Kommunit qanga pisuni unittooqqasut

Marlunngornermi apriilip aallaqqaataani qinersisartut kommunalbestyrelsini tallimani ilaasortassat 81-it qinissavaat.

Tamanna pissaaq tamat oqartussaaqataanerisa aqqani, nalinginnaasumik, toqqaannartumik isertuussamillu qinersinermi, taamaakkaluartorli najukkaminni naalakkersuinermik suliallit ukiuni sisamani tulliuttuni kommunimi naalakkersuinikkut sulinermik sammiviliisussat pingaarutilimmik assigiinngissuteqarput.

Januaarip aallaqqaataani 2009-mi kommunit sisamat kingorna kommunerujussuanngortut tallimat pilersinneqarput, ukiulli 16-it qaangiummata kommunitoqqat ajunngitsumik inissisimapput. Qanga pisimasuni »nunap immikkoortuani aallartitaq« takusinnaavarput, tassalu aallaqqaammut kommuniusimasuni 17-ini kommunalbestyrelsemi inissaq, soorlu tamanna kommunit aaqqissuuteqqinneranni ilaasoq (Ivittuut aamma kattunnermut ilaalluni kingornali atorunnaarsinneqarluni).

»Nunap immikkoortuani aallartitaq« aallaqqaammut ataasiaannaq pisussatut eqqarsaataasimavoq kommunit 18-it sisamanut kattunnieranni sumiiffimmi oqartussaaqataaneq qulakkeerniarlugu, taannali piffissaligaanngitsumi suli atuuppoq.

Tamanna 2025-mi oqallinnermik pilersitsivoq. Illersuisut najukkamit aallaaveqarneq kommunalbestyrelsini qulakkeerneqartoq nuannaarutigaat, akerliusut demokratiskiunnginnerarlugu qineqqusaartut ikittuinnarnik taaneqarlutik isertanerat qinigaalluaraluartoq taarserlugu.

Aaqqissuusseqqinnissamik ataatsimiititaliap isumaliutersuutini 2005-mi allareerpaa ukiut sisamat tamatuma kingornagut kommunit aaqqissuuteqqinnerannik pilersitsisoq: – Ingammik kommunit pioreersut mikinerpaat erseqqissarusuppaat kommunalbestyrelsinngorumaartussani naammattumik sinniiseqanginnissartik, kommuninili naalakkersuinermik suliaqartut kommunip tamarmiusup soqutigisai isumagisussaallugit taamaallaat najukkamik soqutigisaat pinnagit.

Sianissutsikkut angalaneq

2009-miit 2019-imut Kommuneqarfik Sermersuumi bogmesteritut Asii Chamnitz Narup kommunimut qinersinerni pingasuni peqataavoq.

– 2009-mi kommunit kattunnerat suli oqalliffiusupilussuuuvoq, Kommuneqarfik Sermersoorli pissusissamisoorpoq, aamma ullumikkut. Nuuk aningaasatigut nukittuutut nammaqatigiinnerullu aqqani Tunup kivinnissaanut akissaqarluni, taamaalillutik kommunimi innuttaasut tamarmik assigiinnik atugaqarlutillu kiffartuunneqarlutik. Oqaluttuarisaanitsinni siullermeertumik Tunu kitaalu ataqatigiilerput, Sermersuullu kommunit aaqqissuuteqqinnerannut anguniagaq naammassivaa, Asii Chemnitz Narup Sermitsiamut oqarpoq.

Kikkut tamarmik naligiippata taava kommunip ataatsimiittarfiani inissat aalajangersimasut inniminnernissaat peqqutissaqanngilaq?

– Nunap immikkoortuani aallartitaqarnerup ataqatigiinneq nukittunerulersippaa, aaqqissuussisimanerlu kommunalbestyrelsemi kommunitoqqat tamaasa tusaaneqarsinnaalersippai, tamannalu pissusissamisoorpoq.

Nunap immikkoortuani aallartitassanik qanoq sivisutigisumik qinersisassaagut, inuit tamarmik kommuneqatigiittut misigisalernissaannut?

– Inunngorfipput qanittutut misigiuassavarput, sianissutsikkullu nikinnissaq sivisusinnaasarpoq, immaqa kinguaariit arlallit ingerlaneranni, Asii Chamnitz Narup oqarpoq.

Qinigaarujussuarneq qulakkeerinngilaq

2016-imit qinersinermut inatsit naapertorlugu marlunngornermi tullermi qinersinermi kisitsinerup aalajangissavaa, partii sorli kommuniusimasuni 17-ini annerpaanngornersoq.

Tamatuma kingornagut qinigaaasoq kinaassusersineqassaaq, qinigassat allattorsimaffiani kommuniusimasumi najugalik, partiimi ajugaasumi qinerneqarnerpaaq.

Qineqqusaartoq taanna kommunitoqqami najukkami aallartitatut kommunalbestyrelsemi nutaami qinigaassaaq.

Maniitsup kommunerisimasaani qinersinerup inernera assersuutissaavoq:

2021-mi Atassummiit Siverth K. Heilmann 204-nik inuttut taagorneqarluni qinigaarujussuarpoq, partiilu katillugit 351-init taagorneqarluni.

Siumulli ajugaavoq 412-nik taaneqarluni, partiinilu qinigaasut akornanni Maniitsumi najugaqartoq tassaavoq Gedion Lyberth 92-init taaneqartoq.

Taamaattumik Qeqqata Kommuniani Maniitsumiit nunap immikkoortuani aallartitatut Gedion Lyberth qinigaavoq. (Siverth K. Heilmann qinigaalluarnermini qinikkatut nalinginnaasutut kommunalbestyrelmut qinigaavoq).

Nunap immikkoortuani aallartitat 17 agguaanneqareerpata aatsaat qinersinermi siulersuisut kommunalbestyrelsini nutaani ilaasortat sinnerinik 54-nik ujaasissapput.

Tamat oqartussaaqataanerannut tunnganngitsoq pisariaqanngilluinnartorlu

Demokraatiniit Justus Hansen Tasiilami najugalittut kommunimi naalakkersuinermik suliaqartuuvoq, ingammik nunap immikkoortuani aallartitaq pillugu maleruagassami pineqartoq, aaqqissuussinermi demokratiimut tunngannginnerarpaa pisariaqanngilluinnartillugulu.

– Demokratiimut tunnganngilaq, najukkaminni naalakkersuinermik suliallit ikittuinnaat kommunip ataatsimiittarfianut ajornaannerusumik isersinnaammata. Pisariaqanngilluinnarporlu, najukkami demokrati taamaallaat kommunelbestyrelsimiinngimmat, aammali illoqarfinni tamani najukkani siunnersuisoqatigiinni kommunillu nunaqarfiini arfineq pingasuusuni nunaqarfinni siulersuisuni sisamani, Justus Hansen Sermitsiamut oqarpoq.

– Taamatullu aaqqissuussisimanerup aamma nunap immikkoortuani qinigaq ajorluinnartumik inissisimatilerpaa. Pineqartup kommuni tamarmiusoq sullisissavaa, kommunitoqqamili qinersisartut najukkaminni immikkut sullinneqarnissartik naatsorsuutigaat. Ajorluinnartumillu pisoqartarpoq borgmesteri nunap immikkoortuani aallartitatut qinigaagaangat, pineqartup kommunitoqqani kommunilu tamaat sullittussaallugu.

Sumiiffigisamilli ilisimasaqarneq ajortuusimanavianngilaq?

– Ukiuni 16-ini kommunimi inaalakkersuinikkut sulininni takujuarsimavara kommunelbestyrelsini ilaasortat 19-iusut tamarmik ilumoortumik piumassuseqarluartut kommunip tamarmiusup piorsarnissaanut. Minnerunngitsumik ukiumoortumik missingersuusiornermi isumaqatigiinnermi kikkut tamarmik parteertik najugartillu apeqqutaatinnagu kommunip aningaasaataasa naapertuuttumik agguarnissaat sulissutigisarpaat.

2021-imi kommunimut qinersinermi Inuit Ataqatigiit Demokraatillu isumaqatigiissuteqarput, Siumut marlunnik Nalerarlu ataatsimik Sermersuumi nunap immikkoortuani aallartitani sisamaasuni qinigaatitaqarlutik.

– Tamanna qinersinerit akornanni ukiuni sisamani kommunalbestyrelsemi sulinermut sunniuteqanngilaq, partii sorliunersoq sumilu najugaqarneq pineqanngimmata, kommunimulli pitsaanerpaamik sulinissamut piumassuseqarneq pineqarluni, Justus Hansen oqarpoq.

Aamma allaffissornikkut Komuuneqarfik Sermersooq piukkunarsarsimavoq. Ukiortaamiit ingerlatsinermi siammarterisoqarneratigut Paamiuni Tasiilamilu nunap immikkoortuini pisortaqalerpoq ingerlatsinermullu pisortaqalerluni, Ittoqqortoormiinilu illoqarfimmi aqutsisoqalerluni, taamaalilluni aalajangiinerit ingammik ingerlatsinerup aserfallatsaaliuinerullu iluani pineqartunut qanittumi aalajangerneqasinnaallutik.

– Nunap immikkortuini qinigaatitaq naalakkersuinikkut allaffissornikkullu pisoqalisimavoq, Justus Hansen oqarpoq.