Nalunaarusiaq nutaaq: Imaani annaassiniartarnermut anguniagaq naammassineqanngilaq

Angut Maniitsumeersoq 65-inik ukiulik qeqertap Ivittusup eqqaani septembarip 22-ani ajunaarpoq. Sapaatit akunneri arlaqanngitsut qaangiummata angutit marluk umiatsiaaqqamik Avannaani nunaqarfiup Savissiviup eqqaanut aamma ajunaarput. Ataataq 35-nik ukiulik erninilu arfinilinnik ukiulik toqungasut juunimi nassaarineqarput, taakku umiatsiaaqqamik Narsamiit nunaqarfimmut Qassimiunukaraluarput.

Ukioq manna inuit qulingiluat imaani ajunaarsimapput.

Taamaattumik Kalaallit Nunaanni imaani ajunaartut ajutoortartunillu amerlassusaat suli ajornartorsiutaangaatsiarput, inuussutissarsiutigalugu aalisartunut, piniartunut inunnullu sunniuteqartartoq.

Pisussat malillugit nakkutilliinerit

Inuit Ataqatigiit sinnerlugit Folketingimut ilaasortap Aaja Chemnitzip qallunaat inuussutissarsiornermut ministeriat Morten Bødskov (S), naalagaaffeqatigiinni tamarmi imaatigut isumannaallisaanermut akisussaasoq, Kalaallit Nunaanni imaatigut isumannaallisaanerup pitsanngorsarnissaanut qanoq iliuuseqarniarnersoq aggustimi aperaa.

Morten Bødskov naapertorlugu Umiartornermik aqutsiveqarfiup inatsisitigut pisussaaffiit malillugit umiarsuarnik nakkutilliisarnini ingerlatiinnassavaa, tassungalu atatillugu sumiiffinni aalajangersimasuni imaatigut isumannaatsuunermut pingaaruteqartuni immikkut ittumik paasititsiniaanerit aallartinneqassapput. Tamatuma saniatigut Danmarkimi Kalaallillu Nunaanni oqartussaasut oqaloqatiginerisigut Kalaallit Nunaanni imaatigut isumannaallisarnermut periusissiamik ukiuni tallimani atuuttussamik suliaqarneq sulissutigineqarpoq.

Ilaatigut naammaginartumik angusaqarneq

Kalaallit Nunaanni imaatigut isumannaallisaaneq unammillernartoq Annaassiniartarnermut Siunnersuisoqatigiit ukiumoortumik nalunaarusiaanni uppernarsarneqarpoq. Taamaasilluni Kalaallit Nunaanni annaassiniartarnerup angusaanik ilaannakuusumik naammagisimaarinnittoqarsinnaavoq, tassami annaassiniarnermut upalungaarsimanermullu tunngatillugu anguniagaqarnerit piumasaqaateqarnerillu naammassineqannginnamik.

”Annaassiniartartut sapinngisaminnik iliuuseqartarput, angallatilli ilaat ajoquteqartarmata unammilligassaqarsimapput. Aammattaaq angallatit ilaasa atortui nutarterneqartillugit aserfallatsaaliorneqartillugillu atorneqarsinnaaneq ajorput. Tamannalu Kalaallit Nunaanni annaassiniartarnermut kinguneqarluni,” illersornissamut ministeri Troels Lund Poulsen (V) nalunaarusiap saqqummiunneqarneranut atatillugu oqarpoq.

Atortut pisoqalisimasut

Kalaallit Nunaanni annaassiniartarnerup iluani suliaqarnermi anguniagaq timitalerneqanngilaq, immami timmisartukkullu annaassiniartartut ukiut tallimat kingulliit ingerlaneranni agguaqatigiissillugu 93,8 procentinik angusaqarput. Angusassaq 94 procentiusoq angunngeqqalaarlugu.

Atortut pisoqalisimasut aserfallatsaaliugassanik ajornartorsiuteqarnermik, aamma umiarsuit angallassisinnaanerannik allanngortitsinermik pissuteqarluni anguniakkat anguneqarsimannginnerat amerlanertigut pissutaasoq nalunaarusiaq allaaserineqarpoq.

Umiarsuit nutaat tikiunneqassapput

Illersornissaqarfiup umiarsuarnik tallimanik nutaanik Issittumi atortussanik, Issittoq Atlantikullu avannaa pillugit isumaqatigiissummut 1-imut 2-mullu ilaasunik, pissarsippata unammilligassat ilaat qaangerneqarsinnaassasut, illersornissamut ministeri oqarpoq.

“Tamatuma saniatigut suliniutit allat arlallit Kalaallit Nunaanni ujaasinermik annaassiniarnermillu nukittorsaaqataasinnaapput, ilaatigut dronet ungasissumut ingerlasinnaasut, pissutsit sukumiisumik takuneqarsinnaanissaannut iluaqutaasinnaasut kiisalu Illersornissaqarfiup satellitsikkut attaveqarsinnaanerata nukittorsarneqarneratigut, Troels Lund Poulsen oqarpoq. 

Inatsisartut ukiaanerani ataatsimiinneranni novembarip aqqarnani imarsiornerup isumannaatsuunissaa pillugu inatsimmut allannguutit arlallit Inatsisartunit isummerfigineqassapput.