Keira Alexandra Kronvold, Qupalu Nuku
Platou, Ivana Nikoline Brønlund, Paarnannguaq Olsen aamma Sara Bæk danskit
kommuniisa meeqqaminnik pinngitsaaliillutik arsaarinnissimanerisa
kingunerisaannik tamarmik aliasuuteqarlutik inuupput.
Sisamanngormat sorsuutiginnittoq siusinnerusukkullu MAPI-mi siulittaasuusimasoq Christiansborgip saavani akerliussutsimik takutitsinermik aaqqissuussivoq, oqalugiartoqarpoq nipilersortoqarlunilu, taakkulu inatsisiliortunik qarmarsuup iluaniittunik kalaallinut innuttaasunut Danmarkimi suli aaqqissuussaanikkut immikkoortitsinerit ingerlanneqarnerinik eqqaasitsisussaapput.
Keira Alexandra Kronvold, Qupalu Nuku
Platou, Ivana Nikoline Brønlund, Paarnannguaq Olsen aamma Sara Bæk danskit
kommuniisa meeqqaminnik pinngitsaaliillutik arsaarinnissimanerisa
kingunerisaannik tamarmik aliasuuteqarlutik inuupput.
Sisamanngormat sorsuutiginnittoq siusinnerusukkullu MAPI-mi siulittaasuusimasoq Christiansborgip saavani akerliussutsimik takutitsinermik aaqqissuussivoq, oqalugiartoqarpoq nipilersortoqarlunilu, taakkulu inatsisiliortunik qarmarsuup iluaniittunik kalaallinut innuttaasunut Danmarkimi suli aaqqissuussaanikkut immikkoortitsinerit ingerlanneqarnerinik eqqaasitsisussaapput.
Inatsit tunullugu periuseq nanginneqarpoq
Institut for Nordiske Studier og Sprogvidenskabimi lektori Naja Dyrendom Graugaard naapertorlugu aaqqissuussaanikkut ajornartorsiuteqartoqarpoq.
Taassuma oqalugiarfimminit FKU-mik misissuinerit iluarineqanngeqisut maajimi 2025-mi Danmarkimi angajoqqaanut Inunnit kingoqqisunut atorneqarnissaasa inerteqqutaalernerat siuariarnertut oqaatigaa, ajoqusiinerli pereerpoq, sulilu ilaqutareeqarpoq misissuinerit taakku aallaavigalugit meeqqaminnik arsaarneqarsimasunik. Tamatumalu saniatigut inerteqquteqarnerup periutsit, ilaatigut suliami kingullermi Ivana Nikoline Brønlundimut tunngasumi takuneqrsinnaasutut unitsinneqarneri qulakkiinngilai .
– Ivana aggustip aqqarnani meerartaarnermi kingorna nalunaaqutaq ataaseq qaangiutiinnartoq meeqqaminik arsaarneqarpoq, kommunillu aalajangiinera ilaatigut FKU-mi misissuinernik aallaaveqarpoq, taakkulu ukioq manna apriilimi juunimilu ingerlanneqarput. Tassa misissuissutit maajimi angajoqqaanut Inunnit kingoqqisunut atorneqarnissaasa pisortatigoortumik inerteqqutaalernerata kingorna. Tamanna inatsisit allanngortinneqaraluaraangataluunniit periutsit ingerlaannartarnerannik erseqqissumik takutitsisoq, Naja Dyrendom Graugaard oqarpoq.
Kulturikkut oqaatsitigullu attaveqarnerit kipiginneqartarput
Angajoqqaat Inunnit kingoqqisut kinaassusersiorfigineqartarnerat ingerlaannartoq, Naja Dyrendom Graugaard isumaqarpoq:
– Ivanamut suliap, Keiramut suliap, Pilumut allarpassuarnillu suliat ataasiakkaaginnaanngillat. Aaqqissuussaanikkut ajornartorsiuteqartoqarpoq. Meqqat inunnit kingoqqisut pinngitsaaliilluni arsaarinnissutigineqartut meeqqanit allanit arfinileriaammik akulikinnerusumik pisarput. Anaanat naartusut meerarluunniit suli inunngunngitsoq pasillerneqalereertarput.
– Inuit attaveqarfigisatut ilaqutarsiat meeqqap kulturiminut, siuliminullu atassuteqartuarnissaannik ingerlatsiinnarsinnaagaluartut, kalaalerpaluppallaarneri pissutigalugit atorumaneqarneq ajorput, ilisimatusartoq oqarpoq, taassumalu tamanna nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffiinik sumiginnaanertut taavaa, inunnullu Inunnit kingoqqisunut aaqqissuussaanikkut ammip qalipaataanik immikkoortitsinermut ersiutaanerarlugu.
Nunasiaateqarsimanermi pissusipalaat ullutsinni nanginneqarnerat
Danskit aaqqissuussaanerisa angajoqqaanit Inunnit kingoqqisunik naapitsisarnerat oqaluttuarisaaneq eqqarsaatigalugu paasineqartariaqarpoq, tamannalu aamma qanga nunasiaateqarnermi aaqqissuussinerup ullutsinni nangillugu ingerlanneqarneratut paasisariaqarpoq:
– Angajoqqaanit Inunnit kingoqqisunik “atugartuunnginnertut, kalaaliuallaartutut” meeqqanillu inuiaqatigiinni danskini meeqqanik perorsaasinnaanermut naleqquttuunngitsutut takorluukkat, aamma nunasiaagallarnerup nalaani takorluugaapput, isiginneriaatsillu taakku ullutsinni nalilersuinerni tigoqqinneqarput.
– Tamakku siornatigut takusarsimavagut – kalaallit meeraannik meeravissianngortitsinerni, meeqqanik misileraataasunik suliami kiisalu spiralilersuinermik suliami. Assersuutit taakku tamarmik tunngaviusumik nunasiaatilittut eqqarsartaasiupput. Inuit timaat angajoqqaallu ammip qalipaataanik isummertariaatsinillu pigiliutiinnakkanik aallaaveqarluni isigineqartarput, tamakkulu danskit ileqquinut uuttuullugillu danskit ileqqui aallaavigalugit nakkutigineqartarput.
– Meeqqanik Inunnit kingoqqisunik amerlasuunik pinngitsaaliilluni angerlarsimaffiup avataanut inissiisarneq maangaannaq pilinngilaq. Tamanna aamma qanga nunasiaateqarallarnermi isiginnittaatsimik ullutsinni nangitsineruvoq suli kipitinneqanngitsoq. Tamannalu piffissami Danmarkip illuatungaani qanga innarliinernut utoqqatsernerata nalaani pivoq, taamaakkaluartorli illuata tungaani inunnit kingoqqisut timaat, ilaqutariit siunissarlu ullumikkut nakkutiginiarneqarneri nangittumik ingerlanneqarput, Naja Dyrendom Graugaard oqarpoq.
Suliani assigiissutsit ersarilluartut
Jeanette Gjørret Stage Advokatfirmameersup kalaallit arnartaat arlallit Danmarkimi pinngitsaalillugit meeraannik arsaarneqartut sullitarai, tassani Keira Alexandra Kronvold aamma Ivana Nikoline Brønlund ilanngullugit.
Taassuma kalaallit angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartarneranni suliani assigiissutsit ersarissut takusinnaavai.
– Suliamik kalaallinut angajoqqaanut tunngasumik nerrivinnut annguttoqaraangat, tamatigungajak nutserinerup pitsaanngitsuunera, suliamillu ingerlatsinermi isummiuteriikkat aallaavigineqartarnerat qularutiginngilluinnartarpara. Tamatuma saniatigut FKU-mik misissuutit atorneqartut tutsuiginannginnerannut aamma assersuutissaqarpoq.
– FKU-millu misissuut tutsuiginanngitsuugaangat taava tamatuma meeqqap qularnartumik toqqammaveqarluni angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarneranik tamanna paasisariaqartarpoq. Taamaattoqarsinnaanngilaq, tamannalu inuit pisinnaatitaaffiinik erseqqilluinnartumik unioqqutitsineruvoq, Jeanette Gjørret oqarpoq, ullumikkullu sulianik arlalinnik “kukkusumik aallaaveqartumik angerlarsimaffiup avataanut inissiinernik ersarissunik, aaqqissuussinermillu ingerlalluanngitsumik” tigummiaqarnini ilassutigalugu oqaatigaa.
– Inatsisiliortut oqariartuut manna ilungersuullugu tigussagaat neriuutigaara. Matumanimi ilaqutariittut inuuneqarnissamut pisinnaatitaaffik pineqarpoq, eqqartuussissuserisoq naggasiilluni oqarpoq.
