Naalakkersuisut millionikkaanik ima sipaaruteqassapput

Politikerit aqutsisut Kalaallit Nunaata aningaasaqarnera pillugu isumaat ukiup ataatsip ingerlanerani allanngorluinnarput.

Ukiup ataatsip matuma siornatigut Naalakkersuisuusut aningaasanut inatsit akileraarutitigut ilanngaatit 367 millionit koruuninik appartinnissaat, taakkunannga 100 millionit koruunit sinnerlugit aningaasanut inatsisip sinneqartoorutaata appartinneqarneratigut pissarsiarineqartussat, saqqummiuppaat.

Naalakkersuisunngoqqammersut maanna allaanerulluinnartumik suliaqarput: Nunatta karsiata imaarunnissaa pinngitsoortinniarlugu sipaaruteqarujussuarnissaq.

Aningaasaqarnermut naalakkersuisup Múte B. Egedep (IA) sipaarniarnissamut pilersaarutit sapaatit akunnerata siuliani tallimanngornermi saqqummiuppai, tassalu ukiuni sisamani tulliuttuni 864 millionit koruuninik sipaarutigineqassallutik.

Naalakkersuisut sipaaruteqarfissatut kissaatitik marlunngornermi ullap tungaani saqqummiuppaat. Peqqinnissaqarfik, Inatsisartut kiisalu ineqarnermut attaveqaqatigiinnermullu tunngasut minillugit Namminersorlutik Oqartussat suliassaqarfii tamarmik sipaarfiginiarneqarput.

Nunap karsia arlalitsigut eqqorneqartoq

Siullermilli sipaarniuteqarujussuarnissamut pissutaasut paasinissaat pisariaqarpoq - aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi pingaarnertut eqqaaneqartut sisamaapput:

• Utoqqalinermi soraarnerussutisianut aningaasartuutit malunnaateqartumik amerlipput, tunngavissaatitaasullu sipporujussuarlugit inissisimallutik, AI2025-mut tunngavissiisimasut. Piffissap 2026-2029-p ingerlanerani aningaasartuutit 348 mio. kr.-nik amerleriaateqassasut naatsorsuutigineqarpoq.

• Akileraarutinit isertinneqartartunik appaaneq pisimavoq,

  piffissap 2026-2029-p ingerlanerani ikileriaatit 278 mio. kr.-unissaat missingerneqarluni. Ineriartorneq ilaatigut nuna tamakkerlugu akileraarutip appasinneranit akileraartarnermut aaqqissuusseqqittoqarneranik patsiseqarpoq.

• Pisuussutinut akitsuutinit isertitat piffissap ingerlanerani 61 mio. koruuninik aamma ikilineqarnikuupput. Raajartassiissutit ikinnerulernerat, tunisinermi akit nikerarnerat qaleralinniarnerullu akilersinnaassuseqarnerata nalornissutaanera attuumassuteqarpoq.

• Ingerlatseqatigiiffinnit Namminersorlutik Oqartussanit pigineqartunit isertitassatut naatsorsuutigineqartut 460 mio. koruuninik ikileriarujussuarput. Piffissami 2026-2029-imi  780 mio. koruunit missingerneqaqqaaraluartut maannakkut ataatsimut katillugit 320 mio. koruunit missaat naatsorsuutigineqarput, tassalu 460 mio. koruuninik ikileriaateqarlutik.

Aningaasaat nunap karsianiittut ikiliartupallattut

Nunatta karsia tatineqartoq siunnersuummi aamma allassimavoq. 2024-p naanerani nunatta karsianiittut 695 millionit koruuniupput. 2025-p naanerani karsimiittut 345 millionit koruuniunissaat naatsorsuutigineqarpoq, tamannalu Namminersorlutik Oqartussat ukiumut aningaasartuutaata 4 procentiinnaraat.

- Akiliisinnaassuseqarnerup taama killeqartigisup 2026-mut inaarutaasumik aningaasanut inatsisip piffissami ukiunut sisamanut missingersuuteqarfiusoq naleqquttumik sinneqartooruteqassasoq pisariaqartilerpaa; kisianni aamma taamaallaat ukioq 2026-mut, Naalakkersuisut siunnersuummi allapput.

Sipaarniartoqangaatsiassasoq - peqqinnissaqarfik Inatsisartullu minillugit

Aningaasanut inatsisissatut siunnersuutip suliarineqarnerani sipaarniutigineqarsimasut aningaasallu 400 millionit koruunit sinnerlugit naleqartut isertinneqarsinnaanerat naatsorsorneqarsimasoq Naalakkersuisut ilisimatitsipput.

Tamatuma saniatigut Namminersorlutik Oqartussat aningaasartuutaannut 2,5 procentit missaanniittunik sipaarniutigineqarput. Inatsisitigut pisussaaffigineqanngitsut tamarmik pineqarput, soorlu ingerlatsinermut aningaasartuutit tapiissutillu.

Peqqinnissaqarfik, ineqarneq attaveqaqatigiinnermullu tunngasut sipaarniarfigineqassanngillat.

Aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi Inatsisartunut tunngasumi, Inatsisartut Siulittaasoqarfiata kissaateqarnera naapertorlugu, akinut akissarsianullu akigititaq 2,34 procentiusussatut naatsorsorneqarpoq.

2025-mi 130,1 million koruuninik amigartooruteqarnissaq naatsorsuutigineqartoq takussutissiami ataani takuneqarsinnaavoq. 2026-mut missingersuutit malillugit amigartoorutit 21,8 millionit koruuninut appartinneqassapput.