Ulluni makkunani arnat inuit nunaanneersut 50-it
missaanniittut Sisimiuni ulluni pingasuni katerisimaarput qulequttat
soqutiginarlutillu eqqartortariaqavissut aggerfimminnilu atuuttut
oqaluuserissallugit.
Inuit arnartaasa pisinnaatitaaffii atuuffiilu pineqarput.
Aamma pineqarput persuttaasarnermut akiuunnissaq pisariaqarluinnartoq,
pingaartumillu arnat niviarsiaqqallu eqqorneqaatigisartagaat taavalu
minnerunngitsumik isumannaatsumik inuusinnaaneq. Aamma oqaluuserisassat ilagaat
kulturikkut nukittorsarnissaq, iliuuseqarsinnaassuseq, inuulluartaarneq
imminullu isumassorneq.
Ulluni makkunani arnat inuit nunaanneersut 50-it
missaanniittut Sisimiuni ulluni pingasuni katerisimaarput qulequttat
soqutiginarlutillu eqqartortariaqavissut aggerfimminnilu atuuttut
oqaluuserissallugit.
Inuit arnartaasa pisinnaatitaaffii atuuffiilu pineqarput.
Aamma pineqarput persuttaasarnermut akiuunnissaq pisariaqarluinnartoq,
pingaartumillu arnat niviarsiaqqallu eqqorneqaatigisartagaat taavalu
minnerunngitsumik isumannaatsumik inuusinnaaneq. Aamma oqaluuserisassat ilagaat
kulturikkut nukittorsarnissaq, iliuuseqarsinnaassuseq, inuulluartaarneq
imminullu isumassorneq.
Qulequttat eqqartorneqavittariaqartut inuiaqatigiinni
inuuffigisani nukinnik nutaanik anersaakkut tamanut nalerisaaniassammata
qularnanngilarlu katerisimaarneq pissatsiffiujumaartoq, Issittumi inuit
nunaannut siaruaakkumaartumik.
Pisinnaatitaaffiit atuuffiillu
Arnat qinersisinnaatitaanerat qinigaasinnaanerallu
nutarfasikkaluartoq (1948: KN-mi) angutit inuiaqatigiinnit
pisinnaatitaanerannut sanilliullugu kiisalu ilinniagarsinnaaneq kingornalu
qaffassarsinnaaneq 1950-ikkunni 60-ikkunnilu imaaliallaannaq pinngikkaluartoq,
taamaattoq arnat ataatsimut isigalugu tassuuna angusaqarluarsimapput,
ullumikkut suliatigut takuneqarsinnaasunik atorluarneqartunik.
Naalakkersuinermili siulersuisunilu inissitsitertarnerni pissutsit takutippaat
arnat ikittuinnaat politikkimut akuulluarnissartik malunniuteqarnissartillu
suli tunuarimaarfigigaat, angutit tassani sassartaarnerummata.
Ukiut 40-t matuma siorna arnat meeqqallu angerlarsimaffinni
persuttagaanermik nalaanneqartarnerat ullumikkumut sanilliukkaanni
ikiorneqarnissamut sernissorneqarnissamullu periarfissat ajunnginnerugaluartut,
taamaattoq suli amerlavallaarujussuarput arnat, meeqqat inuusuttullu
persuttaagaaffiusartuni inuusut. Aamma meeqqat inuusuttullu amerlaqisut
inersimasunit killissaminnik nalusunit tiinganiarfigineqartarlutillu
atornerlugaasartut. Tassaavoq anigorniagassat pingaarnerpaat ilaat,
inuusuttagut ulluinnarni peqqillutik nukissaqarlutillu inuulerniassammata,
inuiaqatigiinnit sernersorneqarlutik.
Kulturikkut aalajaallisarneq
Nunarsuarmi sumi tamaani ajortussarsiornermit
nalaanneqarsimaneq piuvoq, sorsunneq, sequtserineq, persuttaaneq ajortumillu
pinninneq atuutorujussuulluni. Nunasiaateqarusussuseq utersaarfiulersoq
malunnaqaaq, aamma uagut nunannguarpullu tassani minitaaqqajanngillat.
Isumaqassanngilagut issittumi najugaqaratta, eqqisseqatigiinnissamullu
angertuugatta, qunusaarinernit, saassunneqarnernit assigisaanillu
nalaataqarnernit avaqqutiinnarneqassasugut. Naaggaluunniit! Ukioq una
assersuutaalluarpoq ajorluinnartumik qunusiarineqarsinnaanitsinnut. Issittumi
sakkutooqarnikkut periusissiorneq asuli suliaasorinanngilaq. Sinnerluta tassani
suleqataasoq nunanut allanut naalakkersuisoq nersortarialerujussuuvoq!
Pilikkaseruttorneranni paasillugu Issittumi arnartaasut
Sisimiuni katersuunniartut kulturitta aalajaallisarnissaa
iliuuseqarsinnaassuserlu oqallissiginiarlugit nuannersuuvoq. Tassa
maqaasisarput ukiorpassuarnilu sumiginnarsimasarput. Tassami inuit kulturiat
nakussassartariaqalivissimavoq, anersaakkut aalajaallisarneq sukumiisoq
nanertisimanermiillu peqqissarneqarnissaq pigileqqinniassagatsigit.
Soqutaanngitsunik oqalunnertut isiginiarneqarsinnaavoq
inummulliuna kultureqarnissaq assut pingaaruteqartoq, anersaakkut
peqqissuunissaq, inoorusussuseqarneq ataatsimoornerlu pisariaqarmata,
imminuinnaq peqqusut pissusipalaavinit aniguisitaaniassagatta kultureqanngitsumillu
inuuneq qimanniassagatsigu.
