataqqineqassasut oqariartorpoq, taamatullu tapersersorluta oqariartortarnera qujarutissaavoq, Jens-Frederik Nielsen oqarpoq.

Emmanuel Macron akunnerup ataatsip ingerlanerani nunatsinnut tikissangatinneqarpoq. Tikeraarnermini sermersuaq alakkassavaa danskillu sakkutuuisa umiarsuaanni ilaassalluni. TIkeraarnermini ministeriuneq Mette Frederiksen aamma Naalakkersuisut siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen issittumi sillimaniarnermut tunngasuni ataatsimeeqatigissavai.