Aqqalup meeqqani tigoqqikkusuppai

Meeqqap angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarneraniit angerlaqqinnissaa sulissutigineqalersarpoq. Tamanna angajoqqaat, oqartussat isumaginninnermullu oqartussaasut suleqatigiissutigisarpaat.

Angajoqqaat ilaat meeqqamik angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasut ilagaat Aqqalu, taassuma meeqqami tigoqqinnissai sulissutigaa. Angut taama taavarput, taassuma meeqqami kinaassusaat illersorumallugu kinaassutsiminik isertuussivoq. Aqqalup aqqa aaqqissuisoqarfimmit ilisimavarput.

Aqqalu 2018-imi ajornartorsiutit aallartittut oqaluttuarpoq, taanna taamani aapparisanilu pingajussaanik meerartaaramik. Aappaa ernereernermi kingorna isumatsassimanera pissutaalluni napparsimmavimmut unitsinneqarmat ilaqutariit ajornartorsiulersimasut Aqqalu oqaluttuarpoq. Aqqalup sulinermi saniatigut meeqqani paaqqutarilerpai. Tamannali ajornaatsuinnaanngilaq, ilaqutariillu qanigisaat arlallit toqummata ilaqutariit iluanni pissutsit ajorsilluinnarput.

- Misilittarneqarnigut tamaasa akiorsinnaannginnakkit nuuttuariaqalersimavunga. Meeqqamali arnaat oqarpoq inaani najugaqaannarsinnaasunga, meeqqakkalu qanitarerusullugit akuersivunga, Aqqalu oqarpoq.

Sivisunngitsorli Aqqalu oqaluttuarpoq. Qitornaminut sisamaasunut suna pitsaanerpaanersoq eqqarsaatigilerpaa. Naggataatigullu aalajangerpoq nammineq oqarnera naapertorlugu pitsaanerpaanngitsumik pisariaqartumilli.

- Meeqqannut akisussaaffik tigullugu taakkununnga pitsaanerpaasorisara iliuuseraara. Nuanniitsuminngaanniit peernissarput anguniarlugu kommunimut tunniuppakka angerlarsimaffeerullungalu.

- Nammineq tunniuppakka arsaagaananga. Arsaagaagaluaruma takoqqissinnaajunnannginnatsigit, Aqqalu oqarpoq.

Angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarnikuusoq

Siorna marsip 30-aniilli inissiat quleriit majuartarfeqarfiini, ilaquttamini maannakkullu Nuummi angerlarsimaffeqanngitsut unnuisarfianni sinittarpoq. Sapaatit akunneri arlaqanngitsut matuma siorna qalipaanissamik suliassinneqarpoq meeqqanilu Nuummi Sisimiunilu meeqqat angerlarsimaffiiniittut ilaginissaannik isumaqatigiissuteqarluni.

- Soorunami tarnikkut oqimaatsorsiornarpoq. Qiasaqaanga, ingammik qitornakka inuunitsinnilu killiffik eqqarsaatigitillugu.

Aqqaluup meeqqami tigoqqinnissai maanna sulissutigaa. Aalajangersimasumik suliffeqalerlunilu ineqaleruni meeqqani tigoqqissinnaallugit oqartussanut isumaqatigiissutigaa.

- Periarfissinneqarpunga. Meeqqama najugaqatigeqqilernissai takorluugaavoq annertooq. Ullut tamaasa aalajangersimasumik suliffeqalernissannik ujartuininnut kajumilersittarpaanga, oqarpoq.

Nammineq oqarnera naapertorlugu anaanaata aappartaarami Aqqalu meeraasoq qimappaa. Tunniunneqarluni eqqaamavaa, taassumalu arnaa nukaali Aasianni qulimiguulinnut mittarfiliarput Nuummullu aallarlutik.

- Annernarnera meeqqannut ingerlateqqikkusunngilara. Akuerisinnaanngilara uanga nammineerlunga angajoqqaarsiaqarnikuunera persuttaasartuni imigassamillu atornerluisuni peroriartornikuunera.

Taanna INI A/S-imut Iseritsimullu inissarsiortut allassimaffianniippoq.

Siusinnerusukkut iliuuseqarneq

Meeqqat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasut inersimasunngorlutik meeraqaleraangamik qitornaat angerlarsimaffiup avataanut aamma inissinneqarnissaat ilimanaateqarnerusarpoq.

Ilisimatusarfimmi Children & Adolescent Research Environmentimi (CARE) lektori aamma centerlederiusoq Bonnie Jensen oqarpoq.

Aammattaaq meeqqat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasut inersimasunngorlutik angerlarsimaffeqanngitsuunissaat inuuniarnermikkullu ajornartorsiuteqarnissaat annertunerusarpoq,

- Ukiuni 20-ni kingullerni nunani tamalaani misissuinerit takutippaat meeqqat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasut inuttut ajornartorsiuteqakulasartut, soorlu angerlarsimaffeqanngitsutut, tarnikkut ajornartorsiuteqartutut, piitsuullutik inuunissamut navianartorsiornerusutut, atornerluisutut namminnerlu meeqqaminnik arsaarneqarnissamik aarlerinaateqartarlutik, Bonnie Jensen nassuiaavoq.

Nunatsinni meeqqat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartarnerat pillugu taamatut misissuisoqarsimanngilaq.

- Nalunngilarput inuit inuttut ataasiakkaatut pissuseqarnerat, taamaattumik Kalaallit Nunaanni aamma taamaassasoq naatsorsuutigissallugu ingasaassinerunngilaq. Meeqqanut angerlarsimaffinni pisortat oqaloqatigisimavakka oqaluttuartut kinguaariit aappaanni pingajuannilu inissinneqarsimasut, angajoqqaavi imaluunniit aanakkui aamma angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasut, Bonnie Jensen oqarpoq.

Meeqqat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartartut ikilisarniarlugit Naalakkersuisut 2022-mi pilersaarummik saqqummiussipput. Tamanna ilaqutariinnut siusinaartumik akuliunnikkut, najukkami piginnaasat atornerisigut sapinngisamillu sivisuumik angerlarsimaffiup avataanut inissiinnginnissaq pissaaq.

Aningaasartuutit annertuut

Iliuusissatut pilersaarummi ”Pitsaaliuinerit pitsaanerit, inissiinerit ikinnerit"-mi Namminersorlutik Oqartussat kommunillu tallimat suleqatigiinnerisigut suliniut qitiusumik inissisimavoq. Ilaqutariit meerartallit marluk angerlarsimaffeqanngitsut ullumikkut kommunip Nuummi najugaqarfiani Kusernermi najugaqartut Sermitsiami sapaatip akunnerani kingullermi allaaserineqarpoq. Ilaqutariit taakkua marluk meeqqamik, maannakkut meeqqat angerlarsimaffianni najugaqartut, angerlartinneqarnissaat sulissutigaat.

Taakku meeraasa angerlartinneqarnissaat sioqqullugu meeqqanut inissinneqarsimasunut

angajoqqaajusut ineriartorsimanissaat pingaaruteqartoq meeqqat pillugit naalakkersuisup Aqqaluaq B. Egedep (IA) paragraf 37 naapertorlugu Najaaraq Møllerip (S) apeqqutaanut akissutaani atuarneqarsinnaavoq.

- Angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartartut amerlassusiisa appartinnissaannut Naalakkersuisut sulissuteqarput. Kommunit ilaqutariit inuuniarnermikkut unamminartorsiortut ataqatigiinnerusumik assigiiaarnerusumillu ilaqutariittut katsorsarneqarnissaanut neqerooruteqarfigineratigut oqilisaaffigisarneratigullu angerlarsimaffiup avataanut inissiisoqaqqinnginnissaanut siusissukkut iliuuseqarnissamut periarfissaat pitsanngorsarnerisigut, Aqqaluaq B. Egede allappoq.

Namminersorlutik Oqartussat nuna tamakkerlugu meeqqanut inuusuttunullu ulloq unnuarlu paaqqinnittarfiinut inissiinermut kommunit Namminersorlutillu Oqartussat 2022-mi ataatsimut katillugit 191,2 millionit koruuninik aningaasartuuteqarput.