Qaqqat akornanni nunarsuullu ilaani

Mikkel Krogh Søndergårdip inuunera pillugu oqaaseq ataaseq atussagaanni tassaavoq marloqiusaassuseq. 

Nuummi – Nuussuarmi qaqqajunnat akornanni ilaqutariinni inunngorlunilu peroriartorpoq. Taamatuttaaq inuusuttunnguullunili nunat allat alapernaaffigisimavai. Inuunera ataatsikkut najukkamiillunilu nunani tamalaani angalaffiuvoq – oqimaaqatigiissaarineq inuunermini maligassatut pingaarnertut nammineq taasaa.

- Taakkunani marlunni angerlarsimasutut misigisarpunga, oqarpoq nangillunilu:

- Kalaallit Nunaat angerlarsimaffigaara. Nunanulli allanut aallarama qanoq pingaaruteqartiginersoq aatsaat paasivara.

Italiamiusut inuuneq ilinniaraa

Mikkel Krogh Søndergårdip ukiut qulingiluat Nuussuup Atuarfianeereerluni Torinomi ukioq ataaseq paarlaasseqatigiinnermi ukiiniarluni Nuuk 16-inik ukioqarluni qimappaa. Ilaqutariinni Italiamiuni tuluttut oqarpiarsinnaanngitsuni najugaqalerpoq, paaseqatigiissinnaanatillu tassanngaannaq ulluinnarni inooqatigiilerput. Inuuneq oqaatsillu pillugit pikkorissapallappoq – kiisalu Italiamiut inooriaasiannik.

- Nammineq kissaatigigakku aammali allamik periarfissaqannginnama Italiamiusut ilinniarpunga, illarluni oqaluttuarpoq.

- Aammali timersorneq ilinniagaqarnerlu ilaqutarsiannit pingaartinneqarmata qanilaarneq - inuunermilu pitsaasut, soorlu nerisassiassat pitsaasut kiisalu timip eqqarsartaatsillu salliutinnera ilinniarpakka. Tassani eqqarsartaaseq la bella vita (inuuneq nuannersoq, aaqq.) kingorna pingaartilersimasara siullermeerlunga misigaara.

Italiamiinnerminittaaq Piemontemi qaqqarsuit pinnguartarfigai. Sisorartarlunilu, “nonnap” (aanaap) igaavinik nerisarlunilu silaannaq iluarusuutigaa. Misilittagaqarnermigut nunarsuarmut - Kalaallillu Nunaannut – isiginnittaasini allanngortippaa. Angerlaqqikkami nunarsuaq anginerusoq, aammali sumiikkaluaraangamiluunniit Nuuk qamanermioriuaannarlugu, paasivaa.

Mikkelili ingerlaqqippoq.

Uppippoq – nikueqqillunilu

Siornatigut suut tamarmik pilersaarusiugaasimapput. Grenaami nunani tamalaani ilinniarnertuunngorniarneq, International Baccalaureate, angusiffigereeramiuk Aarhusimut ingerlaqqilluni ataatamitoqqissaaq inatsisilerituunngorniarpoq.

Piviusorli allaavoq.

Inatsisilerinermik ilinniakkani ukiut arlaqanngitsut qaangiummata unitsippaa. Pigisanut nalilinnut inatsit kinguneqapiluppoq, misilitsinneq iluatsinngilaq - Mikkelilu taamaatissalluni aalajangerpoq.

- Angusinngitsoorpunga, unneqqarilluni oqarpoq.

- Tamannalu pitsaanerpaagunarpoq.

Angusinngitsoornerami allannguiffiuvoq. Nuummut uterami Ilisimatusarfimmi ilinnialerpoq inuiaqatigiilerinermilu bacheloritut naammassilluni. Tassani inuiaqatigiit qanoq ingerlasarnerannik paasinninnissaq soqutigilersimavaa – aamma politikki, aningaasaqarneq inuillu imminnut qanoq sunniuteqartarnersut.

Eqqissiveqannginneratali asanninneratalu Danmarkimut utertippaa. Aarhusimut uterpoq, tamatumuuna nunat tamalaat pillugit ilinniagaqarniarluni. Tassani kiisami pissutsit iluamik inissipput. Aningaasaqarnermut tunngasut, kisitsisit misissueqqissaarnerillu — tamakku inuppassuit paasiuminaatsissinnaasaat — isumaqaleriataarput.

- Kisitsisit taama nalunartiginngitsut paasivara, qungujulluni oqarpoq.

- Aningaasaqarneq kisitsisillu tunngavimmikkut inunnut tunngapput. Taakku tunngavigalugit inuiaqatigiit suliffeqarfiillu ataatsimut isigalugit qanoq imminnut attuumassuteqarnersut paasineqarsinnaavoq.

Kalaallit Nunaanni aalisarnermut inatsimmik - teknikkimik politikkimillu oqimaaqatigiissitsinermut tunngasumik- sukumiisumik misissuilluni inaarutaasumik allaaserinnippoq. Inatsisartut aalisarnermik inatsimmik akuersinissaannut ukiut arfineq-pingasut sioqqullugit sooq politikkikkut isumaqatigiinniarneq taama ajornakusoortigisoq, aammali inuiaqatigiinni pissutsit maanna atuuttut anigornissaat pisariaqartoq isummerpoq. Kingumut qiviaraanni inaarutitut sammisaa toqqagatsialaavoq – aalisarnermillu inuussutissarsiuteqarnermi atorfeqaqqaarpoq.

Kalaallit Nunaanni isorliunerusut najorai

Ilinniakkaminik naammassilluni allagartartaareermat nunarsuaq ammarpoq. Tamatumuunali aallanngilaq – Nunatsinni inuussutissarsiornerit pingaarnersaanniilerpoq.

Royal Greenlandimi atorfinippoq, tassanilu Sulisoqarnermut Immikkoortortami suliniuteqarnermik ingerlatseqataasussatut atorfinippoq, taamaalillutillu – aalisagaanngitsut - inuilli aaqqissuussaanerlu aallaqqaammut ukkatarai. Taassumattaaq taamaalilluni tunisassiorfimmut suliartortitat Kinameersut, ullumikkut sineriammi tunisassiorfinni arlalinni pingaarutilittut sulisorineqartut, siulliit tikisinneqarnissaat 2017-imi suleqataaffigaa.

- Sulisoqarnermut Immikkoortortami ukioq ataaseq sulininni sineriammi angalallunga Kalaallit Nunaat Nuummi angajoqqaanit danskiusunit qitornaasutut ilisimanngisara takuara. Nuliama arnaa Uummannarmiuuvoq, taamaammat nunaqarfiisa ilaanni tunitsivimmi sivisunerusumik sulinissannut ittora qinnuigaara. Qaammat ataaseq Ukkusissaniippunga, tassanilu suleqatikka pingasut Kullorsuarmeersut ineqatigalugit illuinnarmi najugaqarpunga. Oqaatsit aporfiupput, kalaallisulli oqaatigisinnaasakka atorlugillu ulluinnarni inooriaasiat alapernaaffigaara. Immitsinnut ilikkapallappugut, taavaniinneralu nuannersutut eqqaamasarpara.

Ukkusissaniinnikuunini ullumikkut aqutseriaasimini suli najoqqutarisarpaa. “Kalaallit isorliunerusunittut” naapinnerat aalajangiinerit kikkunnut tunnganerata paasinissaanut eqqaamanissaanullu aalajangiisuusartutut oqaatigaa. Suliffeqarfinni pisortanit pigineqartuni sulineq ataqatigiissutsimik nukittorsaanermut nunatsinnilu sumiiffinni assigiinngitsuni inuunermik paasinninnissamut aamma tunngavoq.

Ikiortimiit pisortamut

Ukiut marlussuit Royal Greenlandimi kilisaateqarfimmiinnermini tunisassiorneq paasisaqarfigereerlugu, taamanikkut sermitsiaq.ag-mi sulisussassiorneq takuaa: Air Greenland pisortaanermut Jacob Nitterimut ikiortissarsiorpoq.

- Kandidatinngorniarninni suliffik taamaattorpiaq suliffigerusullugu takorloortarpara, taanna oqarpoq.

- Aalajangiinerit maskiinalerivillu qanillugit.

Atorfittaarpoq, ukiullu tulliuttut kalaallisut aqutseriaatsimi nutaajunerusumi ilinniartinneqarporlusooq. Namminersorlutik Oqartussat tamakkiisumik piginnittuulernerani, coronap nunarsuatsinni tuniluunnerani oqaluttuarisaanermullu ilannguttumik timmisartunik taarsersuinermi 2024-ip tungaanut ingerlanneqartumi ukiut taakku pingaaruteqarput.

- Sakkortuvoq, aammali pissanganaqaaq, taanna oqaluttuarpoq.

- Qanoq aalajangiisoqartarnersoq – aalajangiinerillu aningaasaqarnermut, inunnut aaqqissuussaanermullu qanoq sunniuteqarnersut takuakka.

Taanna niuernermik ineriartortitsinermut akisussaasooreerluni timmisartunik assartortitsinermi pisortanngorami akisussaaffeqarnerulerlunilu sukkanerusumik suleriuseqalerpoq. Tassani suliffeqarfiit pisortanit pigineqartut – niuernikkut inuiaqatigiinnilu akisussaaffeqarnikkut - oqimaaqatigiissaarneqartarnerat malillugu suleriuseq ilinniarpaa.

Air Greenlandip angalatitsiviani Greenland Travelimi, sulinermut atatillugu angalasunut takornariarpassuarnullu misigisassarsioriarlutik tikeraartunut ulluinnarni ataqatigiissaarinermik qulakkeerinnittumi, 2025-mi apriilimili siuttuuvoq. Aammattaaq ukiut kingulliit pingasut Nunagreenip, erngup nukinganik nukissiorfinnik allilerisutut Kalaallit Nunaanni attaveqaasersuutinut maannamut annerpaamik aningaasaliisuusuni, siulersuisuini siulittaasup tulliatut inissisimavoq.

Aqutsineq najugaqavissunit ingerlanneqartoq

Mikkel Krogh Søndergårdip Greenland Travelimi pisortaanertut periusissiat inunnillu sullissineq ulluinnarni oqimaaqatigiissinniarlugit suliarisarpai. Aqutsisut kalaallit kinguaariit kingulliit – nunatsinni naleqartitanik aallaaveqartut nunaniilli allanituulli takunnittaaseqarlutillu misilittagaqartut – ilaattut imminut isigaaq.

- Atorfeqarnermut atatillugu aalajangersimasumik anguniagaqarnikuunngilanga, sorusunnerlungali nalunngittuaannarnikuuara, taanna oqarpoq.

- Alapernaatsuullungalu nunatsinni allanngueqataarusussuseqarpunga. Aqutsisut kalaallinit sorlaqarlutillu kalaallisut naleqartitallit ilinniartinnissaat pingaaruteqarpoq – taamaaliornikkut suliffeqarfiit patajaannerulersillugillu uummaarissuutissavagut.

Aqutsineq eqqartoraangamiuk kisitsisit pinnagit tatigeqatigiinneq, ataqqeqatigiinneq akisussaaffillu pisarpai. Kisitsisinik naatsorsuivik qaaginnarsiorneruvoq; inuit iliuuseqartartut qitiupput.

Aqutseriaasia avatangiisiilu akisussaaffeqarnermik – inuiaqatigiinnilu imminnut ilisimasuni nalorninartunik - siusissukkut paasinninnermik aamma sunnerneqarpoq. Angutaa ukiorpassuarni Kalaallit Nunaanni eqqartuussisuuneruvoq, attuumassuteqannginnerlu angerlarsimaffimmi inatsisinut tunngatinneqaannarani nunarsuarmik paasinnittaasiullunilu pissusilersoriaasiuvoq.

- Iliuuseqartinnani eqqarsarluaqqaartarnissaq inunnguuserigunarpara, taanna oqarpoq.

- Inuiaqatigiinni maanituulli inukitsuni atuuffiit akuleruttoorneqarsinnaapput – taamaalillunilu tutsuiginassuseeruttoqarsinnaavoq.

Pissutsimut tunngasoq

Taassuma taamaammat annikitsut annertuulluunniit pineqaraluaraangata attuumassuteqannginnissani eqqummaariffigisarpaa.

- Suliffiga inuuneralu sapinngisamik immikkoortinniartuaannarpakka, oqarpoq nassuerlunilu:

- Suleqatit, suliffik inuiaqatigiillu taama pineqartariaqarput. Tassami Brugsenimi katerittuniluunniit naapeqqittussaavugut. Aalajangiinikka, ingammik inunnut tunngasut aqutsisutulluunniit aalajangiinerit pingaarutillit ammasumik saqqummiunneqarsinnaanngitsut, suliamut tunngallutillu eqqarsaatigeqqissaagaasut inuit tatigisinnaasariaqarpaat.

Attuumassuteqannginneq tassunga inatsisinut tunnganani pissutsimut tunngavoq. Imminut aallaavigisinnaaneq – aammalu atassuteqaatinit naatsorsuutigisaniilluunniit aqunneqannginnissaq.

- Ikinnguterpassuaqarlungalu nalunngisarpassuaqarpunga, sulininnulli atatillugu attavigineq ajorpakka, oqarpoq nangillunilu:

- Kikkut ilisimanerikka pinnagu iliuutsikkali pillugit nalilerneqarusuttarpunga. Suna tamaat piiaraanni tutsuiginassuseq kiserngoruttarpoq.

Aalaneq eqqissinarigaa

Mikkel Krogh Søndergårdip suliffik inituallaaleraangat taamatuttaarlu kisitsisit aalajangigassallu qarasarmiorivallaaleraangamigit qaqqaliartarpoq. Arpattarpoq/Pisuttarpoq, sisorartarpoq imaluunniit ukiup ingerlanerani kisimiilluni qajartukkajuppoq. Pinngortitaq eqqissisimaarfigisarpaa – sumiiffik killiliussaqarfeqanngitsoq, nipaammiuuffiusoq eqqarsaatinillu aaqqissuiffiusoq.

- Misigisassarsiorlunga arpattartuuvunga, illarluni oqariarluni nangippoq:

- Ajugaaniarlunga timersorneq ajorpunga, kisianni qaqqamiinniarlunga, paarnaqutit imarluunniit naamaniarlugit imaluunniit qatsungasumi nuna apisimalluni qaqortuinnaasoq takorusullugu arpattarpunga. Tassani ilaquttamalu akornanni oqimaaqatigiissutut misigilertarpunga.

Oqimaaqatigiinneq angerlarsimaffimmini aamma ujartortarpaa. Tassani nulia, tarnip pissusaanik ilisimasalittut namminersortuusoq, qitornaallu arfinilinnik sisamanillu ukiullit, angerlarsimapput. Ataatsimoorlutik aalajangersimapput: meeqqat kalaallisut oqaaseqarlutik peroriartussapput.

- Nuliannut ilaqutaanullu nalinginnaasuuvoq, meeqqalli kalaallisut oqaaseqarnissaat uannut immikkut ittumik pingaaruteqarpoq, taanna oqarpoq.

- Paasisaqarluartaraluarlunga oqaatigisinnaasakkalu oqaatigisaraluarlugit marluinnik oqaaseqartutut imminut taarusunngilanga. Kalaallit oqaasii piorsarsimassutsimut tunngassuteqarlutillu inuiaqatigiinni naleqartitatsinnut ilusilersueqataanermi pinngitsoorneqarsinnaanngillat. Akuerinissaat taamaalillunilu kinguaariit tulliuttut eqqarsaatigalugit salliutinnissaa ataasiakkaanut tunissutaannaanngilaq, aammali ulluinnani nunani tamalaani pissutsinit sunnertikkiartuinnartuni naleqartitatsinnik kinaassusitsinnillu qulakkeerinninnermi aallaaviusinnaavoq.

Toqqaanera taamungaannarnerunngilaq. Tamanna Mikkelip marloqiusamik inuuneqarneranut – qallutaatut kalaallisullu, nunani tamalaanitut qanilaarnerusutullu - ersiutaavoq. Meeqqami kalaaliunertik qularutiginagu Mikkelip nuliatalu suminngaanneernerat ilisimassagaat kissaatigaa.

Piffissaq ataatsimoorfigisartagaat salliutinneqarniassammat angerlarsimaffimminni ulluinnatik aaqqissuussimavaat.

- Meeqqanik nukangasuuteqarneq uteqqissanani qaangiuttussaavoq, taanna oqarpoq.

- Ukiuni taakkunani tunngaviat pilersinneqartarpoq – oqaatsinut, sorlaqarfinnut inuttullu kinaanerannut tunngatillugu. Tamanna meeqqanik nukangasuuteqarnermi akisussaafinni annerpaallunilu inuunermut kajumissinarpoq.

Mikkeli nulianilu sulineq nukangasunillu meeraqarneq oqimaaqatigiissinniarlugit aalajangiisimapput.

- Angerlarsimaffitsinni suliassanik kivitseqataarusussuseqartumik ikiuisinnaasumillu nuliaqarama iluatsitsisimaqaanga, taamaalillunga ukiuni makkunani suliffinni pitsaanerpaamik tunniusimasinnaavunga. Sulisarnini sivikillivaa, tamatumalu kingunerisaanik ulluinnarni oqimaaqatigiissaarinerusinnaavugut.

Qaqqamiinneq nunanilu tamalaaniinneq ataatsimoortikkai

Mikkel Krogh Søndergård ataatsimiittarfiit qaqqallu akornanni, suliffimmi nunanit tamalaanit sunnerneqartumi Nuussuarmilu angerlarsimaffimmi akornanni sungiusimannilluni inuuvoq. Inuunera illuatungeriinnit imminnut aporfilersoratik iluaqutigisunit ilusilersorneqarpoq.

Nunarsuarmioqataalluarpoq, Kalaallit Nunaallu qitiutillugulu aallarniutitut isigaa.

Inuiaqatigiinnilu allanngorartuni immaqa Kalaallit Nunaata pisariaqartitaanut marlunnut assersuutaassaaq: patajaatsuunermut siumukarusussuseqarnermullu.