Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu isumaqatigiittut: Kilitsissiaqarneq akuerineqarsinnaananilu ataqqinninnginneruvoq

USA-p Kalaallit Nunaannut alapernaarsuisimanera akuersaarneqarsinnaananilu ataqqinninngitsuliornerusoq Naalakkersuisut siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen aamma nunanut allanut ministeri Lars Løkke Rasmussen sapaatip akunnerani kingullermi oqaaseqaramik isumaqatigiilluinnarput. 

Aamma nunanut allanut naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt kilitsissiaqaratarsimasinnaanera pillugu ima oqaaseqarpoq: ”Kilitsisiaqarnikkut ingerlatsineq tatiginninnermik ataqqeqatigiinnermillu takutitsinngilaq”.

 Akuerineqarsinnaanngitsoq 

Nunanut allanut ministeriaqarfimmi pisortap Jeppe Tranholm-Mikkelsenip aviisimi Wall Street Journalimi allaaserisaq tunuliaqutigalugu amerikamiut aallartitaat Jennifer Hall Godfrey oqaloqatiginiarlugu sapaatip akunnerani kingullermi sisamanngornermi qaaqqusimavaa, allaaserisami USA Kalaallit Nunaanni kilitsissiaqarnermik annertusaanissamik pilersaaruteqartoq paasissutissiisuniit kinaassusersineqarsimanngitsunit oqaatigineqarpoq.

 Naalakkersuisunit sinniisoq ataatsimiinnermut aamma peqataavoq.

– Kunngeqarfiup inissisimaffia oqaloqatigiinnermi erseqqissarneqarpoq. Isumaqarpungalu oqariartuut tamanna pimoorullugu tiguneqartoq maannalu Washingtonimullu apuunneqarluni, nunanut allanut ministeri ataatsimiinnerup kingorna oqarpoq nangillunilu:

– USA qanimut iligaarput, iligiillu akornanni kilitsissiaqarnissaq akuerineqarsinnaanngilaq. Oqariartuut tamanna ersarilluinnarpoq.

Aallartitaqarfik matuneqassanngitsoq 

Lars Løkke Rasmussenip Amerikami aallartitap oqaloqatigisimaneranit oqaatigisaqarumanngilaq, Naalakkersuisullu sinnerlugit kina ataatsimiinnermut najuussimanersoq aamma oqaatigiumanngilaa. Kisiannili Nuummi aallartitaqarfiup matunissaa maannakkut eqqarsaatigineqanngitsoq oqarpoq. 

– Nuummi Danmarkimiluunniit USA-p aallartitaqarfiisa matunissaat aalajangiinerussaaq annertuumik kinguneqartussaq. USA Danmarkilu iligiillutik qanimut suleqatigiipput, suleqatigiinnerlu taanna ukiorpassuit ingerlasimavoq. USA oqaaseqartarnermini iliuuseqartarnerminilu ataqqinneqqullugu 

Kalaallit Nunaat piumasaqartoq, aallartitaqarfiulli matunissaa eqqartorneqanngitsoq Jens-Frederik Nielsen ullup ingerlanerani ilanngullugu oqaaseqarpoq. 

– Ataqqinninnerusumik periuseqarsinnaagutta suleqatigiinnerunissamik kissaateqarpugut. Suleqatigiinneq ineriartorfigisinnaasarput kissaatigaarput. Tunngaviit illuatungeriinnit malinneqarsinnaasut naapertorlugit tamanna pissaaq, Jens-Frederik Nielsen oqarpoq.

USA-mut kajumissaaruteqarneq 

Naalakkersuisut qallunaallu naalakkersuisuisa nalunaarutaat Illersornissaqarfimmi immikkut ilisimasalik Peter Viggo Jakobsen naapertorlugu tassaapput Amerikamiut kilitsissiaqarnermik nakkutilliinermillu ingasaassivallaalernissaat pinngitsoortinniarlugu Danmarkip Kalaallit Nunaatalu iliuuserisinnaasatuaat. 

– Nalinginnaasumik ikinngutigiittut oqaloqatigiinneq naammattarpoq, USA-lli inuit isumaat allanngortinniarlugit sunniiniarlutik Kalaallit Nunaannut tikeraarnissartik isumaliutigilerpassuk kilitsissiaqarneq atorneqarsinnaassaaq. 

USA-p Tysklandip kansleriata Angela Merkelip mobilia tusarnaarsimagaa, aamma USA-p Danmarki soorlu 2009-mi FN-ip silap pissusaa pillugu ataatsimeersuarnerani marsigarisimagaa Peter Viggo Jakobsenip eqqaasitsissutigaa. 

Oqaatiginnillunilu avoqqaarinninneq 

Peter Viggo Jakobsen naapertorlugu Jens-Frederik Nielsenip Lars Løkke Rasmussenillu „oqaatiginninnermik avoqqaarinninnermillu" periaaseq misilippaat 

— tassa USA-p qanoq iliornera nalunagu tamannalu unitsinneqartariaqartoq tamanut oqaatigaat.

– Qanoq pisoqarnersoq ilisimaneqanngimmat ajornartorsiutaaginnarpoq. Immaqa arlaannik pisoqarumaartoq taamaallaat ilisimaneqarpoq. Tamatuma saniatigut Trump soqutigisaqanngilluinnarpoq. – USA-mili siuttut Kalaallit Nunaanni kilitsissiaqarnerup sianiitsuliornerunera pisariaqannginneralu isumaqatigiumaaraat soorunami neriuutigineqarpoq.

 Suleqatiserinninnissaq periusissatut pilersaarutaasoq 

Jens-Frederik Nielsenip Lars Løkke Rasmussenillu aallartitaqarfiup matuneqarnissaanik itigartitsinerat eqqortumik oqaaseqarnerusoq, Peter Viggo Jakobsen isumaqarpoq. 

Danmark Kalaallit Nunaallu nalorninartunik annertusaassanngillat. 

– USA-p Nuummi aallartitaqarfeqarnissaa akuerineqarsimanngippat tamanna sakkortuumik iliuuseqarnerussaaq. Tamanna pissutsinik ajornerulersitsissaaq. Qallunaat kalaallillu nilliallutik suaartarneq iluaqutaasinnaanngimmat USA-mut suli suleqatiserinnillutillu eqqissisimasumik aaqqiisoqassasoq kajumissaarutigissavaat. Tamannalu aamma pissaanilissuunngikkaanni kisimi periusissaavoq. Iluatsisnnissaa neriuutigiinnarsinnaavarput. Taamaaliunngikkuttami aningaasatigut pillaatisiassat allarpassuillu eqqartorneqarsinnaapput. Kisianni suli tassunga killinngilagut. Taamaattoqartillugu USA-p aaqqiagiinngissutit ajornerulersissavai, taamaalilluni Kalaallit Nunaat Danmarkilu nunarsuarmi inuiaqatigiinnit mikisut naalagaaffissuarnit tiguarneqartarnerannik nuannarinnginnitsunit misiginneqatigineqalissapput, Peter Viggo Jakobsen oqarpoq.