Ineqarnermut attaveqaasersuutinullu naalakkersuisup Hans Peter Poulsenip, Siumut, Namminersorlutik Oqartussat inissiaataannut ineqarnermut akiliut ukiuni 15-ini, 2027-miit 2042-p tungaanut, ukiumut 3,8 procentimik qaffanneqartassasoq nalunaarutigimmagu inuit attaveqaqatigiittarfiini aalassassutaavoq.
Ineqarnermut akiliutip qaffarujussuarneratigut inissianik iluarsartuussinissamut kinguaattoornerit, 2,5 milliardit koruuninik naleqartut, matussuserneqassapput. Ineqarnermut akiliutit akivimmittut akeqalernissaat anguniarneqarpoq, aningaasarsiakinnerpaallu ineqarnermut tapiissuteqarnerulernikkut matussuserneqartussat.
Ineqarnermut attaveqaasersuutinullu naalakkersuisup Hans Peter Poulsenip, Siumut, Namminersorlutik Oqartussat inissiaataannut ineqarnermut akiliut ukiuni 15-ini, 2027-miit 2042-p tungaanut, ukiumut 3,8 procentimik qaffanneqartassasoq nalunaarutigimmagu inuit attaveqaqatigiittarfiini aalassassutaavoq.
Ineqarnermut akiliutip qaffarujussuarneratigut inissianik iluarsartuussinissamut kinguaattoornerit, 2,5 milliardit koruuninik naleqartut, matussuserneqassapput. Ineqarnermut akiliutit akivimmittut akeqalernissaat anguniarneqarpoq, aningaasarsiakinnerpaallu ineqarnermut tapiissuteqarnerulernikkut matussuserneqartussat.
Ukiaanerani ataatsimiinnermi ineqarnermut aaqqissuusseqqinneq
Partiit naalakkersuisooqatigiit Inuit Ataqatigiit Siumullu maajimi ineqarnermut aaqqissuusseqqinnermik isumaqatigiissuteqarput, tamannalu partiinit illuatungiliuttunit Naleqqamiit, Demokraatinit Atassummillu sakkortuumik isornartorsiorneqarpoq.
Naalakkersuisut ukiaanerani ataatsimiinnermi ineqarnermut aaqqissuusseqqinnerup ilaa saqqummiutissavaat, ilaatigut pisortat inissiaatileqatigiiffiisa piginneqataassutinik pigisanillu inissialiortiternissaannut siunnersuut annertuumik sunniuteqartussaq.
Attartortut siornatigut namminneq inissiamik piginnittunngornissamut iliuuseqartarnikuupput, siunnersuutilli atuutilernerani Namminersorlutik Oqartussat kommunillu namminneq suliniuteqarlutik piginneqatigiiffimmik piginnittullu peqatigiiffiannik pilersitsisinnaalissapput. Maannakkut attartortut inissiamik pisinissamut neqeroorfigineqarsinnaapput qujaannarsinnaatitaallutilli, taamaaliornermikkullu ineqarnermut akiliut allanngortinnagu najugaqaannarsinnaallutik.
Pisortat inissiaataat attartortittakkat ikilisarnissaat, taamaalilluni innuttaasut amerlanerusut namminneq ineqalersinnaanissaat siunnersuummi siunertarineqarpoq.
Namminersorlutik Oqartussat 5.500-nit amerlanerusunik attartortittakkamik inissiaateqarput, taakkualu amerlanerpaartaat iluarsartuunneqarnissamik pisariaqartitsiviullutik. Taamaakkaluartoq pisortat inissiaataat taama amerlatigisut ataatsikkut tuniniarneqassappata namminersortut inissianik tuniniaanerannik sunniuteqangaassaaq.
kurt@sermitsiaq.gl
Inissianut akiliutit 1,2 milliardit koruuninik qaffassapput, aningaasanut inatsimmi allanngortiterineq 1 milliardit koruuninik allallu 300 millionit koruuninik. Katillugit 2,5 milliardit koruunit.
Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaminni arlalinni ineqarnermut akiliutit aserfallatsaaliuinermilu aningaasartuutit imminnut naapertuutinnginnerat sammivaat, siunnersuisoqatigiillu siulittaasuata Torben M. Andersenip ineqarnermut akiliutit qaffanneqarnissaat tikilluaqquai.
– Attartortut Namminersorlutik Oqartussanut akiitsoqaleriartorsimapput, maannalu akiligassaminnik akiliisariaqarlutik. Immaqa taamatut misigisimanngikkaluarlutik Namminersorlutik Oqartussat inissiaataanni attartornerminni akiliinikippallaarsimapput. Ineqarnermut akiliutit qaffasissusaat maanna malillugit nunatta karsia inissiat aserfallatsaaliornissaannut naammattumik aningaasannanneq ajorpoq, ullumikkullu inissiat tusindilikkuutaat aserfallassimaqaat. Taamaattumik ineqarnermut aaqqissuusseqqinnerup ineqarnermut akiliutit equngasumik inissisimanerannik iluarsiinissaa pitsaasorujussuuvoq, taamaalilluni kikkut tamarmik takusinnaalissavaat Kalaallit Nunaanni attartorneq qanoq akeqarnersoq, Torben M. Andersen Sermitsiamut oqarpoq.
Ineqarnermut akiliutit ukiut 15-it ingerlaneranni qaffakkiartuaarnissaat silatusaarnerusoq Siunnersuisoqatigiit isumaqarput.
– Inissiat taama amerlatigisut iluarsaannissaat suliassarujussuuvoq. Taamaattumik Namminersorlutik Oqartussat kinguaattoorneq ingerlaannaq aaqqiissuteqarfigisinnaanngilaat, piffissamili ikaarsaariarfiusumi anguniagaq anguniartussaassallugu, Torben M. Andersen oqarpoq.
Politikkikkut sumiginnaaneq attartortunut akisusoq
Iluarsartuussinissamik kinguaattoorneq politikerit ineqarnermut akiliutit politikkikkut sakkugisimammassuk pivoq. Namminersorlutik Oqartussat inissiaataanni ineqarnermut akiliutit 2022-mi januaarip aallaqqaataanili qaffanneqaqqinnikuunngilaq aatsaallu 2027-mi qaffanneqaqqissalluni.
- Politikkikkut sumiginnaaneq attartortut akilissagaat naapertuuppa?
– Politikkikkut isiginnittaaseqarluni qiviaraanni taama isumaqartoqarsinnaavoq. Ineqarnermut akiliut akimit naapertuuttumiit angakkuarnikkut akikinnerulersinneqarsinnaanngilaq. Taamaakkaluartoq aserfallatsaaliuineq pinnagu akikinnerulersutullusooq pisimapput, ullumikkullu akiligassarujussuarmik malitseqarluni, Torben M. Andersen oqarpoq.
- Ukiuni 15-ini ineqarnermut akiliut ukiut tamaasa 3,8 procentimik qaffattassaaq, tamannalu peqatigalugu nunatta karsia kommunillu karsia ineqarnermut tapiissutinut aningaasartuutaat qaffakkiartussapput. Inuiaqatigiit aningaasaqarnerat eqqarsaatigalugu qanoq kinguneqassava?
– Politikkikkut apeqqutaavoq qanoq oqimaaqatigiissaarisoqassanersoq. Tunngavia eqqarsaatigigaanni akissallit namminneq akiliissapput, taavalu isertitakinnerusut ineqarnermut tapiissutitigut ikiorserneqassallutik, Torben M. Andersen oqarpoq.
Ineqarnermut aaqqissuusseqqinneq partiit naalakkersuisooqatigiit Inuit Ataqatigiit Siumullu akornanni isumaqatigiissutigineqartoq, ineqarnermut akiliutinut naleqquttunik tunngaannanngilaq aammali attartortut amerlanerit inissiaminnik piginnittut atuutilersinneqassallutik.
Taamaaliorneq siunissami iluarsartuussinissat kinguaattoorfiusinnaasut pinngitsoortissinnaavai.
- Illu nammineq pigigukku aserfallatsaalineqarsimanngippat kisivit eqqugaassaatit, Torben M. Andersen oqarpoq.
Qinikkat sullarlunnerat innuttaasut akilissanngilaat
Inatsisartut ukiakkut ataatsimiinneranni ammaanersiorluni oqallinnermi pineqartoq aamma sammineqarpoq.
Ukiuni 15-ini ineqarnermut akiliutip qaffakkiartuinnarnissaat partiinut naalakkersuisooqatigiinnut, Inuit Ataqatigiinnut Siumumullu, qineqqusaarnermi ajugaassutaassagunanngippoq, IA-lli oqaaseqartartuata Mariane Paviasen Jensenip, 2021-mi 2022-milu ukiup affaani ineqarnermut naalakkersuisuusup, aaqqissuusseqqinneq illersorpaa.
- Inissiat akiisa qaffanneqalernerat isumaqatigiissutaasoq isumaqatiginanngikkaluaqisoq iliuusissatuaasutut isikkoqarpoq inissiammi iluarsartuunneqartariaqartut amerlavallaarput. Inissiat ukiorpassuarni akimikkut nikisinneqartarsimannginnerat maanna kingunipilutsipparput oquttut, ussiitsut, aserfallassimaqisut innuttaasunut najugaritinneqartut naammagiinnarneqarsinnaanngillat, Mariane Paviasen Jensen oqarpoq.
Illuatungiliuttulli Inuit Ataqatigiit Siumullu akuersaaginnarnianngilaat.
– Soorunalimi inissiat oquttut aserfallassimaqisut peqqinnarunnaavissortullu aaqqittariaqarpagut, Atassutip siulittaasua Aqqalu C. Jerimiassen oqarpoq.
Naalakkersuisooqatigiilli namminersorlutik oqartussat inissiaataasa iluarsaanneqarnerannut 2,5 millionit koruunit ilaannik nunatta karsianit akiliiniarnerat isumaqatiginngilluinnarpaa.
– Qinikkat sullarlussimappata innuttaasunut tamanut akilertinniarneqartussaanngilaq, Aqqalu C. Jerimiassen oqarpoq.
Tassa ineqarnermut akiliutip qaffanniarneqarneranut tunngatillugu oqallinneq suli ingerlavoq.
Maluginiarnarpoq iluarsartuussinissat qineqqusaartoqalernerani aallartittut, ineqarnermut akiliutit aatsaat 2027-mi qaffanneqassapput — qinigaaffiup tulliata qiteqqunnerani.
Kikkut tamarmik Qinngorpumi najugaqassanngillat
Ineqarnermut attaveqaasersuutinullu naalakkersuisup Hans Peter Poulsenip ukiuni 15-ini ineqarnermut akiliutip qaffakkiartornissaa samminerunagu ineqarnermut aaqqissuusseqqinneq tamakkiisumik, partiit naalakkersuisooqatigiit maajimi isumaqatigiissutigisaat, isiginiarneruaa.
– Naalagaaffiup iliusai assigissanngilarput, tassa kalaallit inissiarpassuarnik pilersorneqarnissaamik isumalluuteqalersillugit. Namminersorlutik Oqartussat sapinngisamik inissiaataat ikinnerpaamiissapput, inuillu sapinngisamik amerlanerpaat namminneq pigisaminnik ineqassallutik, Hans Peter Poulsen Sermitsiamut oqarpoq.
– Benjaminili Sakæusilu Qinngorpumi, inissiat 3,5 millionit koruuninik akeqartillugit, namminneq initaarsinnaanngillat?
– Kikkut tamarmik Qinngorpumi najugaqassanngillat. Nunaqarfinni illoqarfinnilu mikinerusuni inuppassuit namminneq illuminni najugaqarusupput. Aammalu Nuummi illoqarfinnilu annerni allani attartortumiit piginnittunngorsinnaasut amerlissallutik, Hans Peter Poulsen oqarpoq.
