Danskit naalakkersuisuisa Naalakkersuisullu Kalaallit Nunaat aningaasaqarnikkut imminut napatilernissaa tapersersornissaa siunertaralugu sinaakkutissatut isumaqatigiissuteqarput. Taanna atugarissaarnerulermik, siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu ineriartortitsinikkut, naligiimmik suleqatigiinnikkut aningaasaliinikkullu anguniarneqassaaq.
Isumaqatigiissut ukiuni sisamani atuuttussaq 2026-miit 2029-mut atuuppoq, katillugit 1,6 milliardit koruuninik aningaasartaqarluni.
Danskit naalakkersuisuisa Naalakkersuisullu Kalaallit Nunaat aningaasaqarnikkut imminut napatilernissaa tapersersornissaa siunertaralugu sinaakkutissatut isumaqatigiissuteqarput. Taanna atugarissaarnerulermik, siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu ineriartortitsinikkut, naligiimmik suleqatigiinnikkut aningaasaliinikkullu anguniarneqassaaq.
Isumaqatigiissut ukiuni sisamani atuuttussaq 2026-miit 2029-mut atuuppoq, katillugit 1,6 milliardit koruuninik aningaasartaqarluni.
Mittarfik sissiugarlu
Illuatungeriit suliniutit aalajangersimasut isumaqatigisaannut ilaasoq tassaavoq, Ittoqqortoormiini nunap immikkoortuani nutaamik mittarfiliornissaq aamma Qaqortumi itisuumik sissiugaliornissaq, Danmarkimit aningaasaliiffigineqarnissaa.
Aamma kalaallinut Danmarkimi napparsimmavinni katsorsartikkiartortunut aningaasartuutit Danmarkip siunissami akilertalissagai isumaqatigiissutigaat. Ukiumut aningaasartuutit 140 mio. koruunit missiliorpaat.
Marloqiusamik atorneqartoq
Sooruna Ittoqqortoormiit 350-inik innuttalik nunap immikkoortuani mittarfittaassasoq? Illoqarfiit amerlasuut allat - aamma annerit - mittarfittaarusullutik piumasaqartaraluartut?
– Tamanna Naalakkersuisut kissaatigaat. Uagut qallunaat naalakkersuisuinit sumiiffiit aalajangersimasut toqqartunngilavut. Tamanna kalaallit tungaannit eqqarsaatigeqqissaarneqarsimassasoq naatsorsuutigaara, ministeriuneq Mette Frederiksen Sermitsiamut oqarpoq.
Mittarfissaq marloqiusamik - sakkutuunit sakkutuujunngitsunillu - atorneqassava?
– Aningaasaliinerit tamarmik assigiinngitsunik siunertalinnut atorneqarnissaat Naalakkersuisuniit kissaatigineqartoq maluginiarpara. Sakkutuunut illersornissamullu tunngasuusinnaapput, inuussutissarsiornermut annaassiniarnernullu tunngasuusinnaallutik allanullu.
– Illersornissamut aningaasaliissuteqaraangatta, aningaasat inuiaqatigiinni kalaallini aamma allatigut atorneqarsinnaanerat eqqarsaatigisassagipput Naalakkersuisut kissaatigilluinnarpaat. Tamanna silatusaarnertut isigaara.
Attaveqaqatigiinnermut pingaarutilimmut aningaasaliinerit
Ittoqqortoormiini mittarfissaq sakkutuunut atorneqarnissaa siunertaraasiuk?
– Isumaqarpunga Naalakkersuisunut apeqqutigissagit. Attaveqaqatigiinnermut pingaarutillit ilaannut sinaakkutissatut isumaqatigiissuteqarpugut, qanorpiarlu atorneqarnissaannut tunngatillugu oqaasertalernagit.
Qaqortumi itisuumik sissiugaliornissaq eqqarsaatigalugu. Qanoruna atorneqarnissaa takorluugaasoq?
– Itisuumik sissiukkamut tunngatillugu Naalakkersuisunut apeqquteqarnissarsi siunnersuutigaara. Attaveqaqatigiinnernut pingaarutilinnut sanaartornissamut aningaasat uagut qulakkeerpagut.
Danmarkimi katsorsartinneq
Mittarfiliornissaq itisuumillu sissiugaliornissaq akisupput. Sinaakkutissatut isumaqatigiissummi 1,6 milliardit koruunit taakkununnga marlunnut atorneqarniarnerat qanoq isumaqarfigaajuk? Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni allamut atorneqarsinnaagaluannginnerpat?
– Taamaaliortoqarpoq. Isumaqatigiissummi aningaasaliiffigineqarnerpaasussat ilagaat peqqinnissaqarfik, tassani 400 millionit koruuninik immikkoortitsisoqarpoq. Kalaallinut napparsimasunut Danmarkimi katsorsarneqarnissamik pisariaqartitsisunut aningaasartuutit matussuserniarlugit maanna aningaasaliissuteqarpugut. Aningaasat taakku illersornissamut isumannaallisaanermullu tunngaannaratik assigiinngitsunut attuumassuteqarput. Ilaat attaveqaatinut pingaarutilinnut, inuussutissarsiornerup ineriartortinneqarneranut atugarissaarnermullu tunngassuteqarput.
– Issittumi piginnaasanik annertusaanissamut aningaasaliissutit pillugit Naalakkersuisut isumaqatiginiarpagut, maannalu aningaasaliissutit pillugit isumaqatigiilluta. Tamannalu Naalakkersuisut kissaataannik tunngaveqarluarpoq.
Kræftimut akiuiniarluni suliniutit
Peqqinnissaqarfimmut tunngatillugu susassaqarfik angerlaanneqareeraluartoq ukiumut 140 millionit koruuninik (ukiuni sisamani 400 millionit koruunit missaat) Danmarkimit aningaasaliiffigineqartarnissaa sooq aalajangerneqarpa?
– Naalakkersuisut peqqinnissaqarfimmut aningaasartuutit avinneqarnerunissaannik kissaateqarnerat danskit naalakkersuisuinit akueriniarlugu aalajangerparput. Tamanna kalaallinut amerlasuunut pingaaruteqarpoq. Soorunami. Danmarkimi aamma taamaappoq. Peqqinnissakkut katsorsartinnerit amerlasuut Kalaallit Nunaanni suliarineqarsinnaapput, napparsimasulli ilaa Danmarkimi katsorsarneqarnissamik pisariaqartitsisarput. Taamaammat ukiut sisamat ingerlaneranni katillugit 400 millionit koruuninik aningaasaliissuteqarniarluta aalajangerpugut.
Kalaallit Danmarkimi kræftimut akiuiniarluni suliniutinut ilanngunneqarsinnaasoraagit?
– Kræftimut tunngasut sammineqarnerulernissaat Naalakkersuisunit kissaatigineqarsimavoq, tamannalu pillugu kalaallinit peqqissutsimut ministeri oqaloqatigineqarpoq.
Aningaasaleerusussuseqarneq qajannaallisaanerlu
Kalaallit Nunaanni aningaasaliinerpassuit maanna pisut qanoq imminnut attuumassuteqarpat?
– Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisuisa kalaallinut inuiaqatigiinnut aningaasaleerusussuseqarnerat qajannaallisaarusussuseqarnerannillu takunnilersitsissasoq neriuutigaara. Taamaaliornikkut Kalaallit Nunaat nukittunerulersissagatsigu. Kikkut tamarmik kissaatigaat. Sinaakkutissatullu isumaqatigiissusiornikkut annertuumik tapersersussavarput.
