Islandip Kalaallit Nunaatalu marlunngornermi suleqatigiinnissamut isumaqatigiissutaat nunat akornanni uppernarsaqqillugu atsioqatigiissutigineqarpoq. Ukiuni qulikkaani arlalissuarni nutat taakku sanileriit imminnut iluaqutissittarput, assersuutigiinnarlugu peqqinnisaqarfiup aammalu Tunumiit Tunumullu angallannerup tungaatigut suleqatigiittoqarluni.
Maannali illuatungeriit nunat akornanni suleqatigiinnerup annertusarnissaa anguniarlugu atsioqatigeeqqipput. 2022-mi suleqatigiinnissamut nalunaarut suli atuuttoq atsioqatigiinnikkut uppernarsarneqarmat.
Suliaq annertusarlugu nukittorsaaneq Islandip Kalaallit Nunaatalu suleqatigiinnissamut nalunaarutaat 2022-mi atsiorneqarnikuuvoq, taamaakkaluartoq tamatuma kingorna annertuumik pisoqarsimanngilaq. Tamanna Islandip ministeriunerata, Kristrún Mjöll Frostadóttirip, aamma nassuerutigaa.
Nammineq oqaatigivat, suleqatigiinnissamut nalunaarut siullermeerluni atsiorneqarmalli annertunerusumik pisoqarsimanngitsoq. Tamanna qanoq suleqatigiinnermut sunniuteqassava?
- Isumaqarpunga pingaarnerpaaq maanna tassaasoq, oqarnerput, annertunerusumik suliaqarnissatsinnut piumassuseqarluta. Isumaqatigiippugut nunanut allanut ministereqarfitsinnit aallaavilimmik suleqatigiissitamik inissiinissaq isumaqatigiissutigaarput, suleqatigiinnerup tigussaasunngortinneqarnerunissaa aqqutissiuutissavarput tassuuna, Kristrún Mjöll Frostadóttir oqarpoq nangillunilu:
- Nalunaarut una aamma atornagu periarfissanik nassaarluarsinnaavugut, tamatigut niueqatigiinnermut isumaqatigiissummik nassaarniartariaqanngilagut, suleqatigiinnitta annertusarneqarnissaa anguniarlugu.
Islandip Kalaallit Nunaatalu imminnut qaninnerulernissaannut suut aporfiusimappat, isumaqatigiissutit kusanartut taamaattorli timitaleruminaannerannut?
- Imminnut qanippugut. Kulturitsinni, atuarfimmi meeqqanilu. Kisianni suliassaqarfiit annertunerusut pineqartillugit, soorlu aalisarneq, attaveqaqatigiinneq, suliniutit annertoorsuit, tassa oqaluuserisassani oqimaannerusarmata, eqqortumik oqassaguma, Kristrún Mjöll Frostadóttir oqarpoq .
Nunat sanileriit Kalaallit Nunaat aamma Island ikinngutigiilluartuupput, maannalu suleqatigiinneq annertusarneqassasoq akimmiffiillu piiarniarneqassasut isumaqatigiittoqarpoq.
Assiliisoq: Oscar Scott Carl
- Maanna nalunngilarput qaninnerusumik suleqatigiinnissarput pingaaruteqartoq, immaqa siornatigut tamanna pingaaruteqartigisimanngilaq.
Jens-Frederik Nielsen isumaqataavoq, siornatigut suleqatigiinneq ajornartorsiutitaqarsimasoq.
- Isertugaanngilaq siornatigut niuernikkut annertuumik isumaqatigiissuteqarniartarsimaneq ajornartorsiutaasimammat. Kisianni politikeritut piareersimavugut oqaluuserinissaanut qanoq aaqqiissutissarsiorniarnersugut.
Islandimi sakkutooqanngilaq Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisui qanigttumi isumaqatigiissut annertooq saqqummiuppaat - Illersornissamut isumaqatigiissutip ilassutaa 2 - Issittoq aamma Atlantiku Avannarleq pillugu 2025-33-mut sammisumik saqqummiuppaat. Kalaallit Nunaannut tunngatillugu ilaavoq, soorlu illersornissaqarfiup Nuummi nutaamik nammineq pigisaminik qitiusoqarfeqalernissaa Issittumi tunngaviusumik ilinniarfimmi dronelerinermik ilanngussisoqartoq.
Ataatsimut isigalugu Kalaallit Nunaanni illersornissaqarfik ersarinnerulertussaavoq. Kisianni Islandimi illersornissaq pillugu allaanerusumik eqqarsaatigineqarpoq.
- Uagut sakkutooqanngilagut. Aamma sakkutooqarusunngilagut. Kisianni nalunngilarput Nato-mi suleqatitut pitsaasutut tutsuiginartutullu inissisimasussaalluta, Kristrún Mjöll Frostadóttir oqarpoq.
- Isumaqarpunga islandimiut nalunngikkaat nunarsuaq allanngorsimasoq. Tamanna isumaqartariaqanngilaq illersornissamut aaqqissuussinerput allaanerusariaqartoq, kisianni kikkut suleqatigisinnaanerigut samminerusariaqaripput. Maanna sammisagut tassaapput sanaartornikkut atortut, aqquserngit umiarsualivillu, taanna oqarpoq.
Jens-Frederik Nielsen: Ikinngutit tamarmik tikilluaqqusaapput Naalakkersuisut siulittaasuat, Jens-Frederik Nielsen (D) naammagisimaarinnippoq Islandip Kalaallit Nunaatalu suleqatigiinnikkut qaninnerulernissamik siunnerfeqaqatigiinnerat pillugu:
- Siulitta suleqatigiinnerup iluani sinaakkutit pitsaasut pilersissimavaat, tassa pitsaasumik tunngavissaqarpugut, ullumilu atsioqatigiinnitsinni isumaqatigiissutigaarput suleqatigiinnerup pitsaanerulernissaanut aporfiit piiassallugit.
Naalakkersuisut siulittaasuat, Jens-Frederik Nielsen, ullumikkut pisoqartillugu islandimiut-kalaallillu erfalasuat pin-itut atorpaa.
Assiliisoq: Oscar Scott Carl
- Assersuutigalugu aalisarnikkut pisuussutit ataatsimoorullugit agguaqaasseqatigiinnissamik isumaqatigiissuteqanngilagut, tamannalu ajornartorsiutaasimavoq, akileraarutitigut marloriaammik akileraartarneq ajornartorsiutaasimavoq, aamma akitsuutinut tunngatillugu nunat taakku marluk akornanni ajornartorsiuteqarpugut. Taakku assersuutaapput unammilligassat pitsaasumik siunertaqartut qaninnerusumik suleqatigiinnissamut aporfiusut, taamaattumik isumaqatigiissutigaarput nunat marluusut ataatsimoorlutik unammilligassanik aaqqiissutissarsioqatigiissasut.
Naalakkersuisut siulittaasuata naqissuserpaa, alloriarnerit mikisunnguit aamma pitsaasumik suleqatigiinnissamut aqqutissiuussisinnaasut, aammalu mikisunnguanik aallartittoqarsinnaasoq, taamaalillunilu suleqatigiinnerup qaninnerulersinnissaanut ataatsimoorussamik nassaarfiusinnaasoq.
Qanoq pingaaruteqartigiva Islandip nunattalu suleqatigiinnerat?
- Isumaqarpunga Kalaallit Nunaannut pingaaruteqartorujussuusoq assannik isaassisarnerput, taamaalillutalu suleqatigiinnissamik attaveqaatinik pilersitsisarnissarput, taakkulu inuiaqatigiinnik nukittorsaanissamut iluaqutaasinnaammata, Islandilu suleqatigissallugu periarfissatsialaavoq, aammalu suleqatigiinnissamut tunngavik siornatigut pilersinneqareersimammata nukittorsaanissaq periarfissaalluarpoq.
Kisianni nunat assigiinngitsutigut anguniagaqaraluarlutik nunat taakku inissisimanerannut tunngatillugu ineriartorneq ungasinnerusoq isigalugu, Islandip ministeriunerata naqissuserpaa Island sakkutooqarnikkut inerisaassanngitsoq, Kalaallit Nunaanniilli Danmarkimi naalakkersuisut suleqatigalugit illersornissakkut annertusaanissamik suliniuteqarluta, qanoq iliuuseqarfigineqassava?
- Siullermik, uagut nammineq illersornissaqarfik oqartussaaffiginngilarput, kisianni ineriartortitsinermut peqataavugut. Naalakkersuisut sinnerlugit oqaatigaarput, nunarsuaq allanngoriartorpoq, tamatumalu kingunerisaanik piumasaqaatit allanngoriartorlutik. Ataatsimut isigalugu, Kalaallit Nunaata illersornissaanut qanoq ineriartortitsisoqassanersoq, aammalu qanoq naleqqussarneqassanersoq eqqarsaatersuutigaarput, tamannalu pillugu Danmarkimi naalakkersuisut isumaqatigiissuteqarfigaagut, tamannalu naammagisimaarparput, aamma qularutiginngilarput, ineriartortitsineq nunatsinni iluaqutissartaqarluartussaammat, tamannalu nuannaarutigaarput.
- Taamaammat, Islandip Kalaallit Nunaatalu illersornissamut tunngatillugu assigiinngissuteqarutta taava assigiinngissuteqassaagut, tamatumalu malitsigisaanik uagut nammineq tunngavissatsinni ingerlariaqqissaagut, Naalakkersuisut siulittaasuat, Jens-Frederik Nielsen (D) naggasiivoq.
