Issittumi Siunnersuisoqatigiit issittumi ilisimatusarnerulertoqarnissaanik neriorsuipput

Kunngeqarfiup Danmarkip Issittumi Siunnersuisoqatigiinni ukiuni marlunni tulliuttuni pisortatigoortumik siulittaasoqarfik ataasinngornermi tiguaa. Tassani nunanut allanut ilisimatusarnermullu naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt (S) siulittaasuussaaq. Norge 2023-miilli siulittaasoqarfimmik tigumminnittuummat tunniussineq Tromsømi pivoq.

Tassunga atatillugu Issittumi Siunnersuisoqatigiit 14-issaannik nittartakkakkut ataatsimiipput, tassanilu nunat ilaasortaasut arfineq-pingasut, ataavartumik peqataasartut arfinillit, suleqatigiissitat aamma nakkutilliisut najuupput.

Nunat Romssa-Tromsømi nalunaarut 23-nik immikkoortulik isumaqatigiissutigaat.

Nalunaarut tallimanik immikkoortoqarpoq: Nunani Avannarlerni inuit, piujuartitsilluni aningaasarsiornerup ineriartortinnissaa, imartat, silap pissusaa avatangiisillu aamma Issittumi Siunnersuisoqatigiit nukittorsarneqarnerat.

Issittumi Siunnersuisoqatigiit issittumi ilisimatusarnerup attanneqarnissaa pitsanngorsarnissaa siunniuppaat, aamma issittumi sivisuumik nakkutilliinerup pitsanngorsaanissaata pingaaruteqarnera nassuerutigalugu.

Aammattaaq politikkikkut aalajangiisartunut Issittumi uummasoqatigiiaat pinngortitallu ataqatigiiaarnerat pillugit paasissutissiivimmik tutsuiginartumik peqalernissaanut suliniuteqarnissaq peqataaffigineqassasoq uppernarsarpaat.

Siunnersuisoqatigiinni eqqissiviilliorneq

Issittumi Siunnersuisoqatigiinni pissutsit ukiuni arlalinni ajornartorsiutaapput. Ruslandip Ukraine 2022-mi tiguarmagu ataatsimiittarnerit unitsinneqarmata atorfilittat politikerillu ataatsimiittarunnaarput.

Aammattaaq USA-p præsidentiata Donald Trumpip Kalaallit Nunaannik tiguaarusulluni soqutiginninnera ilaasortanut marlunnut, USA Kunngeqarfillu Danmark, suleqatigiinniarnermi unammilligassaqarfiuvoq.

USA-p silap pissusiata allanngoriartorneranut isiginnittaasia unammilligassanik pilersitsisinnaasoq Ilisimatusarfimmi lektori Nasiffimmilu pisortaq Rasmus Leander DR-imut ataatsimiinnissaq sioqqullugu oqarpoq.

- USA suleqatikkuminaassinnaavoq. Taakkumi Kalaallit Nunaata pingaartitaanut Issittumilu Siunnersuisoqatigiinni pilersinneqaqqammersumi tunngaviusunut ilaasumut silap pissusiata allanngoriartorneranut piujuartitsinermullu tunngasunik atsiorusunngillat, Rasmus Leander DR-imut oqarpoq.

Rusladili USA-lu ataatsimiinnermut peqataapput. Ataatsimiinneq tamanut matoqqavoq, kingornali Norgemi nunanut allanut ministeri Epsen Barth Eide tusagassiortunik katersortitsinermi aperineqarpoq USA Ruslandilu nalunaarummut nutaamut qanoq tapersiitiginersut.

Ima akivoq:

- Ataatsimiinneq matoqqasumik ingerlanneqarpoq ingerlalluarlunili. Nunallu assigiinngitsut saqqummiukkusutaat nalunaarummi allassimapput, Espen Barth Eide akivoq.

Orpippassuit ikuallattut nappaatillu

Taamaakkaluartoq siunnersuisoqatigiit Romssa-Tromsø-mi nalunaarummi nutaami silap pissusianut tunngasunik arlalinnik neriorsuuteqarput.

Ilaatigut Issittumi pinngortitami sakkortuumik ikuallattoqakulanerulerlunilu ikuallannerit sivisussusaat pineqarlutik. Ingammik Canadami ukiuni kingullerni ikuallattoqartarnera akulikilliartuinnavissimavoq.

Alaska Ruslandilu aamma nunami ikuallattoqartarneranit eqqugaapput. Maanilu akuttugaluartut nalinginnaanerulersimasut Arctic Hub allappoq.

Nunani issittumiittuni nunat ikuallattoqarnerani qamisaanissamik ikiuiniarnermik suliaqartut suleqatigiinnerulernissaat pisariaqartoq siunnersuisoqatigiinnit naqissuserneqarpoq, aamma suliniaqatigiiffiit nunanik ikuallattoqartarnerani akiuiniarnermi suliniutaat ingerlateqqinnissaat neriorsuutigaat.

Aammattaaq Issittup allanngoriartornerani peqqinnissamut unammilligassat, soorlu nerisassaqarniarnerup qulakkeerniarnera nappaatillu siaruaannissaannut navianaateqarsinnaasut, siunnersuisoqatigiit aamma nassuerutigaat. Ilisimatuussutsikkut misissuinerit nunallu inoqqaavisa ilisimasaat tunngavigalugit silap pissusiata allanngoriartornerata kinguneranik pisariaqartitsisoqalersinnaanerata iliuuseqarfiginissaat siunnersuisoqatigiit aamma neriorsuutigaat.

Issittumi Siunnersuisoqatigiit 2027-mi tulliani ataatsimiissapput, tassanilu Kunngeqarfik Danmark aqutsisuussalluni.