Naalagaaffiit Peqatigiit inuit innarluutillit pillugit ataatsimiititaliaata kajumissaarutigaa partiit suleqatigiillutik innarluuteqartut peqatigiiffii qanimut oqaloqatigalugit Kalaallit Nunaannut innarluuteqarneq pillugu politikkimik qaffasissunik anguniagaqartumik pilersitsisoqassasoq. Kiisalu taanna naapertorlugu iliuusissatut pilersaarutit pitsaanerusunngortillugit, nukittorsarlugit aqullugillu.
Tamanna pivoq naalagaaffeqatigiit aggustip naalernerani Genevemi innarluuteqarnermut politikkerisartik misilitsissutigimmassuk. Tusarniaareernerup kingornagut Naalagaaffinni Peqatigiinni innarluuteqarnermut ataatsimiititaliaq naalagaaffeqatigiinni naalakkersuisunut innarluuteqarnermut politikkiat pillugu isorinnittupilussuarnik oqaaseqaateqarlunilu innersuussivoq.
Naalagaaffiit Peqatigiit inuit innarluutillit pillugit ataatsimiititaliaata kajumissaarutigaa partiit suleqatigiillutik innarluuteqartut peqatigiiffii qanimut oqaloqatigalugit Kalaallit Nunaannut innarluuteqarneq pillugu politikkimik qaffasissunik anguniagaqartumik pilersitsisoqassasoq. Kiisalu taanna naapertorlugu iliuusissatut pilersaarutit pitsaanerusunngortillugit, nukittorsarlugit aqullugillu.
Tamanna pivoq naalagaaffeqatigiit aggustip naalernerani Genevemi innarluuteqarnermut politikkerisartik misilitsissutigimmassuk. Tusarniaareernerup kingornagut Naalagaaffinni Peqatigiinni innarluuteqarnermut ataatsimiititaliaq naalagaaffeqatigiinni naalakkersuisunut innarluuteqarnermut politikkiat pillugu isorinnittupilussuarnik oqaaseqaateqarlunilu innersuussivoq.
Namminersorlutik Oqartussat aallartitai ullormi misilitsiffimminni Naalagaaffiit Peqatigiit inunnut innarluutilinnut tunngasunut ataatsimiititaliaanut oqaluttuarput, nunami iliuusissatut pilersaarusiortoqarsimasoq Naalagaaffiit Peqatigiit innarluuteqarneq pillugu isumaqatigiissutaata ulloq taanna saqqummertup malinneqarnissaa pillugu.
Taamaattumik Naalakkersuisoqarfik nittartakkamini isumaqarpoq Kalaallit Nunaat nersorneqarsimasoq.
Innarluutillilli oqaaseqartartuat Anja Hynne isumaqarpoq, tamanna eqqoqqissaanngitsoq, annermik isorinnittoqarmat innersuussisoqarlunilu malinneqarnissaannik neriuutigisaminik.
– Ilumoorpoq Kalaallit Nunaat Danmarkimit Savalimmiuniillu salliunerulaartoq nunamut tamarmut iliuusissanik pilersaarusiortoqarneratigut. Kisiannili siunnersuuterpassuit Tiliup peqatigiiffiillu saqqummiussaat tusaaniarneqarsimanngimmata, Naalagaaffiillu Peqatigiit innarluuteqarneq pillugu ataatsimiititaliaata iliuusissatut pilersaarutit ersernerlunnerarlugillu anguniagaqarpasinnginnerarmagit, taava ernumassaanga tamanna ilungersunartutut isigineqanngippat iliuuseqarfigineqarlunilu.
– Tamatuma saniatigut isumaqarpunga pitsaasortai annikitsupilussuusut. Tusaavara kalaallit aallartitaat misilinneqarnerminni ilaatigut oqartut ilinniartitaanikkut meeqqat innarluuteqartut periarfissarpassuaqarlutillu iliuuseqarfigineqartut, peqqinnissaqarfimiillu kikkut tamarmik naligiimmik pitsaasumillu sullinneqarlutik.
– Tamannali ilumuunngilaq. Tamannalu qujanartumik ataatsimiititaliamit maluginiarneqarpoq, tamannalu isornartorsiuillutik apeqqutaannit ersarippoq, Anja Hynne Nielsen oqarpoq.
Tupigusuutigaa sooq Namminersorlutik Oqartussat periarfissat atorluannginneraat Kalaallillu Nunaanni Naalagaaffiit Peqatigiit innarluuteqarnermut isumaqatigiissutaata piviusunngortinniarnerani siuttuullutik.
– Tiliumit innarluuteqartullu suliniaqatigiiffiinit innersuussinerit malinneqartuuppata taamaassinnaagaluarpoq. Piffissallu ingerlanerani tamanna sipaarutaasinnaagaluarpoq, naleqarnerulersitsilluni, inuiaqatigiinnilu ataqatigiinnerulersitsilluni, Anja Hynne Nielsen erseqqissaavoq.
Pissutsit piviusut
Naalagaaffiit Peqatigiit isornartorsiuinerminni isumaqatigiissutip malinneqarnissaanut siuarsaataasunik naalakkersuisut iliuuseqartarnersut sammivaat imaluunniit assersuutigalugu inatsisiliortoqartarnersoq allanillu kinguariarnermik uninngaannarnermilluunniit kinguneqartunik.
– Innarluutillit tapersersorneqarnissaat pillugu inatsisissatut siunnersuut aasaq manna marloriarluni tusarniaassutigineqartoq innarluuteqarneq pillugu isumaqatigiissutip malinneqarnissaanut iluaqutaanngilaq, innarluuteqartut oqaaseqartartuat oqarpoq.
Tamatumunnga tunngavilersuutigaa ingerlatsiviliornissaq ataatsimiititaliap mianersoqqussutaa sammineqarmat. Isumaqatigiissullu malinniarlugu nutaanik iliuuseqartoqanngimmat soorlu isumaqatigiissummut naleqqussartoqarluni, aalajangiinermik tapersersorneqartumik, inunnut ataasiakkaanut tulluarsaalluni aaqqiiniarluni imaluunniit tamanut naleqqussaalluni, ataatsimiititaliap innersuussutai malillugit.
– 2025-imut aningaasanut inatsisissatut siunnersuut naapertorlugu aningaasat ilarpassui inunnut innerluuteqartunut aningaasaliissutaasut inatsimmit uuminnga pituttorneqarput. Tamatuma saniatigut inatsiseqarpugut ukiut tallimat ataatsilaarlugit atuuttumik, suli piviusunngortinneqanngitsumik. Aamma inatsisitigut illersorneqarnissamik suli annertuumik ajornartorsiuteqarpugut, Anja Hynne Nielsen oqarpoq, Avannaata Kommunia pillugu nakkutilliisoqarfimmit nalunaarusiaq innersuussutigalugu, taakku inuit innarluuteqartut atugaat sakkortuumik isornartorsiorlugu.
Kalaallit Nunaat siuttuusinnaasoq
Aatsaat aappassaanik Kalaallit Nunaat isumaqatigiissutip malinnissaanik pisussaaffeqartutut misilitsippoq. 2014-imi misilinneqarnermiilli Tilioq, Pissassarfik pilersinneqarpoq 2019-imilu innarluuteqartut tapersersorneqarnissaat pillugu inatsisiliortoqarpoq isumaqatigiissummut tulluarnerusumik, innarluutillit oqaaseqartartuata tikkuarpaa.
– Neriuppunga Naalagaaffinnit Peqatigiinnit inerniliussat kingullerpaat takoreerlugit takuneqarsinnaalissasoq piumasaqaatit innersuussinerillu annertunerujussuarmik malinnissaat pisariaqartoq takuneqarsinnaalerlunilu.
– Kalaallit Nunaat aqqummik allatut ittumik takutitsisinnaassaaq. Aqqummik inuiaqatigiinni piviusumik allanngortitsilluni, pitsanngoriartitsilluni naleqarnerusumillu pilersitsilluni, inuiaqatigiinni tamanut naligiinnermik pilersitsinerup, naligiinnik pisinnaatitaaffeqarnerup naligiimmillu periarfissaqarnerup kingunerisaannik, Anja Hynne Nielsen oqarpoq ajuusaarutigalugulu upernaakkut immikkoortitaannginnissamut inatsiseqalernissaanik Tiliup innersuussutai malinneqarsimanngimmata.
– Takuarput aasap ingerlanerani marloriarluni inatsisit assigiingajattunik oqaasertallit tusarniaassutigineqartut innarluutillit peqatigiiffii Tiliorlu tusaaniarneqarsimanngitsut, naak tamanna sioqqullugu sivisuumik akuutitsisoqarlunilu siunnersuuteqartoqaraluartoq.
– Saniatigullu aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi inatsisissatut siunnersuut taamaattoq pituttorneqarmat ajornartorsiutinik pingaarutilinnik allannguingaarnavianngitsoq, oqarpoq isornartorsiorlugulu peqatigiiffinnut aningaasaliisoqarsimagaluartoq taakkuli Naalakkersuisoqarfimmit aqunneqartussaasut.
– Neriuppunga ukiaanerani Inatsisartut ataatsimiinneranni Naalagaaffiit Peqatigiit innarluuteqarnermut ataatsimiititaliaat tusaaniarneqaleriissasoq, ersarissumimmi uagutsitut – peqatigiiffinnit Tiliumillu – assigiinnik innersuussaqarpoq.
Apeqqutit ersarissut
Ataatsimiititaliap pitsaasumik suleriaaseqarnera naammagisimaarpaa, ilisimasaqarluni arlaleriarlunilu ersarissunik aperisarluni kiisalu apeqqutit pingaarutillit akineqarnissaat pimooruttarlugu. Aamma nuannersutut misigaa atortussat Tiliup nassiussai taama akuutitsigimmagit, ilaatigut pissutsit tamakku pillugit nalunaarusiartik ilanngussartaqartoq,
– Isumaqarpunga naalakkersuisut ilaatigut Kalaallit Nunaat arlalitsigut kusassaaniartartut imaluunniit akissutaanngitsunik akissuteqarlutik. Tamanna ajorpoq, naalagaaffeqatigiinnilu inunnut innarluuteqartunut iluaqutaanani.
– Kalaallit Nunaanni aallartitat eqqortunik kusassaaniarnerat assersuutigalugu oqarlutik meeqqanut innarluuteqartunut iliuuserpassuaqarlutik ernumanarluinnarpoq, paasisinnaanngilaralu pitsaanerusumik iliuuseqarsinnaannginnerat. Siuttuusussaavugut.
– Ersarippoq ataatsimiititaliaq allarluinnarmik inunnik isiginnittaaseqartoq pisinnaatitaaffinnullu inuit innarluuteqartut tamarmik pigisaannik. Neriuppunga tamanna tuniluutissasoq, Anja Hynne Nielsen oqarpoq nangillunilu:
– Qularinngilara iluaqutaasoq misilitsittoqarnera, inoqartorlu isumaqatigiissutip malinnerani atorneranillu nakkutilliisunik. Tamanna pisussaaffiliivoq. Upperaara iluaqutaasoq.
