Nunaqarfinni angallanneq ajorluinnartoq

Nunaqarfiit Qeqertarsuatsiaat, Kangaamiut, Napasoq aamma Atammik ilaasunik angallassinermi qulimiguulimmik tikinneqarneq ajorput, taakkununngalu silaannakkut angallassisoqartalissappat qulimiguulinnullu mittarfiliortoqassappat aningaasat qanoq amerlatigisut pisariaqartinneqarnersut, Inatsisartunut ilaasortaq Hans Enoksen, Naleraq, paragraf 37 atorlugu Naalakkersuisunut apeqquteqarpoq. Paasissutissat tunniunneqartut aallaavigalugit pineqartoq pillugu Inatsisartuni oqallittoqarnissaaa taassuma kissaatigaa.

Nunaqarfinni pineqartuni qulimiguulimmik angallassisalernissaq isumaqatiginninniutigineqassappat, tamanna politikkikkut kissaatigineqartut aallaavigalugit ingerlanneqassasoq, tassungalu atatillugu aningaasartuutaasussanut aningaasanut inatsimmi aningaasaliisoqartussaassasoq, Ineqarnermut Attaveqaasersuutinullu Naalakkersuisoq, Hans Peter Poulsen, Siumut, akissuteqarluni allappoq.

Nunaqarfinni ilaasunik angallassineq ataatsimut isigalugu ajorluinnartoq, tamannalu pillugu Naalakkersuisunut saaffiginnissutit akineqarneq ajortut, nunaqarfinni pineqartuni aqutsisut pissutsinik naammaginnikkunnaarluinnartut oqaatigaat.

Unammilligassat annertuut

Maniitsup eqqaani nunaqarfiit Kangaamiut, Napasoq Atammillu ilaasunik imaatigut angallassinermi Maniitsoq Boat Tours ApS-p angallataanik Targanik sullinneqarput, ukiukkulli sikusaleraangat tamanna ilaasunik angalassinermut eqquisarpoq.

Maniitsup eqqaani nunaqarfinni Kangaamiut kisimi Arctic Umiaq Linep umiarsuaataanit sinersortaammit tikinneqartarpoq, umiarsuarli ukiut tamaasa januarip qeqqaniit martsip qeqqata tungaanut Danmarkimi misissorneqaraangat, piffissami tassani Kangaamiut umiarsuarmit sinersortaammit tikinneqarneq ajorpoq. Piffissamili tassani Maniitsoq Boat Toursip sullissinera ingerlaannartarpoq.

Nuup kujataani Qeqertarsuatsiaat Arctic Umiaq Linep umiarsuaataanit sinersortaammit tikinneqartarpoq, umiarsuulli januarip qeqqaniit martsip qeqqata tungaanut Danmarkimi misissorneqaraangat, piffissami tassani aamma sinersortaat tikinneq ajorpoq. Piffissamili tassani Nuuk Water Taxi nunaqarfimmi ilaasunik sullissineq ingerlattarpaa.

Nunaqarfiit pineqartut tamarmik qulimiguulinnut mittarfeqaratillu qulimiguulimmik ilaasunik angallassiffigineqarneq ajorput, ukiuuneranilu sikuusaleraangat Targat tikissinnaajunnaartartut, taamannalu ilaasunik angallassinermut annertuumik eqquisartoq, nunaqarfimmi aqutsisut oqaatigaat. Angallannikkut ajornartorsiutit pillugit Naalakkersuisunut allagaqaatitik akineqarneq ajortut taamaattumillu pisortaniit sumiginnagaasutut misigisimallutik taakku ilanngullugu oqaatigaat.

Periarfissat ammasut

Kangaamiut, Napasoq, Atammik Qeqertarsuatsiaallu qulimiguulinnut mittarfittaartinneqarnissaannut qulimiguulimmillu ilaasunik angallassiffineqartalernissaannut periarfissat pillugit akissutigineqartut, isumaqatigiissutitigut neqeroorutit pineqaratik, paasissutissiineruinnartut erseqqissassallugu pingaaruteqartoq, Ineqarnermut Attaveqaasersuutinullu Naalakkersuisoq, Hans Peter Poulsen, Siumut, akissuteqarluni allappoq.

Nunaqarfinni pineqartuni qulimiguulik atorlugu ilaasunik angallassisoqartalernissaa politikkikkut kissaatigineqarpat, Naalakkersuisut aamma Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Ataatsimiititaliaq isumaqatiginninniarnissamut piginnaatitsissummik tunniussissasut, aningaasartuutaasussallu amerlassusissaat sukumiisumik paasineqarpata aningaasanut inatsimmi aningaasaliisoqartussaassasoq, Naalakkersuisoq erseqqissaavoq.

Missingiutit

2024-mi decembarip aallaqqaataanit 2025-imi apriilip 13-iata tungaanut ukiuunerani Qeqertarsuartsiaanut qulimiguulimmik ilaasunik angallassisalernissaq pillugu Air Greenland neqerooruteqartinneqarpoq, nunaqarfiullu inuttussusaa aallaavigalugu Nuup aamma Qeqertarsuatsiaat akornanni sapaatip akunneranut marloriarluni timmisartuussisoqartalersinnaanissaa taannalu 1,4 millionit koruuninik akeqarnissaa Air Greenlandimiit missiliuunneqarpoq.

Kangaamiunut, Napasumut Atammimmullu tunngatillugu Air Greenlandip missiliuutaani, angallavik Maniitsoq Boat Toursip atugaa aallaavigineqarpoq. 2024-mi decembarip aallaqqaataanit, 2025-imi apriilip 13-iata tungaanut nunaqarfinni pineqartuni ukiuunerani timmisartuussisoqartalissappat tamanna 5,3 millionit koruunit missaani akeqarnissaa missiliorneqarpoq.

Nunaqarfinni pineqartuni sisamaasuni qulimiguulinnut mittarfiliortoqassappat mittarfimmik akuerisamik ataatsimik pilersitsineq 3-6 millionit koruunit missaannik akeqartoq misilittakkatik takutikkaat, Greenland Airports A/S paasissutissiivoq. Sumiiffinnili ataasiakkaani sanaartornissat tamarmik immikkut naliliiffigineqartarmata missiliuut tamanna qulakkeerneqarsinnaanngitsoq ilanngullugu paasissutiissutigineqarpoq.

Angallanneq ajorluinnartoq

Aasaanerani imaatigut ilaasunik angallassineq ataatsimut isigalugu annerusumik uparuagassartaqanngitsoq, sikuusaleraangalli Targat atorlugit angallassineq uneqqattaalertartoq, ilaasunillu angallassineq pitsaanerulissappat ukiuunerani qulimiguullit atorneqartariaqartut, Kangaamiuni, Napasumi, Atammimmi Qeqertarsuatsiaanilu nunaqarfimmi aqutsisunut ilaasortat Sermitsiamiit attavigineqartut oqaatigaat.

Ukiuunerani Sarfak Ittuk Qeqertarsuatsiaanut tikissaaraangat Nuummiit Targat ilaasunik angallassineq ingerlatilertarpaat, taamaakkaluartoq ukiuunerani imarluttalernera pissutaalluni ilaasunik angallassineq annertuumik eqqugaasartoq, Qeqertarsuatsiaani nunaqarfimmi aqutsisunut ilaasortaq Ingvar Motzfeldt oqarpoq.

- Ukiuunerani imaatigut ilaasunik angallassinerup ajornartorsiutaanera pillugu ukioq Angallannermut Naalakkersuisumut allagaqaraluarpunga kisianni ulloq manna tikillugu suli akineqarnikuunngilanga. Taamaattumik angallanneq eqqarsaatigalugu Naalakkersuisuniit sumiginnarneqarsimasutut misigisimavugut, taanna oqarpoq.

Nunaqarfinni ukiuunerani qulimiguullit atorlugit ilaasunik angallassisoqartalernissaa pillugu Hans Enoksenip Inatsisartuni oqaluuserisassanngortitsiniarnera Kangaamiuni, Napasumi, Atammimmi Qeqertarsuatsiaanilu nunaqarfimmi aqutsisut tamarmik tapersersorlugu oqaatigaat.