– Qilanaaraara erngup nukinganit
nukissiorfinngorsinnaasunut anertuunut suliarinnissinnaasunik
neqoroortitsinissap nangillugu suliarinissaa, Inuussutissarsiornermut,
Aatsitassanut, Nukissiutinut, Inatsisit Atuutsinneqarnerannut
Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsen tusagassiutitigut
nalunaarummi qanittukkunni oqarpoq.
Naalakkersuisoqarfik naapertorlugu erngup nukinganik
nukissiorfiit taakku marluk ukiumut 9.600 GWh-t sinnerlugit
nukissiuuteqarsinnaappu, Kalaallit Nunaannilu erngup nukinganik nukissiorfiit
ilisimaneqartut annersaattut taaneqarlutik.
– Qilanaaraara erngup nukinganit
nukissiorfinngorsinnaasunut anertuunut suliarinnissinnaasunik
neqoroortitsinissap nangillugu suliarinissaa, Inuussutissarsiornermut,
Aatsitassanut, Nukissiutinut, Inatsisit Atuutsinneqarnerannut
Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsen tusagassiutitigut
nalunaarummi qanittukkunni oqarpoq.
Naalakkersuisoqarfik naapertorlugu erngup nukinganik
nukissiorfiit taakku marluk ukiumut 9.600 GWh-t sinnerlugit
nukissiuuteqarsinnaappu, Kalaallit Nunaannilu erngup nukinganik nukissiorfiit
ilisimaneqartut annersaattut taaneqarlutik.
Taamaamat taakkua tunisassiarineqartalerpata tamanna
nunatsinnut qanoq sunniuteqassanersoq Naalakkersuisoq aperaarput.
Suliniut piviusunngortinneqassappat nuna tamakkerlugu
nunaqavissunullu pingaaruteqartupilussuussasoq Nathanielsenip oqaatigaa,
nunamilu erngup nukinganik nukissiorfiit siullersaattut niuernermut
iluaqutaassasoq erseqqissarlugu.
Aammattaaq suliniut tamanna — niueqatigiinnissamik
siunniussineq — nutaaliornerujussuussaaq.
– Nunami maani aatsaat taamatut aallussisoqalernissaa
naatsorsuutigaarput, taanna oqarpoq.
Maannamuugallartoq nukiup taassuma innaallagiamiit
nukissiutinut allanut allanngortinneqartarnissaa nukissamilluunniit
atuisupilussuarmik aluminiumik aatsitsivinngornissaa eqqarsaatigineqarpoq.
30 milliardit koruuninik aningaasaliisoqarnissaa
naatsorsuutigineqartoq Namminersorlutik Oqartussat 2024-mi januaarimi
tusagassiortunik katersortitsinermi nalunaarput.
Aningaasaqarneq
Asiaq naapertorlugu Tasersiaq ukiup ingerlanerani 820 megawattinik nukissiorsinnaavoq.
Assi: Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu, Frederik Fuuja Larsen
Assigiinngitsutigut aningaasaqarnikkut sunniuteqassaaq,
Nathanielsen oqarpoq.
Ilaatigut pilersinneqarnerani, tassani nunami
suliffeqarfiit sulisartullu sanaartornermi suliakkerneqarnertik
iluaqutigissavaat.
Ingerlatsinermilu suliffiit ataavartut
pilersuisunillu/najukkamilu suliffeqarfinnik isumaqatigiissutit aalaakkaasut
pineqarput.
– Taamaammat imermik
pilersuinermit akileraarutit, aatsitassarsiorfinni toqqaannartumik sulisunit
imaluunniit suliffinni ataqatigiissunik suliaqartunit akileraarutit kiisalu
inuussutissarsiornermut akileraarutit qaffanneqarnissaat naatsorsuutigaara.
– Sulili sukumiisumik
oqaatigissallugu siusippallaarpoq, taamaammat siulittuinissara suliap
ingerlasimalereerneranut utaqqissukkusuppara.
Assersuutigalugu suliniutit assigiinngitsut qanoq
amerlatigisunik sulisussaqartinneqarnersut assigiinngilluinnartuusut, tamannalu
naatsorsuinermi inuiaqatigiinnullu sunniuteqarnerannut sunniuteqartartoq,
erseqqissarpaa.
Pissarsiassat annerulissasut
Tatsit Tasersiaq aamma Tarsartuup Tasersua, nunami erngup nukinganik nukissiorfiusinnaasut ilisimaneqartut annersaat, Qeqqata Kommunianiillutillu Kommuneqarfik Sermersuumiipput.
Assi: Asiaq
Namminersorlutik Oqartussat soqutiginnittunut
paasissutissiissutigisaminni Tasersiaq 820 megawattit missaannik
nukissiornissamut periarfissaqartoq, Tarsartuullu Tasersua 280 megawattit
missaannik nukissiornissamut periarfissaqartoq paasissutissiipput. Tamanna
naalakkersuisoqarfik sinnerlugu Asiamit nalilerneqarpoq.
Tasersiaq ukiup
ingerlanerani 950 megawattimik nukissiorsinnaasoq, Alcoallu taamanikkut 500
megawattimik naliliisimasut norskit suliffeqarfiutaata Statkraftip Greenland
Investment Group sinnerlugu naatsorsorpaa.
– Inuussutissarsiornikkut
suliniutit nutaat nunatta karsianut nutaanik isertitaqalersitsisut tamarmik
uannut nutaarsiassatsialapput, Nathanielsen Sermitsiamut oqarpoq.
– Nunatta karsiata aningaasanik
pissarsisarnera iluaqutaasarpoq, aammali aningaasat nunatta karsianit
pissarsiarineqartut atorlugit inuunitsinni pisariaqartut akilerneqartartut
eqqaamasariaqarparput.
– Aningaasallu akiligassatsinnut
maannakkut atuuttunut siunissamilu akiligassatsinnut pisariaqartippagut.
– Innuttaasut
atugarissaarnerulernissaq naatsorsuutigilluinnarpaat, tamannalu akisuvoq.
Taamaammat inuussutissarsiornermik nutaamik pilersitsinissamut
suliniuteqarnissaq uannut naalakkersuisoqarfinnullu pinngitsoorani
pisussaaffiuvoq.
– Taamaammat aap, pissarsiassat
annerulertussaassapput.
Attaveqaasersuutit pitsaanerusut Ukiuni
makkunani inuussutissarsiornikkut suliniutit ilarpassui inoqarfiit
ungasissuanni ingerlanneqartarput. Taamaammat attaveqaasersuutit taakkununnga
atortussat innuttaasunut toqqaannartumik iluaqutaavallaarneq ajorput.
– Suliniutigineqartulli
inuttalersorneqartariaqarmata, najukkami attaveqaasersuutit
pisariaqartinnerulerput, tamannalu piffissap ingerlanerani akulikinnerusunik
tamatsinnullu angalanissamut periarfissanik amerlanerusunik tunngaviliissasoq
ilimagaara.
– Taamaammat
takornariartitsinerup, aatsitassarsiornerup, erngup nukinganik
nukissiorfiliornerup niuernerullu iluani suliniutit allat nunap
attaveqaasersorneranut pitsanngorsaataassapput.
Qaaqqusineq oqaloqatiginninnerlu Naalakkersuisoqarfiup soqutiginnittut erngup nukinganik
nukissiorfiit atorluarnissaannut periarfissanik takusinnaasaminnik aamma
pisiortornissamut periarfissanik, kiisalu neqerooruteqartitsinermut atatillugu
piumasaqaatinik oqaaseqaqqullugit maanna qinnuigai. Peqataanissamut
qaaqqusissut naapertorlugu aggustip 22-ata tungaanut periarfissaqarput.
– Tamanna tunngavigalugu
soqutiginninneq periarfissallu nalilersinnaavagut, Nathanielsen oqarpoq.
Naalakkersuisup pilersaarusiorneq pillugu ukiup
aallartilaarnerani Naalakkersuisut isummerfigeqqullugit saqqummiussassaminik
tuniumaarlugit naatsorsuutigaa, taamaalioreerpallu aatsaat naalakkersuisoqarfik
suliamik ingerlatsisinnaassaaq.
– Suli suliassarpassuaqarpoq.
Suliamulli isumalluarpunga, erngullu nukinganik nukissiorfiit
soqutigineqarluarnerat malugisarpara, taanna Sermitsiamut oqarpoq.
Suliffeqarfiilli qassit peqataanersut
suminngaanneernersullu oqaatigiumanngilaa.
Suliffeqarfiit qulit Naalakkersuisoqarfiup suliniutit pillugit nunanit
tamalaanit suliffeqarfiit qulit missaat oqaloqatigisimallugit 2024-mi
januaarimi tusagassiortunik katersortitsinermi nalunaarpoq.
Suliffeqarfiit soqutiginnittut ukiup naanerani
sisamaannanngortut taamanikkut nukissiornermut naalakkersuisuusimasoq Kalistat
Lund naliliivoq. Tamannali pisimarpasinngilaq.
Greenland Investment Group Jørgen Wæver Johansenimik
aamma Klavs Sefeld Møllerimit siuttuuffigineqartoq Tasersiap eqqaani nukissamik
erngup nukinganik nukissiorfimmeerusmik aluminiumik aatsitsivimmi atuinissamik
soqutiginnippoq, kisianni inaarutaasumik piukkunnarsartinnissamut
peqataaniarlutik qinnuteqassanersut suli naluarput. Taamatuttaaq franskit
innaallagissiorfiat Électricité de France (EDF) peqataaniarluni
soqutiginnippoq, kisianni suli soqutiginninnersoq paasisimanngilarput.
Australiamiut nukissiuutinik ingerlatseqatigiiffiat
Fortescue Kalaallit Nunaanni ingerlatseqatigiiffimmik pilersitsisimavoq,
qallunaallu suliffeqarfiata Ørstedip Kalaallit Nunaanni erngup nukinganik
nukissiorfissuit soqutigalugit siusissukkut nalunaaruteqarsimasup
ingerlatseqataajunnaarluni kingusinnerusukkut nalunaarutigaa.
Suliffeqarfiit taakku tamarmik ammoniakimik,
mingutsitsinngitsumik brintiliornermut atorneqartussamik, nukimmik
tunisassiornissamut soqutiginninnertik siornatigut ersersissimavaat.
Franskit Australiamiullu suliffeqarfiutaat nukik
ammoniakimut atorniarlugu suli soqutiginninnersut nalunarpoq,
paasissutissiilluartullu naapertorlugit niuerneq nalorninartorujussuuvoq.
Aalajangersimasunik
suliariumannittussarsiuussineq Naalakkersuisut neqerooruteqarnissamut atortussat aatsaat 2026-p naanerani
piareersinnaassallugit suliffeqarfiillu soqutiginnittut akornanni
piukkunnarsaasoqarsinnaassallutik naatsorsuutigaat, tamatumalu kingorna suliffeqarfiit
toqqarneqartut imermik suliniutinut marlunnut neqerooruteqaqquneqassapput.
– Piffissami aggersumi
niueqatigiinnissaq siunniullugu selskabinik soqutiginnittunik oqaloqateqarnerit
nangissavakka. Pinngortitap pissarititaanik atorluaanissaq pillugu selskabimik
suleqateqalernissaq angisuumik pisussaaffiliivoq. Taamatut aalajangiinissaq
siunissamut ungasinnerusumut pingaaruteqalersussaavoq. Neqerooruteqartitsinerup
siunertaraa Kalaallit Nunaannut suleqatissaqqissumik nassaarnissaq taamalu
aaqqiissutissamik najukkamut nunarsuatsinnullu iluaqutaasumik nassaarnissaq,
Nathanielsen oqarpoq.
– Pinngortitap pissarititaanik
atorluaanissaq pillugu selskabimik suleqateqalernissaq angisuumik
pisussaaffiliivoq. Taamatut aalajangiinissaq siunissamut ungasinnerusumut
pingaaruteqalersussaavoq. Neqerooruteqartitsinerup siunertaraa Kalaallit
Nunaannut suleqatissaqqissumik nassaarnissaq taamalu aaqqiissutissamik
najukkamut nunarsuatsinnullu iluaqutaasumik nassaarnissaq. Taamaattumik
qaammatini tulliuttuni niueqatigiinnissaq siunniullugu oqaloqatigiinnissamut
selskabinik soqutiginnittunik qaaqqusivunga, Nathanielsen tusagassiutitigut
nalunaarummi oqarpoq.