Maani angerlarsimasutut misigivunga

- Iganeq nuannareqaara!

Oqaatsit taakku apersorneqarnerata naggataani, tallimanngornermi ualikkut sapaatip akunnerata naanera nalliutilersoq, oqaatigineqarput. Immiussissut qaminneqarpoq, assiliisorlu kamippalersoreerluni Amerikamiut konsuliata Monica S. Blandip illuata tungujortup inissaqarluartup torsuusaani utaqqivoq.

Oqaatsini erseqqissarniartutut illugit, umimmaap sakiaa nalunaaquttap akunnerini arlalinni hvidløgilerlugu akoorutissalerlugulu siarusaarneqarsimasoq, usserniassagatsigu siatsivimmiittoq anillatsimmagu tikka siammaappoq.

- Aqagu nereqatigiinnissatsinnut piareersarninni atorniarakku, umimmaap neqaa atorlugu sandwichiliorniarama. Taamaalilluta USA-miorpalaartumik Kalaallit Nunaamiorpalaartumillu nerissaagut, Monica S. Bland oqaluttuarpoq.

Qaammatisiutitsinni naapiffissarsiaarnerusimagaluarutta allaaserisaq manna sapaatip akunnerani kingullermi pingasunngornermi, 46-liilluni inuuissiornerani, saqqummersimassagaluarpoq.

- „Ajunngitsupilussuusimassagaluarpoq,“ Monica S. Bland oqarpoq, quiasuppasillunilu nangilluni: ’Ajunngilarli.’“

USA-p Nuummi konsulia tassa 1978-imi inunngorpoq. Norfolkimi Nebraskap avannaata kangiani inunngorpoq, nunap ilaani naalagaaffimmi USA-p qeqqaniittumi, Amerikamiut taasarnerattut "Midwest"-imi. Monica S. Blandip oqaatigaa, inunngorfini illoqarfiusoq mikisoq ullumikkut Nuummisut inoqartigisoq:

Illoqarfik inunngornerata nalaani 22.000-inik inoqarami, ullumikkullu 25.000-it missaanniillutik.

- Tassa Nuup alliartorneratulli sukkatigisumik alliartorsimanngilaq, oqarpoq. Kalaallit Nunaanni konsuleqarfimmi atorfinitsinneqarsinnaanerminut apersorneqartilluni aperineqarpoq “illoqarfimmi mikisumi Nuuttut ittumi najugaqarneq ajorissannginneraa?” – illoqarfimmi taanna USA-p pisortatigoortumik sinniisoqarfiisa mikinerpaartaasa ilagaat.

- Akivara illoqarfimmit mikisumeersuugama ajorinngilluinnarlugu, Monica S. Bland oqaluttuarpoq, oqaluttuaralugulu peroriartornini Amerikamiusut allatulli inngitsoq, tassami ilaquttanilu USA-mi nuttaqattaarsimannginnamik.

Tamatumunnga taarsiullugu ilaqutariit Norfolkimi nunaminertami 1,5 hektarimi Monica S. Blandip angajoqqaavisa, Tomip Carolillu, 1967-imi katernaallutik pisiarisimasaanni illumi mikisumiiginnarput.

Angajoqqaani eqqaagamigit misigissutsit sakkortuut qaffakaatilerpai oqaatsillu oqaatiginiakkani unikkaallatsittarlugit.

- Utoqqatserpunga. Ataataga qanittukkut toqugami, nassuiaavoq.

Taava ersersippaa ilaquttani pillugit oqaluttuarnissaminut pissutissaqarluarluni, taakkumi qanilluinnarlugit inooqatigigamigit. Michelle angajoraa nukappiaqqanullu marlunnut, Martymut aamma Matt-imut aleqaalluni. Qatanngutigiit meeraanerminni ataqatigiilluarput, aammali akunnerminni unammiualaartarlutik. Soorlu aqqaluaat naatsiivimmi pinnguartarfimmik illuaraliormata. Qatanngutaat niviarsiaqqat aamma pinnguartarfimmik illuaraliormata.

- Taamaalilluta illuaqqat pinnguartarfiit marluk unammissutigalutigik. Naatsiivimmi orpeqarami morbærinik, uagullu qatanngutigiinni niviarsiaqqat aalajangiupparput nukappiaqqat orpinnit aalajangersimasunit paarnanik katersuisinnaassanngitsut. Aalajangiussarpulli sapaatip akunnerini arlalinni atuutsinneqareersoq, akerleriikkunnaarniarluta aalajangiupparput. Tamanna illuatungeriinnut isumaqatigiissitsiniarnera siulliuvoq: “Orpiit morbærit pillugit sorsuukkunnaarneq,” Monica S. Bland qungujulluni oqarpoq.

Allaanerulaartoq

Pingasunik ukioqartoq angajoqqaavi Norfolkimi nunaminertami tassani nutaamik illuliorput.

Taamaattumik Monica S. Bland ataasiaannarluni nuussimalluni, Norfolkimit Lindsborgimut Kansasimiittumut Bethany Collegemi ilinnialerniarluni nuuppoq, tassanilu bacheloritut naammassilluni.

Kandidatitut ilinniakkani (Master of Science in Foreign Service) Georgetown Universitymi, Washington D.C-miittumi naammassivaa.

- Eqqumiilaarpoq. Maannakkut inuunera (maannakkut suliffiga, aaqq.) eqqarsaatigalugu meerartaarnissara takorloorsinnaanngilara, tassami sumiiffimmi aalajangersimasumi peroriartorsimagama, Monica S. Bland oqarpoq, nunanut allanut tunngasunut suliaqarnermini nunarsuaq tamakkerlugu angalasarsimanerminut innersuussilluni: Ruslandimit (USA-p Eqqisseqatigiinnissamut sakkutuuinut peqataasimagami) Kangianut qiterlermut (Tel Avivimut) Europallu kangianut (Hvideruslandimut, Ukrainemut, Bosnia-Hercegoviniamut Kosovomullu). Tamakku tamarmik ukiualuinnarnik sivisussuseqartarput, nunanummi allanut tunngasunut atorfillit nalinginnaasumik taama suleriaaseqarmata.

Aappaqarnersoq aperineqarami ima akivoq:

- Kisimiittuuvunga. Quiasaarlunga oqartarpunga taamaallaat imminut - naasullu ataasiakkaat – uumatissinnaallugit, Monica S. Bland oqarpoq, illarlunilu oqaluttuarissallugu nuannarinerpaasani uissaminik nassaarnissaminut tunngasoq oqaluttuaralugu:

- Bosniami unnuit ilaanni taxanut ilaatillunga tamanna pivoq. Taxami aquttoq aperigami ueqarnersunga, uangalu akivara: „Naamik, uissaq eqqorluinnartoq suli utaqqigakku.“ Taava oqarpoq: „Bosniamiumut katinniarit. Uagut nunarsuarmi angutit pitsaanerpaartaraatigut.“ Akivara: „Ajunngilaq, sooq?“ Taava assersuutinik taasaqarpoq. Taava oqarfigaara Amerikamiu arnaq allanut tunngasunik piumanerussasoq, soorlu angummik nerisassiorsinnaasumik, eqqiaasinnaasumik namminerlu alersiminik errorsisinnaasumik.”

Taava oqarpoq: “Taama sianiitsigisumik maani nassaarsinnaanngilatit!”

Monica S. Blend illarluni oqarpoq erseqqissarlugulu:

- Taamaattumik uissannik eqqoqqissaartumik suli ujarlerpunga.

Konsuli iluatsitsisoq

Monica S. Blandip Nunatsinni inuuneq illoqarfiillu pingaarnersaanni qaammatini 15-ini najugaqarnini nuannarilluinnarunarpai.

- Soqutiginarpoq. Nunani allani suliassaqaraangama, misigisimajuaannarama “aallartariaqarlunga”. Maanili taama misigisimanngisaannarpunga, oqarpoq nangillunilu:

- Maani pilluaqaanga. Aap, aallarluni nuannertaqaaq, kisiannili maanngaanniit aallartariaqartutut misigisimanngisaannarpunga. Tamannami ernumanartikkaluarakku, nunamimmi avammut aallarnissaq ajornakusoorsinnaasarpoq. Ingerlariaqqinneq ajulersoqarsinnaagami.

- Tekniki silaluunniit pissutigalugit taasarialinnik kinguaattoorsimanngikkaluarpunga, Monica S. Bland erseqqissaavoq. Kalaallit Nunaanni sinerissamut, Kalaallit Nunaannit nunanullu allanut angalasarnerpassuarmini kinguaattoornera sivisunerpaaq, nalunaaquttap akunnerinik pingasuinnarnik sivisussuseqarpoq.

Ullorissat ajunngitsut ataani inunngorsimassasoq isumaqatigiippugut.

Siorna ICC-p ataatsimeersuarnerani siullermeerluni Ilulissaniimmat kinguaattoortoqartorujuugaluarpoq. Taannali kinguaattoorani Ilulissat eqqaanni Kangiani iluliarsuit qanoq angitigisut takugamigit tupigusuppoq, minnerunngitsumik Nuummi Kangerlummi iluliaminernut alutorisaminut naleqqiullugit.

Monica S. Blandip maannamut tikeraarsimavai avannaani Ilulissat, kangiani Kulusuk Kujataanilu pisuttuarluni Narsarsuaq, Narsaq Qaqortorlu aqqusaarsimallugit.

- Nanortalimmukarusuppunga, aqqatami isumaa uannut tusarnersutut nuannersumik alutornartumillu isumaqarmat, tassa „nannut najugaqarfiat”, Monica S. Bland oqarpoq.

- Maanimi suliassannut aamma ilaavoq nuna tamakkerlugu angalasarnissat, ilaa?

- Aap. Nuummi konsuleqarfeqarnerup pingaaruteqassusia tassaavoq, Københavnimiinnitsinnit Kalaallit Nunaanni ajornannginnerusumik angalasinnaagatta. Aammali qanoq pisoqarnersoq paasisinnaavarput, kalaallillu qanoq eqqarsarnersut paasilluarnerusinnaallugit. Tamanna Københavnimiit ajornakusoorsinnaavoq, Monica S. Bland oqarpoq nangillunilu oqaatigalugu konsuleqarfimmi sulisut nunaqavissut aamma pingaaruteqartut, taakkumi "kulturikkut politikikkullu pisunik assigiinngitsunik paasisaqartissinnaammatigut".

- Isumaqarpunga maani issiagaanni Danmarkimi issianermit allaanerulluinnartumik isiginnittaaseqartoqartartoq, oqarpoq.

- Tamanna politikimik pitsaanerusumik suliaqarnissamut Washingtonimullu maani qanoq pisoqarneranik nassuiaalluarnissamut iluaqutigaarput, Monica S. Bland oqarpoq.

Igaliku nuanneqaaq

Konsulip ukiuni marlunni Nuummiittussaanermi qaangiutinnginneranni Pituffimmi Sakkutooqarfiup tikeraarnissaa aamma pilersaarutigaa.

Monica S. Bland taamaalilluni sakkutooqarfimmut aappassaannik tikeraarpat, Nunatsinnut tunngasunik suliaqarnera atassuseqqinneqassaaq: Ukiummi 20-t matuma siornagut Amerikamiut Københavnimi aallartitaqarfianni praktikkersimagami.

Tamanna pivoq USA-p Danmarki Pituffimmi radarip nutarternissaa pillugu 2003-mi aasakkut isumaqatigiinniarfigileruttoraa. Nunattalu isumaqatigiinniarnerni peqataanerunissani kissaatigaa, Avanersuarmimi sakkutooqarfimmut nunaminertamik atugassiinermi saniatigut tigussaanerusumik pissarsinissani kissaatigigamiuk.

- USA-p Kalaallit Nunaanni iliuuserisimasai Kalaallit Nunaannullu iliuuserisimasinnaasai tamaasa paasiniarnissaat suliassaraara. Assigiinngitsunik allattuivugut tamannalu taamanikkut ajornaatsuinnaanngilaq, internetimi ullumikkutut atugaatiginngilaq, taamanilu Amerikamiut naalakkersuisuini Kalaallit Nunaat pillugu ataqatigiissaarisoqarani, Monica S. Bland oqarpoq oqaluttuarlunilu ilisimatusarneq ilisimatusarnermilu paasisanik sammisaqarneq, ullumikkut attaveqaqatigiinnermi suli pingaaruteqartut, sammineqartorujussuusut.

- Piffissap ilaani naalakkama oqarfigaanga: Pituffimmut takuniaatittariaqarpatsigit. Qaammammut ataasiarluni taavunga timmisartuussisoqartarami, taamaalillunga timmisartumut ilaallunga taavunnarpunga nalunaaquttallu akunnera ataaseq takusassarsioreerama timmisartoq utilermat ilaaqqillunga, Monica S. Bland taama eqqaamasalersaarpoq.

Igalikumi isumaqatigiissut ukiakkut atsiorneqarmat, nunallu pingasut nunanut allanut ministeriisa assiliseqatigiinnerminni assingat (Josef Motzfeldt Nunatsinneersoq qitiutillugu, Colin Powell USA-meersoq aamma Per Stig Møller Danmarkimeersoq sanileralugit) nunarsuaq tamakkerlugu takusassiarineqarmata, naalagaata allaffigaa ima oqarluni: “Takuuk – tamanna tassa suleqataaffigisat.”

- Misilittagatsialaavoq, oqarpoq suleqataaninilu imminut pingaartinnani nangilluni ima oqaatigalugu:

- Igalikumi isumaqatigiissutip piviusunngortinneqarnissaanut immaqa aqqutissiueqataasimavunga.

Nunarput aamma Nebraska

Monica S. Blandip nunap ilaani naalagaaffik aggerfia Nebraska Nunatsinnut assinguvoq aammali allaanerulluinnarluni.

Nunat isikkui assigiinngitsorujussuupput. Nunani taakkunani marlunni ukiuuneri issittorujussuusarput, inuilli attaveqaqatigiinnerat kissalaartuulluni, konsuli oqarpoq.

- Nebraska pillugu kalaallit oqaluttuuttarpakka kangerloqarnatalu qaqqaqanngitsugut, isigisinnaasalli tamarmik narsaataasut, oqarpoq.

Maani inuunermi qanoq pisoqarumaarneranik ilisimasaqarnissani ajornakusoortittarsimavaa, ullutsinnimi Nunatsinni inuuneq pillugu USA-mi paasissutissarpassuaqanngimmat.

- Taamaalillunga takornartaalluinnartutut takorloortarakku. Taamaattumik maanna ima eqqarsaqqajaaginnartarpunga: Aa, tamanna nalinginnaalluinnarpoq, Monica S. Bland oqarpoq.

Kalaallit taama ammatiginissaat takorloorsimanngisaannaraluarpaa.

- Sumi tamani inuit inussiarnersuupput, pingaartitaminnillu oqaluttuarnissartik nuannarisarpaat. Suliannummi atatillugu pingaaruteqartoq tassaammat, inuit qanoq inuuneqarnerinik paasinninnissaq, Monica S. Bland oqarpoq.

Aamma nuannaarutigeqaa paasigamiuk Kangerlussuarmi biilertut sanioqqukkaangamik tikerminnik ilassisarnerat.

- Norfolkimi aamma taama pissuseqarput, tassami Nebraska tamakkerlugu aamma taamaapput, pingaartumik nunaannarmiilluni. Taamaalilluni angerlarsimasutut misinnartarpoq Monica S. Bland oqarpoq.