Spaniami arnanik inooqatinik toqutsisarnerit 30 procentimik ikileriartut

Immaqa ima oqartoqarnera tusarnikuuat: angerlarsimaffik arnanut navianarnerpaavoq. 

Tamanna arnanut persuttaanerit tamarmiusut amerlanersaasa angerlarsimaffinni, akuttunngitsumik inooqatip inooqatigisimasamilluunniit persuttaaneratigut pisarneranik patsiseqarpoq. Tassani matut matoqqasut iluanni persuttaaneq tamanut toqqorluni pisarpoq. Minutsit qulit tamaasa arnaq nunarsuatsinni arlaanni toqutaasarpoq, amerlanertigut angut qanigisaq toqutsisuusarluni.

Tamanna tusagassiuutini nunarsuarmi ajornartorsiornertut taaneqakkajuppoq, Spaniamili arnat inooqataasut toqunneqartarnerat inatsisit annertuut pilersaarusiukkamillu siammasissumik suliniuteqarnikkut 30 procentimik appartinneqarput.

Spaniami inooqatigisamik persuttaasarneq isumaliutigilluarneqartoq

EU-p naligiissitaanermut insitutiani kisitsit naapertorlugit Spaniami arnanik inooqatinik toqutsisarnerit 2003-mi 71-init 2024-mi 48-nut ikileriarput. Tamanna 30 procentingajammik ikileriarneruvoq.

- Spaniap inooqatigisanik toqutsisarnernut kisitsisit appartissimagai qularutissaanngilaq, ineriartornerulli ukiuni aqqaneq marlunni kingullerni aalaakkaasunngoriartorneratut isikkoqarpoq, Ingrid Soldal Eriksen, Roskilde Universitetimi Institut for Samfundsvidenskab og Erhvervimi ph.d-ngorniartoq oqarpoq.

Naak Spaniami angusat qallunaat tusagassiorfiini annertuumik oqallisigineqaraluartut, taamaattoq Spaniami suli inooqatigisamik toqutsisarnerup ajornartorsiutaanera taassuma tikkuarpaa.

Taamaattoq Spaniami inooqatigisanik persuttaasarnermik periutsip eqqarsaatigeqqinneqarsimanera iluatsissimasoq, taanna isumaqarpoq.

- Tamanna nuannerluinnartuuvoq, maanilu Danmarkimi isumassarsiorfigisariaqarparput.

Danmarkimi arnanik toqutsisarnerit amerliartortut

Spania assiginagu Danmarkimi arnanik toqutsisarnerit amerliartorput.

2025-mi maannamut arnanik toqutsinernik suliat 15-iupput. Kingulleq aallaaneqarluni toqunneqarsimasoq Odensimi aqqusinermi nassaarineqarpoq. Ukiup affaata ingerlareernerani taamaalilluni Danmarkimi Justitsministeriap ukiumut agguaqatigiissillugu arnat 13,4-t toqunneqartarnerannik missingiisarnera qaangerneqareerpoq.

- Kisitsisit taamaattut paatsuugassaanngillat. Naammattunik iliuuseqarnersugut apeqqutinngorpoq, William Østerby Sørensen, European University Institutemi (EUI) Department of Political and Social Sciences ph.d.-ngorniaq oqarpoq. Taamaammat Danmarki nunanut allanut Spaniatut ittunik, naligiissitaanermik pinaveersaartitsinermillu aallutaqarluni, ersarinnerusumik ataatsimoortumillu arnanut persuttaasarnermik ingerlataqartumut isiginninialersoq, taassuma nassuiaatigaa.

Suiaassutsimut sammivilimmik toqutsineq

Naak arnanik toqutsisarnerit itsarsuaanilli pinerluutaasaraluartut, taamaattoq Spania nunarsuarmi nunani siullersaalluni toqutsinerni pinerluffigineqartup suiaassusaata sakkortusaataasutut isiginnittalerpoq.

Spania taamaalilluni suiaassutsimik sammiveqartumik toqutsinerni inatsisitigut atulersitsisuni siulliuvoq. Tamanna arnanut suiaassutsimik aallaavilimmik persuttaasarnerup immikkut ittuuneranik akuerinninnermut alloriarneruvoq. Spaniami naalakkersuisut pisortatigoortumik 2003-mi inooqatigiinnermut attuumasumik arnanik toqutsisarnernik nalunaarsuilerpoq, ukiorlu ataasiinnaq qaangiuttoq, 2004-mi, arnanut persuttaasarnermik akiuiniartumik inatsisit nutaat saqqummiunneqarput. Taamanikkut taakku arnanut persuttaasarnerni inatsisini Europami atuuttuni annertunersaapput. Inatsisit nuna tamakkerlugu iliuusissatut pilersaarummut, nissumut ikkuttakkanik kalerrisaarutinit paasititsiniaanernik ilaqartunut ataqatigiissinneqarput. Peqatigisaanillu Spaniami eqqartuussiviit immikkut sammisallit inooqatigiit akornanni persuttaanernik passussisussat atulersinneqartut, Ingrid Soldal Eriksen oqaluttuarpoq.

Spaniamiut ilisimatusaataat 2024-meersoq naapertorlugu eqqartuussivinnik inooqatigiit akornanni persuttaanernik sulialinnik pilersitsinerit amerlanerit inooqatigiit akornanni persuttaanernik politiinut nalunaarutiginnittalernerinik kinguneqarpoq, akerlianilli inooqatinik toqutsisarnerit amerlassusaannik annertunerusumik sunniuteqarnani.

Eqqartuussiveqalernerup kingunerisaanik inooqatigiit akornanni persuttaasarnerup eqqumaffigineqalernera imminermini pitsaasuusoq, Ingrid Soldal Eriksen isumaqarpoq:

- Persuttaasarnernut allanut sanillersuussigaanni, inooqatigiit akornanni persuttaasarnermi kisitsisit ilisimaneqanngitsut annertuujupput. Tamatuma politiit inooqatigiit akornanni persuttaasarnernik amerlasuunik ilisimasaqartannginnerat kinguneraa, taamaammallu taakku iliuuseqarfigineqarsinnaasanngillat. Taamaammat inooqatigiit akornanni persuttaasarnerit nalunaarutigineqartut amerlanerujartortillugit, politiit oqartussallu allat taakkunannga iliuuseqarnissamut periarfissaat annertusiartortarput.

Piffissami 1990-mit 2012-mut Norgemi inooqatinik toqutsisarnermi aarlerinaatinik misissuinermi ilisimatusartut eqimattat, toqutsinerit 70 procentiini toqutsineq sioqqullugu inooqatigiinni persuttaasoqartarsimanera paasineqarpoq. Tamatuma amerlanerit persuttaasarnernik nalunaarutiginnittarpata, tamanna angutinik arnanillu toqutsinernik pinngitsoortitsinermut iluaqutaanissaa ilimanarsisippaa.

Danmarkimili Justitsministeria malillugu arnat amerlanertigut inooqatigiit akornanni toqutaasarput.

Assiliinnarneqarsinnaanngitsoq.

Naak pilerinarsinnaagaluartoq, taamaattoq Danmarkimi Spaniamiut periusaat assiliinnarneqarsinnaanngitsoq. Ingrid Soldal Eriksen oqarpoq.

Taassuma William Sørensenitulli Danmarki sukumiisumik tamakkiisumillu isiginnittumik periusissamut, arnat inooqatigiinnermi persuttarneqartarnerannik pinaveersaartitsisumik suliniuteqartariaqartoq tikkuarpaa. Tamannali Danmarkimi inooqatinik toqutsisarnermik tamakkiisumik paasisimasaqartoqannginneranik ajornakusoortinneqartoq, Ingrid Eriksen isumaqarpoq.

Tamannaliuna ilaatigut ph.d.-nngorniutimini pilersinniaraa.

- Aaqqissussamik paasissutissanik katersigutta takussutissat nassaaarisinnaalissavagut, suliniutillu siunnerfilersorlutigit. Soorlu pinerlunniaqatigiit persuttaasarneranni taamaaliortartugut, taanna oqarpoq imalu nangilluni:

- Danmarkimi toqutsinerit tamarmiusut 25 procentii inooqatigiit akunneranni pisartut ilisimavarput, tunuliaqutaasulli naammattumik ilisimanngilagut, assersuutigalugu toqutsineq sioqqullugu qanoq annertutigisumik inooqatigiit akunneranni persuttaattoqartarnersoq, taanna oqarpoq. Danmarkimi arnat inooqataasut toqunneqartarnerannik kisitsinermut qaninnerpaaq tassaavoq Justitsministeriap 2024-mi nalunaarusiaa, ilaatigut ukiuni 2017-mit 2021-mut toqutaasut suiaassusaannik misissuinermik ilaatigut imaqartoq. Piffissalli ukiut sisamat aallaavigalugit ataatsimoortumik oqaaseqarnissaq ajornakusoorpoq.

Naak 2025-mi arnat 15-t toqutaasimagaluartut, taakkulu Justitsministeriap ilimagisaanit amerlanerugaluartut, taakku ilumut nalinginnaasuunnginnerat qularnartoq, Ingrid Soldal Eriksenipi erseqqissarpaa.

- Ineriartorneq ingasanaassanngilarput, isiginngitsuusaarsinnaanngilarpulli aamma.

EU-p Agentur for Grundlæggende Rettighedernit kisitsit malillugit Danmarki EU akimorlugu agguaqatigiissitsinerni, arnat timimikkut, tarnimikkut kinguaassiutitigullu persuttarneqarnermik nalaatsisimasunut imaluunniit inooqammit qunusaarneqarsimasunut tunngatillugu agguaqatigiissitsinermit qaffasinnerujussuarmi inissisimavoq.

Pingaarnerutinneqanngitsoq

Spaniami ilaatigut isumalioqatigiissitaqarpoq arnanut qanigisanik, allanut sammitillugu suliffeqarfinnilu persuttaasarnernik misissuisunik, taakkullu arnanik toqutsisarnerit ilinniarfiginiarlugit pineqartumilu suliniutinik pitsanngorsaanissamik siunertaqarlutik misissuisarput. Tamanna Danmarkip ilikkagaqarfigisinnaagaa, William Sørensen isumaqarpoq.

- Maannakkorpiaq ajoqusernerup kingorna sullissinissaq annertunerusumik aallutaraarput, nunallu allat pinaveersaartitsinermik aaqqissuussinermilu suliniuteqarput, taanna oqarpoq, Danmarkillu aaqqissuussamik inuiaqatigiit persuttaanermik unitsitsiniarluni suliniarnermik amigaateqarnera tikkuarlugu.

Naak Danmarki inooqatigiinnermi persuttaasarnermut akiuiniarluni iliuusissatut pilersaaruteqaraluartoq, taamaattoq immikkoortoq politikikkut aalajangersimasumik inissisimaffeqanngilaq.

- Ministereqarfinni assigiinngitsuni inissisimaffeqartarpoq, ilaatigullumi aalisarnermut ministereqarfimmi inissisimasimalluni, Ingdrid Soldal Eriksen oqarpoq, imalu nangippoq:

- Immaqa tamanna qanoq pingaartinneqartigineranik ersersitsineruinnarpoq.

Danmarkimi inooqatinik toqutsisarnermik ajornartorsiut pimoorullugu iliuuseqarfigineqassappat, tamanna isumalluuterpassuarnik pisariaqartitsiviussaaq, iliuuseqartussallu tassaapput politikerit, Ingrid Soldal Eriksen naggasiivoq.