– Kalaallit inuusuttut Amerikamiut kilitsissiaat upperissallugit silatuallaarput

22-nik ukiullip Nivi Rosingip videoliaq inuit attaveqaqatigiittarfianni TikTokimi saqqummiuppaa, tassani ulu atorlugu tuttup neqaanik agguivoq. Tamanna tuttunniarfiup nalaani kalaallit igaffianni maluginiarnartuunngilaq, sekundilli 63-it ingerlanerinnaanni ileqqutoqqat malillugit nerineq arnallu atortuat pitsaasoq, Inuit ukiuni hundredelikkuutaani Issittumi inuuinnarnissaannut pingaaruteqarluinnarsimasoq pillugit malinnittani tusindillit oqaluttuuppai. Video 14.300-riarluni maannamut takuneqarsimavoq.

Nivi Rosingip inuit kinaassusiat kulturiallu nunat killeqarfii akimorlugit siammarterniartarpaa, inuillu nittartakkatigut attaveqaqatigiittarfii sungiusimavai. 2020-miit 2025-mut Canadami ilinniarpoq, ilaatigulli TikTok (17.500-nik malinnittoqarluni) aamma Instagram (3.900-nik malinnittoqarluni) aqqutigalugit Kalaallit Nunaannut attaveqartuarpoq.

Ulluni makkunani Amerikamiut Kalaallit Nunaanni sunniiniarnerat oqallisaangaatsiarpoq, atillu soorlu Charlie Kirk, Thomas Dans aamma Drew Horn inuit nittartakkatigut attaveqatigiittarfiini takussaaqaat.

– Amerikamiut sunniuteqarluartut nunatsinnut ajoqutaasumik oqariartuuteqartarnerat ernumagisariaqarparput?

– Kulturerput kinaassuserpullu ulluinnarni inuunitsinnut ilanngussimavagut. Kilitsissiat Amerikamiut ernumaginngilakka, kalaallillu inuusuttut, pingaartumik nittartakkanik atuisut, silatuujullutillu akisussaassuseqarput. Donald Trump Kalaallit Nunaat pillugu qanoq oqarnersoq kikkut tamarmik nalunngilaat. Kikkut tamarmik eqqummaaripput, ersinngillalli. Nukittuumik kultureqarneq kinaassuseqarnerlu, kinguaariit siuliisa Issittumi pinngortitamik inuunermillu ilisimasaannik tunngaveqartut, nunanit allanit sunnerneqarnissamut illersugaalluarput, Nivi Rosing Sermitsiamut oqarpoq.

Aamma uagut tusarneqartariaqarpugut

Nivi Rosing meeqqat siunnersuisoqatigiivinut Nakuusamut ilaasortaanermini Kalaallit Nunaanni meeqqat inuusuttullu pisinnaatitaaffii sulissutigisarpai, Canadamilu ilinniagaqartilluni inuit kulturikkut oqaatsitigullu ataatsimoornerat peqataaffigisarlugu. Misigisanit tamakkuninnga ilusilersorneqarsimavoq, februaarimilu Inatsisartunut qinersisoqarnissaa suaarutigineqarmat qulanngilaq.

– Inatsisartut inatsisinik malittarisassanillu meeqqanut inuusuttunullu sunniuteqangaartunik akuersissuteqartarmata qineqqusaarpunga. Tamanna peroriartornitsinnut siunissamilu periarfissatsinnut tunngassuteqarpoq, taamaammallu uagut niperput ataatsimiittarfimmi aamma tusarneqartariaqarpoq, Nivi Rosing oqarpoq.

Taanna marsip 11-ani qinersinermi 141-nit qinerneqarpoq - taamaalillunilu Inuit Ataqatigiit qinigassanngortitaani qinerneqarnerpaat tallimaattut inissilluni.

Nivi Rosing Nunanut Allanut Sillimaniarnermullu Ataatsimiititaliami ilaasortaallunilu ICC-p 2026-mi Nunavumi ataatsimeersuarnissaanut aallartitatut peqataassaaq. Taamatuttaaq nunat inoqqaavi, kulturi, oqaatsit inuusuttullu pillugit suliani IA-mi suleqatigiissitanut oqaaseqartartuuvoq.

– Nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffiisa eqquutsinneqarnissaannik ukiorpassuarni sukataarussisuuvunga, maannalu politikkikkut suliaqarneq ilinniartussanngorpara. Sungiunniagassaavoq, aamma utaqqisinnaassuseqartariaqarpunga, ukiamili ataatsimiinnissatsinnut qilanaartorujussuuvunga, Nivi Rosing oqarpoq.

Tamanut naligiissumik periarfissaqarneq

Nivi Rosing isorliunerusuni pilersuinerup isumannaatsuuneranik, Royal Arctic Linep Pilersuisup pisiniarfiinut nioqqutissanik assartuineranut, Air Greenlandip ilaasuisa angallanneqarnerannut Tusassillu internettimik atuineranut tunngatillugu § 37 naapertorlugu Naalakkersuisunut apeqquteqarluni Inatsisartuni politikkikkut oqallinnerit aallartinnissaannut piareersaavoq.

– Inuit Ataqatigiinni ilaasortatut kikkut tamarmik nioqqutissanik ulluinnarni atorneqartartunik ilisimasanillu pissarsisinnaasariaqartut isumaqarpunga, Nivi Rosing oqarpoq.

Nammineerluni Nuummi internettimik atuilluartuuvoq, taamaammallu Tunumi internetsip attavilunnera ernummatigaa.

– Internetti Googlemi apeqqutipallanniarlunga, pikkorissartitsinernik neqerooruterpassuarnik misissuiniarlunga, inuit attaveqatigiittarfiisigut aliikkutassarsiorlunga minnerunngitsumillu ilaquttannut ikinngutinnullu attaveqarniarlunga atortarpara. Internetti uannut ulluinnarni pingaaruteqartorujussuuvoq, inuillu isorliunerusuniittut internettimik attaviluttumik atuisut periarfissarpassuarnik tamakkuninnga pissarsisinnaannginnerat ajornartorsiutitut innuttaasullu naalakkersueqataanerannut tunngatillugu ajornartorsiutitut isigaara.

Nivi Rosingip § 37 naapertorlugu apeqquteqaatini nangillugu partiit allat isumaat tusarniarlugit ukiakkut ataatsimiinnermi kiffartuussinermut isumaqatigiissutit pillugit apeqquteqaat tunngavigalugu oqallinnissamik siunnersuuteqarpoq.

– Tunumi digitalimik attaveqaasersuutit Kitaanit pitsaannginnerunerat akuerineqarsinnaanngilaq. Taamaammat immaqa nutaanik neqerooruteqartitsinikkut imaluunniit kiffartuussinermut isumaqatigiissutinik ilassuteqarnikkut Tunumi pisortat sullissinerannut aaqqiissutissanik allanik ujartuisoqassanersoq ataatsimiittarfimmi apersuiumavunga.

Inuusuttut siunissami aqutsisussatut

Arctic Resilient Communities Youth Fellowship, naalisagaasoq ARCYF, qaammatini qulingiluani aningaasanik taperneqarluni ilinniarneruvoq Canadap naalakkersuisuinit aningaasalersorneqartoq, tassani inuusuttut Kalaallit Nunaanneersut, Canadameersut Alaskameersullu issittumi aqutsinermik piujuartitsisumik ineriartortitsineq pigissaarnerulernerlu sammillugit ilinniagaqartarput. Nivi Rosing Kalaallit Nunaannit peqataasut qulingiluat ilagaat, taassuma ingammik Inuit kulturiannik tunuliaqutaqarnermit naleqartitat misilittakkatillu ilinniarpai, tamannalu piniartut silap pissusiata allanngoriartornera pissutigalugu naleqqussarnissaminnut iluaqutigisinnaavaat.

– Inuit pinngortitamik ataqqinningaarnerat nunarsuup sinnerani ilikkagaqarfiusariaqaraluarpoq, Nivi Rosing oqarpoq.

– Aqutsisussatut imminut isigivit?

– Ilaquttakka tusagassiuteqarfinni sulipput, ataatanniillu aataattut, Peter Frederik Rosingitut, tusagassiortunngussasunga aanama takorluugaraa. Aamma soqutiginarpoq, maannali Inatsisartuni ilaasortatut akisussaaffiga pimooruttorujussuuara. Ottawami Nunavut Sivuniksavut Collegemi ilinniarnera unitsikkallarpara, kisianni immaqa ukiut marlussuit qaangiuppata nittartakkakkut ilinniarnissannut piffissanikkumaarpunga. Issittumut pingaarutilinnik suliaqarusuppunga. Kulturilerinermi, pinngortitalerinermi politikkimiluunniit sulissanersunga piffissap takutikkumaarpaa, Nivi Rosing oqarpoq.