Meeqqat kalaallinik angajoqqaallit Danmarkimi
pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartartut
Danmarkimi meeqqat 2022-mi 2023-milu
pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartut
82-it akornanni kalaallit meeqqat tallimaapput.
Tamanna Danmarkimi Maalaaruteqartarnermut
Nakkutilliisoqarfimmit naatsorsuinermi nutaami
takuneqarsinnaavoq
Danmarkimi aatsaat taama amerlatigisut pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqarput. 2022-mi 2023-milu meeqqat katillugit 82-it qitornavissianngortinneqarput, taakkunannga kalaallit meeqqat tallimaapput, Folketingimi Kalaallit Nunaat pillugu ataatsimiititaliamut Maalaaruteqarsinnaanermut Aqutsisoqarfiup naatsorsuisimaneranit tamanna erserpoq.
Signe Goldmann
Danmarkimi meeqqat pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartut ukiut marluk ingerlaneranni (2022 aamma
2023) 82-iupput. Taakkunannga meeqqat
tallimat kalaallinik angajoqqaaqarput.
Folketingimi Inuit Ataqatigiit sinnerlugit
ilaasortamut Aaja Chemnitzimut akissummi, Danmarkimi Maalaaruteqarnermut
Nakkutilliisoqarfimmit naatsorsuinermi,
tamanna takuneqarsinnaavoq.
»Danmarkimi 2022-mi 2023-milu suliat
katillugit 82-it pinngitsaaliissummik qitornavissianngortitsinermik kinguneqarsimasut Maalaaruteqartarnermut Nakkutilliisoqarfik ilisimatitsivoq. 2022-mi suliat 37-t
2023-milu suliat 45-t. Pinngitsaaliissummik
qitornavissianngortitsinermik suliani 82-
iusuni tallimat minnerpaamik kalaallimik
ataatsimik angajoqqaaqarput. 2022-mi 2023-
milu pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartartut ukiumut qassiunersut
naatsorsorneqarsinnaanngillat, tamanna
Danmarkimi naatsorsueqqissaartarfiup
paasissutissanik isertuussinissamik politikkianut akerliummat, aamma naatsorsuusiamik atuartartut inuit ataasiakkaat pillugit
ilisimasaqalertussaannginnerat eqqarsaatigalugu«, akissummi qaammatit marluk
suliarineqarsimasumi allassimavoq.
Amerleriarujussuartut
Pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartartut ukiuni kingullerni amerleriarujussuarsimapput. Danmarkimi 2018-imi
meeqqat katillugit qulingiluat pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqarput.
2019-imi 19-iupput. 2020-mi 30-upput 2021-
milu 29-ullutik. 2022-mi 37-upput 2023-milu
45-llutik.
Kommunit sulianik suliarinnittarnerat
Maalaaruteqarnermut Aqutsisoqarfimmit
tamatigut misissuiffigineqartannginnerat
qanittukkut Christiansborgimi ataatsimeersuarnermi qulaarneqarpoq. Maalaaruteqarnermut Aqutsisoqarfiup nammineq naatsorsuusiai naapertorlugit; Børnebarometret
– meeqqanut tunngatillugu suliat affaat
kukkullugit suliarineqartarput, tamannalu
ernumanartoqarluinnarpoq, Danmarkimi
isumaginninnerup aaqqissuussaanerata iluani kalaallinik ilaqutariinnik ingerlariaqqissinnaanngitsunut ikiuisartumi, peqatigiiffimmi SILA360-imi siulittaasoq oqarpoq.
– Tamassuma pinissaa SILA360-imi ernumagisimavarput. Meeqqanik inissiisarnermut tunngatillugu qanorluunniit pisoqaraluarpat, kalaallit ilaqutariit tamatigut
eqqugaanerpaasarput. Meerarsiartaarnissamut allatut periarfissaqartoqarnissaanik,
aamma nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffii
eqqarsaatigalugit, Inuit Pisinnaatitaaffii
pillugit Ilisimatusarfik 2023-mi innersuussivoq. Kalaallit meerartaannut atatillugu
angerlarsimaffimmut inissiisarnini Danmarkip nalilersoqqissagaa Naalagaaffiit
Peqatigiit immikkut nalunaarusiortartuata
nalunaarusiamini aamma inassutigisimavaa, taamaattumik kalerrisaarutit tamaasa
tusaanngitsuusaarneqarnerat, taamatullu
aamma isornartorsiorneqaratik suleriaasiisa
ingerlatiinnarneqartarnerat aarlerinarpoq.
Tamanna ajorluinnarpoq, kalaallillu innuttaasuisa illersorneqarnissaat qulakkeerniarlugu kalaallit politikerii maanna iliuuseqartariaqarput – kiammi allap soqutigissagaat
takorlooramikku, Tina Naamansen aperivoq.
PISARTAGAQARTUNUT
Allaaserisaq una Nutaarsiassaqartitsivimmi aviisit naqitat ilaanni allaaserisaavoq.
Allaaserisat pisartagaqartunit siunissami taamaallaat atuarneqarsinnaajumaassapput.
Atuarluarna.
Najortigeeqqusaanngitsut
Pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartartut amerlassusaat ernumanartoq,
Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Ilisimatusarfimmi ilisimatusartuuneq Anette Faye Jacobsen naliliivoq. Tamatumali saniatigut aamma angajoqqaavimminnik, kulturiminnik
oqaatsiminnillu annaasaqarnermikkut
meeqqat kalaallinik angajoqqaallit marloriaammik akuliuffigineqartarput.
– Pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqartartut amerlassusaat 2015-
imiilli amerliartuinnartut ernummatigaarput. Tamatuma saniatigut kalaallit meerartaat angajoqqaaminnut, kulturiminnut,
oqaatsiminnut tunuliaqutaminnullu sungiussisimajunnaartinneqartarput. Tamatumunnga ilanngullugu qitornavissiartaarineqarnerup kingorna angajoqqaarisanik
najortigeqatigiinnissaq ajornartorsiutaavoq,
Danmarkimi tamanna pillugu akuersissuteqartoqanngimmat. Inuit Pisinnaatitaaffii
pillugit Eqqartuussiviup aamma Eqqartuussiviit Qullersaata inassuteqaataannut taamatut periaaseqarneq akerliulluinnarpoq.
Meeqqat kulturiannit angajoqqaavinnillu
avissaartinneqartarmata, najortigeqatigiittarnerup allanngortinnissaa immikkut pingaaruteqarpoq, Anette Faye Jacobsen, Inuit
Pisinnaatitaaffii pillugit Ilisimatusarfimmi
ilisimatusartoq, oqarpoq.
Naammaginanngilluinnarpoq
Christiansborgimi Aaja Chemnitz isumakuluinnanngilaq. Isumaginninnermut
ministeri Pernille Rosenkrantz-Theil ataatsimeeqatigisinnaasimannginnamiuk naammaginngilluinnarpaa:
– Danmarkimi pinngitsaaliissummik qitornavissianngortinneqarsimasut 6 procentii Kalaallit Nunaanneersuummata kisitsisit
taakku qaffaseqaat. Kisitsisit tupannarpallaanngillat, Danmarkimimi kalaallinik
angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnerit
amerlaqaat. Kalaallit Nunaannut Inatsisinillu Atuutsitsinermut Ataatsimiititaliamut
saqqummiussinikkut suliaq ingerlatiinnassavara. Folketingimi IA-p suliniutit qulakkeerinneqataaffigisai aaqqissuussinermi
unittooqqammata, qaammatit arlallit isumaginninnermut ministeri ataatsimeeqatiginiarsarinikuuara. Ilaatigut kulturimut
naleqqussakkamik angajoqqaanut misiliut,
kommuninut ilitsersuineq il.il. Tamanna
naammaginanngilluinnarpoq