Kitaani nuna allanngutsaaliugaq
Borgmesterit Ane Hansen (IA) aamma Malik Berthelsen (S) siuttoralugit Kommune Qeqertalik aamma Qeqqata Kommunia ukiuni arlalinni suleqatigiipput nuna 5.795 km2-nik annertussusilik, Eqalummiut Nunaaniit Nassuttuup Nunaa ilanngullugu, nunatut allanngutsaaliukkatut inissinneqassasoq anguniarlugu. Maanna pilersaarutip piviusunngortinneqarnissaa qanillivoq.
Kommune Qeqertalik aamma Qeqqata Kommunia 2020-miilli sulissutigaat nunap immikkoortua annertooq siunissami nunap immikkoortuaniissasoq. Maanna suliniut ingerlalluarpoq, tassami EU aningaasalersuisimavoq. EU-p Nunarsuarmi Uumassusilinnik Illersuiniaqatigiiffiata aningaasaatai atorlugit aningaasalersuissapput 2027 tikillugu.
Assiliisoq: Naalakkersuisut
Kalaallit Nunaata kitaani nunamik allanngutsaaliukkamik pilersitsisoqassasoq Qeqqata Kommunia aamma Kommune Qeqertalik siunnersuuteqarput. Naalakkersuisut suliamik piviusunngortitsinissamut EU-miit aningaasaliissutinik pissarsissapput.
Kalaallit Nunaata kitaani nunamik allanngutsaaliukkamik nutaamik pilersitsinikkut, sumiiffiup tassanilu isumalluutit nalinginnaasumik atorneqarnissaata ingerlaannarnissaanut, tamatumalu saniatigut nunap pinngortitallu nalingisa illersornissaannut periarfissat qulakkeerneqassapput.
Sumiiffiup Qeqqata Kommuniata aamma Kommune Qeqertaliup killeqarfii qaangertussaavai. Tamatuma nuna nutaaq, Sermersuup aannerani qulaarneqartoq asseqanngitsoq, kangerloqarfinnit ikertuuniit sinerissamut qanittumi pinngortitap ataqatigiinnerini najugaqarfiit ilisarnaatigai, Naalakkersuisut tusagassiuutitigut nalunaarumminni taamak ilisimatitsipput.
Illersorneqalissaaq ileqqulli malillugit atuineq nanginneqassalluni
Nunami allanngutsaaliukkami siunertat arlaqarput. Siullertut pingaarnertullu nunami allanngutsaaliukkami sumiiffiup tassanilu isumalluutit nalinginnaasunik atorneqarnerinut, assersuutigalugu umimmanniarnissamut tuttunniarnissamullu periarfissaqartitsinerup ingerlaannarnissaa qulakkeerneqassaaq, tusagassiutitigut nalunaarummi erseqqissarneqarpoq.
Nunami allanngutsaaliukkami sumiiffiup tassanilu isumalluutit nalinginnaasumik atorneqarnerisa ingerlaannarnissaannik, uumassusillit assigiinngissitaarnerisa illersornissaannik aammalu nunap pinngortitallu asseqanngitsut nalingisa piujuartinnissaannik qulakkeerinissaq pingaarnertut siunertaavoq. Tamatuma peqatigisaanik sumiiffiup siunissami ineriartornissaanut, taamaalillunilu piujuartitsiviusumik takornariaqarnissamut periarfissanik pilersitsisoqassaaq.
Tusarfiit: Kommune Qeqertalik, Qeqqata Kommunia aamma Naalakkersuisut
- Tulliatut sumiiffimmi nunap pinngortitallu asseqanngitsut nalinginik illersuinissarput qulakkiissavarput. Kalaallit Nunaata kitaani nunami allanngutsaaliukkami nutaami atuineq, allanngutsaaliuineq piujuartitsinerlu eqqarsaatigalugit ineriartortitsinermi nukittuumik, inituumik annertuumillu suliaqarnissamik pilersitsinissamut iluatsitsisinnaalluta takutissavarput.
- Nuna allanngutsaaliugaq aamma kinguaariinni tulliuttut pinngortitamik kingornussaminnik asseqanngitsumik inuussuteqarsinnaanerannik iluaquteqarsinnaanerannillu qulakkeerinissamut tullertut alloriarnerussaaq, Kommune Qeqertalimmi borgmesteri Ane Hansen (IA), Qeqqata Kommuniani borgmesteri Malik Berthelsen (S) aamma Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq Kalistat Lund (IA) oqaaseqaatiminni oqarput.
Nunap allanngutsaaliukkap iluatsinnissaannut najugaqartut qanittumik akuutinneqarnerat tunngaviussaaq
Nunamut allanngutsaaliukkamut killeqarfissaq inaarutaasumik suli aalajangerneqanngilaq, killeqarfiliinermullu illersuinermi soqutigisat, inuussutissarsiornermi soqutigisat, najukkani soqutigisat il.il. nalunaarsorneqarneri apeqqutaassapput. Taamaattumik Naalakkersuisut atuinermi illersuinermilu soqutigisat nalunaarsorneqarnerini Qeqqata Kommunia aamma Kommune Qeqertalik qanittumik suleqatigaat, tassani najukkani innuttaasut sumiiffimmut angalasinnaanerisa – iluaquteqarnerisalu – ingerlaannarnissaannik qulakkeerinissaq immikkut pingaartinneqarmat.
- Aqutsisoqatigiit suliamik aqutsisuusut, kommunit qanittumik suleqatigalugit atuinermi illersuinermilu soqutigisanik nalunaarsuillutik sulipput. Naalakkersuisuni najukkani innuttaasunut, najukkani inuussutissarsiortunut, illoqarfinnut nunaqarfinnullu sumiiffiup iluaqutaanissaata qulakkeerneqarnissaa pissusissamisuuginnartutut kissaatigaarput. Taamaattumik Kalaallit Nunaata kitaani nunap allanngutsaaliukkap siulliup pilersitsiniarluta sulinitsinni amerlasuut, aammalu soqutigisaqartut qanillugit akuutinneqarnissaat pingaaruteqarluinnarpoq”, Naalakkersuisoq Kalistat Lund erseqqissaavoq.
Avannaani Qeqertarsuup Tunuaniit kujammut Kangerlussuarmut – nuna allanngutsaaliugassaq nutaaq ilusinikkiartorpoq
Sumiiffik “Kalaallit Nunaata kitaani Nuna Allanngutsaaliugaq”-mut siunnersuutaagallartoq 15.000 km2-t missaannik annertussuseqarpoq.
Sumiiffik Ramsar-eqarfimmut Naternamut, Qasigiannguit kujataaniittumut aamma Ramsar-eqarfinnut Eqalummiut Nunaannut aamma Nassuttuup Nunaanut, Kangerlussuup avannaaniittunut atasuuvoq.
Ramsar-eqarfiit masarsoqarfiupput, pingaartumillu timmissat imarmiut najugaqarfiusut nunanut tamalaanut isumaqartut. Aamma siunnersuummut sumiiffiit qanitaaniittut, pingaartumik timmissanut imarmiunut najugaqarfiisut pingaarutillit, kiisalu Sermersuaq ilaatinneqarput. Tassalu avannaani Qeqertarsuup Tunuaniit kujataani Kangerlussuup avannaanut nuna allanngutsaaliugaq atasutut ataatsitut inississaaq.
Sumiiffiup angissusissaatut siunnersuutigineqartumut kommunit immersuinerat qanittumillu oqaloqatigineqarnerat tunngavigineqarpoq. Suliaq aqutsisoqatigiinnit, Qeqqata Kommunianit, Kommune Qeqertalimmit, Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfimmit, Aalisarnermut Piniarnermullu Naalakkersuisoqarfimmit, Inuussutissarsiornermut, Niuernermut, Aatsitassanut, Inatsisinik Atuutsitsinermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmit, Pinngortitaleriffimmit, Visit Greenlandimit aamma Wild Nature Foundation-imit ilaasortaaffigineqartumit aqunneqarpoq.
